Όταν η κουτσή Μαριά δεν ήξερε το AI, το AI έβρισκε πλανήτες

00:26 15/2/2025 - Πηγή: Sportime

Η αναζήτηση εξωπλανητών, δηλαδή πλανητών έξω από το ηλιακό μας σύστημα, υπήρξε για δεκαετίες μια διαδικασία που απαιτούσε τεράστιες ποσότητες δεδομένων και επίπονη ανθρώπινη ανάλυση. Όμως, το 2017, κάτι άλλαξε. Για πρώτη φορά, η Τεχνητή Νοημοσύνη ανακάλυψε έναν πλανήτη, το Kepler-90i, ανοίγοντας μια νέα εποχή στην αστρονομία. Και το πιο εντυπωσιακό; Αυτός ο πλανήτης δεν ανακαλύφθηκε από κάποιον αστρονόμο που ξόδεψε χρόνια αναλύοντας εικόνες από τηλεσκόπια, αλλά από έναν αλγόριθμο της Google

που εκπαιδεύτηκε για να ανιχνεύει διακριτικές αλλαγές στο φως των άστρων.

Η NASA είχε ήδη συγκεντρώσει τεράστιο όγκο δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, το οποίο είχε καταγράψει τις ανεπαίσθητες μειώσεις στη φωτεινότητα των άστρων όταν ένας πλανήτης περνούσε μπροστά τους. Οι επιστήμονες είχαν ήδη εντοπίσει αρκετούς εξωπλανήτες μέσα από αυτή τη διαδικασία, αλλά πολλά δεδομένα παρέμεναν αναξιοποίητα. Αυτό ακριβώς ήταν το σημείο όπου το AI ανέλαβε δράση.

Οι ερευνητές της Google εκπαίδευσαν ένα νευρωνικό δίκτυο, ένα είδος αλγορίθμου μηχανικής μάθησης, ώστε να αναγνωρίζει τα μοτίβα που υποδήλωναν την ύπαρξη πλανητών. Όταν το σύστημα ανέλυσε τα δεδομένα του Kepler, κατάφερε να ανακαλύψει τον Kepler-90i, έναν βραχώδη πλανήτη μεγαλύτερο από τη Γη, με θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 400°C. Αυτός ο πλανήτης ήταν ο όγδοος του συστήματος Kepler-90, ενός μακρινού αστεριού που βρίσκεται 2.545 έτη φωτός από τη Γη.

Η ανακάλυψη αυτή δεν ήταν απλώς μια επιτυχία για την AI, αλλά και μια απόδειξη του πόσο πολύ η μηχανική μάθηση μπορεί να αλλάξει την αστρονομία. Μέχρι τότε, οι ανακαλύψεις εξωπλανητών γίνονταν κυρίως από ανθρώπους, όμως το AI απέδειξε ότι μπορεί να εντοπίσει λεπτομέρειες που οι άνθρωποι ίσως να είχαν παραβλέψει. Το Kepler-90i ήταν η αρχή. Έκτοτε, η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει χρησιμοποιηθεί για πολλές ακόμα ανακαλύψεις στο διάστημα, καθιστώντας την έναν από τους σημαντικότερους συμμάχους της επιστήμης.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.