Τι είχε πει ένας από τους 7 σοφούς της Αρχαιότητας για τα εγκλήματα που κάνουν οι μεθυσμένοι και είχε δίκιο;

14:15 21/2/2025 - Πηγή: Sportime

Στην αρχαία Ελλάδα, η σοφία δεν ήταν μόνο θεωρητική σκέψη, αλλά πρακτική καθοδήγηση για τη ζωή και την κοινωνία. Ένας από τους Επτά Σοφούς, ο Πιττακός ο Μυτιληναίος, διατύπωσε έναν νόμο που ξεχωρίζει ακόμα και σήμερα για την αυστηρότητά του: τα εγκλήματα που διαπράττονται υπό την επήρεια αλκοόλ πρέπει να τιμωρούνται διπλάσια σε σχέση με εκείνα που γίνονται νηφάλια.

Ο Πιττακός, που κυβέρνησε τη Λέσβο τον 6ο αιώνα π.Χ., θεωρούσε ότι η μέθη δεν ήταν

ελαφρυντικό για μια αξιόποινη πράξη, αλλά επιβαρυντικός παράγοντας. Στη σκέψη του, το να χάνει κάποιος τον αυτοέλεγχό του δεν τον απάλλασσε από την ευθύνη, αλλά αντίθετα έδειχνε έλλειψη πειθαρχίας και ήθους. Η κοινωνία έπρεπε να προστατευτεί όχι μόνο από τους εγκληματίες, αλλά και από εκείνους που θεωρούσαν τη μέθη δικαιολογία για τις πράξεις τους.

Η τιμωρία των μεθυσμένων εγκληματιών με διπλάσια αυστηρότητα δεν ήταν απλώς μια αυθαίρετη ποινή. Ήταν μια σαφής δήλωση ότι ο αυτοέλεγχος και η ευθύνη είναι θεμελιώδεις αξίες. Ο Πιττακός κατανοούσε ότι το αλκοόλ μπορεί να μειώνει τις αναστολές, όμως πίστευε πως ο κάθε άνθρωπος φέρει την απόλυτη ευθύνη για το πώς συμπεριφέρεται. Η απόφαση να μεθύσει κάποιος ήταν δική του, άρα και οι συνέπειες έπρεπε να είναι βαριές.

Αυτός ο νόμος της αρχαίας Ελλάδας φαίνεται ξένος στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου σε πολλές περιπτώσεις η μέθη χρησιμοποιείται ως ελαφρυντικό στη δικαιοσύνη. Ωστόσο, δείχνει μια διαφορετική αντίληψη της ηθικής και της κοινωνικής ευθύνης. Η φιλοσοφία του Πιττακού αντικατοπτρίζει τη γενικότερη ελληνική ιδέα ότι η σωφροσύνη, δηλαδή η ικανότητα να ελέγχει κανείς τον εαυτό του, είναι μία από τις πιο σημαντικές αρετές για έναν πολίτη.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.