Θα είχε επιτεθεί η Τουρκία στην Ελλάδα αν δεν είχαμε μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

14:52 31/1/2025 - Πηγή: Sportime

Η γεωστρατηγική σημασία της ένταξης της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981 είναι αδιαμφισβήτητη και παραμένει ένα κρίσιμο σημείο αναφοράς στη μελέτη των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας. Από τη στιγμή που η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Ε.Ε., τα δεδομένα γύρω από την εξωτερική της πολιτική και τη διαχείριση των διμερών σχέσεων με την Τουρκία

άλλαξαν ριζικά. Αν δεν είχε γίνει αυτό, η Τουρκία, με την ισχυρή στρατιωτική της δύναμη και τις επιθετικές της στρατηγικές στη Μεσόγειο, θα είχε καταφέρει να εκμεταλλευτεί τις γεωπολιτικές αδυναμίες της Ελλάδας.

Η στρατηγική του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. για την Ελλάδα ήταν σαφής από την αρχή: η χώρα δεν θα ήταν ποτέ μόνη της, αφού αποτελούσε το ανατολικό σύνορο της Ευρώπης και ταυτόχρονα έναν στρατηγικό κρίκο στην περιοχή της Μεσογείου. Με την Τουρκία να επιδιώκει την ηγεμονία στην περιοχή και να αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, κυρίως γύρω από το Αιγαίο και την Κύπρο, η ένταξη στην Ε.Ε. είχε στρατηγικές συνέπειες που διασφάλισαν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.

Χωρίς την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα θα ήταν αναγκασμένη να αντιμετωπίσει τις τουρκικές προκλήσεις με περιορισμένα μέσα, εξαρτώμενη από τη διπλωματία και τη στρατιωτική αδυναμία της. Η Τουρκία, επιδιώκοντας να κυριαρχήσει στην περιοχή, θα είχε μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, χωρίς την υπερδύναμη της Ε.Ε. να την περιορίζει. Μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ε., το κόστος μιας ενδεχόμενης τουρκικής στρατιωτικής κίνησης αυξήθηκε σημαντικά, αφού η Τουρκία θα έπρεπε να αντιμετωπίσει όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τις ισχυρές οικονομικές και διπλωματικές κυρώσεις από την Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ.

Η δυναμική αυτή φάνηκε έντονα κατά τις κρίσεις του 1987 και του 1996, όπου η Τουρκία προσπάθησε να αμφισβητήσει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, με αφορμή το ζήτημα των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και την κυριαρχία των νησιών. Οι διπλωματικοί μηχανισμοί της Ε.Ε. και η στενή στρατηγική συνεργασία με το ΝΑΤΟ απέτρεψαν μια στρατιωτική σύγκρουση, δίνοντας στην Ελλάδα το γεωστρατηγικό πλεονέκτημα μιας ευρωπαϊκής ασπίδας. Χωρίς την Ε.Ε., η Ελλάδα θα ήταν περισσότερο εκτεθειμένη σε στρατιωτικές πιέσεις από την Τουρκία, η οποία θα μπορούσε να έχει επεκτείνει την επιρροή της στην περιοχή, εκμεταλλευόμενη τις αδυναμίες του συστήματος ασφαλείας που υπήρχε πριν από την ένταξη.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Τουρκία, ακόμη και μετά την ένταξη της Ελλάδας στην Ε.Ε., δεν εγκατέλειψε την επιθετική της στάση. Αντιθέτως, συνεχίζει να αμφισβητεί τα ελληνικά δικαιώματα στο Αιγαίο και να αναπτύσσει στρατιωτικές δυνάμεις για να εξασφαλίσει την επιρροή της στη περιοχή. Παρόλα αυτά, η ευρωπαϊκή παρουσία και η επιρροή της Ε.Ε. έχουν αποδειχθεί καθοριστικές για τη διαχείριση αυτών των εντάσεων. Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι οποιαδήποτε στρατιωτική κίνηση κατά της Ελλάδας θα σήμαινε την πλήρη διάσταση με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και την οικονομική απομόνωση.

Η ένταξη στην Ε.Ε. δεν έφερε μόνο στρατηγική ασφάλεια στην Ελλάδα, αλλά και ισχυρότερη διεθνή θέση, απομονώνοντας την Τουρκία σε περιφερειακό επίπεδο. Επίσης, η Ελλάδα, μέσω της Ε.Ε., απέκτησε σημαντικά διπλωματικά εργαλεία που ενίσχυσαν τις συμμαχίες της με άλλες μεγάλες δυνάμεις, καθιστώντας την έναν πιο ισχυρό πόλο στην περιοχή. Η Τουρκία, προσπαθώντας να ισχυροποιήσει τη θέση της, συνεχώς αντιμετωπίζει το φράγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που παραμένει στρατηγικός παράγοντας ειρήνης στην περιοχή.

Πέτρος Κατερινάκης για το sportime.gr.