Τι πιθανότητα δίνει η τεχνητή νοημοσύνη να εκραγεί το ηφαίστειο στη Σαντορίνη;

01:16 7/2/2025 - Πηγή: Sportime

Η Σαντορίνη είναι ένα από τα πιο γνωστά ηφαίστεια του κόσμου, με ιστορία που περιλαμβάνει εκρήξεις που άλλαξαν τον ρου της Μεσογείου. Η πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή έχει προκαλέσει ανησυχία και ερωτήματα σχετικά με το αν το ηφαίστειο μπορεί να βρίσκεται σε μια φάση προετοιμασίας για μελλοντική έκρηξη.

Για να

εξετάσουμε την πιθανότητα αυτή, χρησιμοποιήσαμε τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύσουμε όλα τα διαθέσιμα σεισμικά δεδομένα. Στόχος μας ήταν να δούμε αν υπάρχουν μοτίβα που να υποδηλώνουν ηφαιστειακή αναζωπύρωση, συγκρίνοντας τα στοιχεία της Σαντορίνης με αντίστοιχα ηφαίστεια που εξερράγησαν στο παρελθόν.

Η ανάλυση βασίστηκε σε τέσσερις βασικούς παράγοντες. Αρχικά, εξετάσαμε τη συχνότητα και το μέγεθος των σεισμών, καθώς η σταδιακή αύξηση της έντασης και της επανάληψης των δονήσεων μπορεί να αποτελεί ένδειξη μαγματικής δραστηριότητας. Στη συνέχεια, μελετήσαμε το βάθος των σεισμών. Αν οι σεισμοί είναι βαθύτεροι, το μάγμα πιθανώς παραμένει σε μεγάλα βάθη, ενώ αν αρχίσουν να εμφανίζονται πιο ρηχοί σεισμοί, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το μάγμα ανέρχεται προς την επιφάνεια.

Επιπλέον, εξετάσαμε τη διάρκεια της σεισμικής δραστηριότητας. Τα περισσότερα ηφαίστεια πριν από μια έκρηξη παρουσιάζουν μήνες ή και χρόνια σεισμικής ανησυχίας πριν την εκδήλωση του φαινομένου. Τέλος, συγκρίναμε τα δεδομένα της Σαντορίνης με εκείνα άλλων ηφαιστείων, όπως του Αγκούνγκ στην Ινδονησία το 2017, του Καμπί Φλεγκρέι στην Ιταλία το 2023-2024 και του Εϊγιαφιάτλαγιοκουτλ στην Ισλανδία το 2010, για να διαπιστώσουμε εάν υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι αυτή τη στιγμή η πιθανότητα έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης είναι περίπου 5,2%. Παρότι οι σεισμοί είναι σχετικά ισχυροί, οι περισσότεροι εξακολουθούν να καταγράφονται σε βάθος 10-20 χιλιομέτρων, κάτι που σημαίνει ότι δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι το μάγμα κινείται προς την επιφάνεια. Αν και έχουν σημειωθεί σεισμοί άνω των 5 Ρίχτερ, δεν φαίνεται να υπάρχει απότομη αύξηση της έντασης ή της συχνότητας των δονήσεων.

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι η ανύψωση του εδάφους, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι στιγμής. Αν ξεκινήσει παραμόρφωση της καλδέρας, τότε η πιθανότητα έκρηξης θα αυξηθεί σημαντικά. Το ίδιο ισχύει και αν οι σεισμοί αρχίσουν να γίνονται πιο ρηχοί ή αν καταγραφούν συνεχή ηφαιστειακά βουητά, γνωστά ως “harmonic tremors”, τα οποία αποτελούν ξεκάθαρη ένδειξη κίνησης μάγματος.

Βέβαια, πρέπει να τονιστεί ότι αυτή η εκτίμηση βασίζεται αποκλειστικά στα διαθέσιμα δεδομένα και στις συγκρίσεις με άλλα ηφαίστεια. Δεν αποτελεί επίσημη πρόβλεψη και δεν αντικαθιστά την επιστημονική έρευνα των ειδικών. Οι σεισμολόγοι και οι ηφαιστειολόγοι που μελετούν το ηφαίστειο της Σαντορίνης είναι οι μόνοι αρμόδιοι να αξιολογήσουν τον πραγματικό κίνδυνο και να ενημερώσουν το κοινό για οποιαδήποτε πιθανή εξέλιξη.

Προς το παρόν, το ηφαίστειο της Σαντορίνης φαίνεται να βρίσκεται σε μια περίοδο αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας, αλλά χωρίς ξεκάθαρες ενδείξεις επικείμενης έκρηξης. Αυτό όμως μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή, καθώς τα ηφαίστεια είναι απρόβλεπτα. Για αυτόν τον λόγο, η καλύτερη προσέγγιση είναι η συνεχής παρακολούθηση των δεδομένων και η ενημέρωση από τις αρμόδιες αρχές.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.