Ήξερες ότι τα παιδιά έχουν συγκεκριμένα δικαιώματα σε πολλές χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα; Ποια είναι αυτά τα δικαιώματα;

00:13 4/3/2025 - Πηγή: Sportime

Σε έναν κόσμο όπου τα παιδιά είναι οι πιο ευάλωτοι πολίτες, η ύπαρξη δικαιωμάτων που τα προστατεύουν δεν είναι απλά μια νομική υποχρέωση, αλλά μια ηθική αναγκαιότητα. Δεν ήταν πάντα έτσι. Κάποτε, τα παιδιά θεωρούνταν μικροί ενήλικες, υποχρεωμένα να εργάζονται, να ζουν υπό σκληρές συνθήκες και να υπακούουν χωρίς να έχουν καμία προστασία. Σήμερα, οι νόμοι σε πολλές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, διασφαλίζουν ότι κάθε παιδί έχει αναφαίρετα δικαιώματα, ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής, θρησκείας ή κοινωνικής τάξης.

Η

σύγχρονη νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των παιδιών βασίζεται κυρίως στη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού του ΟΗΕ, που υιοθετήθηκε το 1989 και αποτελεί τη σημαντικότερη νομική δέσμευση για τα κράτη που την έχουν υπογράψει. Η Ελλάδα είναι μία από αυτές. Σύμφωνα με αυτή τη σύμβαση, κάθε παιδί κάτω των 18 ετών έχει συγκεκριμένα δικαιώματα, και το κράτος έχει υποχρέωση να διασφαλίζει την προστασία τους.

Αλλά ποια είναι αυτά τα δικαιώματα; Δεν πρόκειται απλώς για νομικά κείμενα. Είναι η θεμελίωση μιας καλύτερης κοινωνίας, μιας ζωής όπου κάθε παιδί μεγαλώνει με ασφάλεια, αγάπη και ευκαιρίες.

Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα στη ζωή. Κανένα παιδί δεν πρέπει να στερείται τις βασικές του ανάγκες, ούτε να ζει υπό απειλή. Αυτό σημαίνει πρόσβαση σε υγεία, καθαρό νερό, διατροφή και ασφάλεια. Το δικαίωμα στην υγεία δεν αφορά μόνο την ιατρική περίθαλψη, αλλά και τη δημιουργία συνθηκών που επιτρέπουν στο παιδί να μεγαλώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ένα από τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα είναι το δικαίωμα στην ταυτότητα. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε όνομα και ιθαγένεια, και το κράτος έχει υποχρέωση να το καταγράφει επίσημα. Αυτό προστατεύει τα παιδιά από τον κίνδυνο της ανωνυμίας, της εκμετάλλευσης ή ακόμα και της εμπορίας.

Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να ζουν με την οικογένειά τους, εφόσον αυτό είναι προς το συμφέρον τους. Αν ένα παιδί χρειαστεί να χωριστεί από τους γονείς του, για λόγους προστασίας ή άλλες έκτακτες συνθήκες, πρέπει να εξασφαλιστεί ότι θα μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που θα το φροντίζει και θα του παρέχει αγάπη.

Η προστασία από τη βία είναι ένα ακόμα δικαίωμα που πολλές φορές καταπατάται. Τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να ζουν χωρίς κακοποίηση, είτε σωματική, είτε ψυχολογική. Αυτό περιλαμβάνει την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία, την εκμετάλλευση, την παιδική εργασία και τη σεξουαλική κακοποίηση. Σε πολλές χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, υπάρχουν νόμοι που τιμωρούν αυστηρά οποιονδήποτε παραβιάζει αυτά τα δικαιώματα.

Η εκπαίδευση δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα. Κάθε παιδί πρέπει να έχει πρόσβαση στη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική του θέση. Η εκπαίδευση πρέπει να προωθεί την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του παιδιού, να το βοηθά να κατανοήσει τον κόσμο και να το προετοιμάζει για τη ζωή ως ενεργό πολίτη.

Ένα από τα πιο σημαντικά, αλλά συχνά παραγνωρισμένα δικαιώματα, είναι το δικαίωμα της έκφρασης. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους και να ακούν οι ενήλικες τη φωνή τους. Αυτό σημαίνει ότι οι απόψεις τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σε θέματα που τα αφορούν, όπως η εκπαίδευσή τους, η υγεία τους και η οικογένειά τους.

Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στο παιχνίδι και τον ελεύθερο χρόνο. Αυτό μπορεί να φαίνεται αυτονόητο, αλλά σε πολλές χώρες, τα παιδιά αναγκάζονται να εργάζονται ή να ζουν σε συνθήκες που δεν τους επιτρέπουν να έχουν ελεύθερο χρόνο. Το παιχνίδι δεν είναι απλώς διασκέδαση – είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη του παιδιού, τη φαντασία του, την κοινωνικοποίησή του και τη σωματική του υγεία.

Η προστασία από την παιδική εργασία είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Κανένα παιδί δεν πρέπει να εξαναγκάζεται σε εργασία που είναι επιβλαβής για την υγεία του ή που εμποδίζει την εκπαίδευσή του. Δυστυχώς, σε πολλές χώρες του κόσμου, εκατομμύρια παιδιά εργάζονται κάτω από εξαντλητικές συνθήκες, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν την παιδική τους ηλικία.

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην ελευθερία της σκέψης και της θρησκείας. Οι γονείς πρέπει να τα καθοδηγούν, αλλά χωρίς να τους επιβάλλουν απόψεις που δεν θέλουν να ακολουθήσουν. Κάθε παιδί πρέπει να έχει την ελευθερία να ανακαλύψει μόνο του τον κόσμο, να διαμορφώσει τις ιδέες του και να εκφράσει τις πεποιθήσεις του.

Όταν ένα παιδί είναι πρόσφυγας ή έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του λόγω πολέμου, διώξεων ή καταστροφών, έχει δικαίωμα σε προστασία και βοήθεια από το κράτος που το φιλοξενεί. Τα παιδιά πρόσφυγες είναι από τις πιο ευάλωτες ομάδες του κόσμου και η Σύμβαση του ΟΗΕ τονίζει ότι έχουν το ίδιο δικαίωμα στη ζωή, την εκπαίδευση και την υγεία όπως όλα τα άλλα παιδιά.

Αυτά τα δικαιώματα δεν είναι απλά λέξεις σε ένα χαρτί. Είναι η διασφάλιση ότι κάθε παιδί θα μεγαλώσει σε έναν κόσμο όπου η φωνή του μετράει, οι ανάγκες του ικανοποιούνται και η ζωή του προστατεύεται. Οι ενήλικες έχουν την ευθύνη να σεβαστούν αυτά τα δικαιώματα και να διασφαλίσουν ότι εφαρμόζονται. Γιατί όταν ένα παιδί προστατεύεται, η κοινωνία ολόκληρη γίνεται καλύτερη.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.