Έχεις αναρωτηθεί ποτέ γιατί έχουμε 60 δευτερόλεπτα;

12:50 13/2/2025 - Πηγή: Sportime

Πριν βιαστείς να ρωτήσεις «μα γιατί όχι 100;» ή «ποιος το αποφάσισε αυτό;», να σου πω ότι η απάντηση κρύβεται κάπου μεταξύ αρχαίας αριθμητικής ιδιοφυΐας και μιας καλής δόσης μαθηματικού πείσματος από τους Βαβυλώνιους. Ναι, αυτοί οι τύποι με τις πήλινες πινακίδες και τα σφηνοειδή σύμβολα.

Οι Βαβυλώνιοι είχαν μια περίεργη εμμονή με το 60. Ενώ εμείς βασίζουμε τα πάντα στο 10 – γιατί, προφανώς, έχουμε 10 δάχτυλα – οι Βαβυλώνιοι σκέφτηκαν κάτι πιο… εξωτικό. Χρησιμοποιούσαν ένα εξηκονταδικό σύστημα (ναι, αυτό σημαίνει

«βάση 60») για τα μαθηματικά τους. Και, προτού πεις ότι δεν είχε καμία λογική, σκέψου λίγο: το 60 διαιρείται τέλεια από 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20 και 30. Με απλά λόγια, αν ήθελες να κόψεις κάτι σε ίσα κομμάτια, το 60 ήταν το απόλυτο μαγικό νούμερο.

Αυτό το σύστημα δεν έμεινε κλειδωμένο σε αρχαίες βιβλιοθήκες από πηλό. Όχι. Βρήκε τον δρόμο του μέχρι τις σύγχρονες ζωές μας. Ο λόγος που έχουμε 60 δευτερόλεπτα στο λεπτό και 60 λεπτά στην ώρα είναι καθαρά βαβυλωνιακή επιρροή. Και σαν να μην έφτανε αυτό, πήραν την ίδια λογική και την πέταξαν πάνω στη γεωμετρία. Το αποτέλεσμα; Ο κύκλος έχει 360 μοίρες. Γιατί; Γιατί οι Βαβυλώνιοι έκαναν τις καλύτερες αστρονομικές παρατηρήσεις και αποφάσισαν ότι ένα πλήρες έτος είχε περίπου 360 ημέρες, οπότε γιατί όχι και ο κύκλος;

Αν δεν σε έχει ήδη εντυπωσιάσει η αρχαία βαβυλωνιακή ευφυΐα, τότε σκέψου ότι ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν ένα σύστημα θέσης στις αριθμητικές τους πράξεις. Ουσιαστικά, έφτιαξαν το πρώτο «μηδέν», όχι ακριβώς όπως το ξέρουμε σήμερα, αλλά σαν ένα κενό διάστημα που έλεγε «εδώ δεν υπάρχει αριθμός». Σαν να λέμε, η προϊστορική εκδοχή του «βάλε ένα placeholder εδώ».

Οπότε, την επόμενη φορά που θα κοιτάξεις το ρολόι και θα αναρωτηθείς γιατί δεν έχουμε 100 λεπτά την ώρα, να ξέρεις ότι κάποιοι πολύ έξυπνοι τύποι πριν από 4.000 χρόνια αποφάσισαν ότι το 60 ήταν το μαγικό νούμερο. Και από τότε, κανείς δεν μπήκε στον κόπο να το αλλάξει.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.