Γάζα: Ο businessman του Τραμπ πίσω από την συμφωνία εκεχειρίας - Οι μυστικές συνομιλίες με Νετανιάχου

21:24 15/1/2025 - Πηγή: iEidiseis

Ο Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή, κατάφερε να πιέσει τον Νετανιάχου ώστε το Ισραήλ να αποδεχθεί τη συμφωνία.

Ο άνθρωπος του προέδρου στη Μέση Ανατολή, ένας επιχειρηματίας χωρίς διπλωματική εμπειρία φέρεται να ήταν εκείνος που άσκησε πίεση στον Νετανιάχου και έφερε την ακριβοθώρητη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Ο Στιβ Γουίτκοφ, που συμμετείχε στις συνομιλίες και συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό τις τελευταίες ημέρες, φαίνεται πως έπαιξε καταλυτικό ρόλο για τον διαφαινόμενο τερματισμό του πολέμου.

«Ο Γουίτκοφ κατάφερε να πιέσει τον Νετανιάχου να αποδεχθεί τη συμφωνία και να κινηθεί γρήγορα. Αυτή η συζήτηση ήταν που έκανε τα πάντα να κινηθούν» είπε αξιωματούχος που δεν κατονομάζεται στο Reuters.

Από τους πρώτους που αντέδρασαν ήταν ο Ντοναλντ Τραμπ. «Έχουμε μια συμφωνία», δήλωσε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ στο Truth Social. Θα λάβει πολλά από τα εύσημα εάν η συμφωνία σηματοδοτήσει το τέλος ενός βάναυσου πολέμου και θα το αξίζει, τονίζει σε ανάλυσή του το Bloomberg.

Και αυτό παρότι η συμφωνία δεν επετεύχθη επειδή αυτός ή η ομάδα της εξωτερικής πολιτικής του κατέθεσαν μια νέα λύση.
Είναι χαρακτηριστικό αυτό που είπε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, σε μια ομιλία του στο Ατλαντικό Συμβούλιο της Ουάσιγκτον. Η συμφωνία πάνω στην οποία διαπραγματεύονταν οι δύο πλευρές φαίνεται να έχει αλλάξει πολύ λίγο από εκείνη που είχε απορρίψει το Ισραήλ προ λίγων μηνών.

Η επίτευξη συμφωνίας οφείλεται κυρίως στην απαίτηση του Τραμπ που την έθεσε ξεκάθαρα. Αυτό ανάγκασε όχι μόνο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου, αλλά και τα ακροδεξιά μέλη του υπουργικού συμβουλίου του να έρθουν αντιμέτωπα με δύο επιλογές. Είτε να συμμορφωθούν, είτε να αποξενωθούν από τον επερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο που έχει εκφράσει την υποστήριξή του υπέρ του Ισραήλ.

Το χρονικό της συμφωνίας

(AP Photo/Julia Demaree Nikhinson, File)

Το τηλεφώνημα που έγινε την περασμένη εβδομάδα από τον απεσταλμένο του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, ωμό και χωρίς διπλωματικές ευγένειες.

Ο Στιβ Γουίτκοφ (Steven Witkoff) φέρεται να είπε στους συνεργάτες του Μπενιαμίν Νετανιάχου, του πρωθυπουργού του Ισραήλ, ότι κατευθυνόταν στο Ισραήλ το απόγευμα του Σαββάτου.

Όταν ενημερώθηκε ότι θα ήταν στη μέση του Σαββάτου, αλλά ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να συναντηθεί το βράδυ μαζί του, η απάντησή του ήταν σαφής, σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz.
Κάτι τέτοιο δεν ενδιάφερε τον Γουίτκοφ ειπώθηκε στους βοηθούς του.

Ο Νετανιάχου πήγε στο γραφείο του για να συναντήσει τον Αμερικανό απεσταλμένο, ο οποίος στη συνέχεια επέστρεψε στο Κατάρ για να προωθήσει περαιτέρω μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Η ανταλλαγή απόψεων κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου απεικόνισε πώς οι διαπραγματεύσεις που διαρκούν περισσότερο από ένα χρόνο για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου είχαν κλονιστεί από την επικείμενη κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσαν ισραηλινές πηγές.

Με το Ισραήλ και τη Χαμάς να φέρονται να έχουν συμφωνήσει σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μετά από μήνες σκληρών διπλωματικών προσπαθειών, ίσως η εκλογική νίκη του κ. Τραμπ να ήταν αυτή που έδωσε την τελική ώθηση για να περάσει η συμφωνία πάνω τη γραμμή στην οποία κολλούσε.

Η Χαμάς αποδέχθηκε σχέδιο συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση δεκάδων ισραηλινών ομήρων.
Οι δύο πλευρές συζητούν για περισσότερο από ένα χρόνο πώς θα τερματίσουν τον πόλεμο στη Γάζα ανταλλάσσοντας ισραηλινούς ομήρους με παλαιστίνιους κρατούμενους.

Οι συζητήσεις εκτείνονται σε μήνες μυστικών συνομιλιών, που παρακινήθηκαν με τη διαμεσολάβηση περιφερειακών και παγκόσμιων μετόχων ισχύος, ιδίως της Ουάσινγκτον, του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Ενώ και οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε γενικές γραμμές στην αρχή της διακοπής των μαχών με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούσε η Χαμάς και των Παλαιστινίων κρατουμένων που κρατούσε το Ισραήλ, οι λεπτομέρειες και η χορογραφία των κινήσεων παρέμεναν εκκρεμότητα.

Η Χαμάς πάντα επέμενε ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να οδηγήσει σε μόνιμο τερματισμό του πολέμου και στην αποχώρηση των Ισραηλινών από τη Γάζα.

Το Ισραήλ δήλωσε ότι δεν θα τερματίσει τον πόλεμο έως ότου η Χαμάς διαλυθεί πλήρως.
Καθ' όλη τη διάρκεια του 2024, αυτά τα σημεία εμπλοκής αποδείχθηκαν ανυπέρβλητα και προκάλεσαν επανειλημμένα την αποτυχία των συνομιλιών.

Ωστόσο, τώρα, η αλλαγή ηγεσίας στην Ουάσινγκτον δεν παρείχε μόνο μια προθεσμία και εστίαση στις διαπραγματεύσεις, αλλά εισήγαγε επίσης μια δόση αβεβαιότητας.

Ο Τζο Μπάιντεν και η ομάδα του έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για να προσπαθήσουν να σφραγίσουν μια συμφωνία και να αποδώσουν την έντονη διπλωματία τους πριν εγκαταλείψουν το αξίωμά τους.

Ταυτόχρονα, η προοπτική μιας ιδιόρρυθμης, απρόβλεπτης προεδρίας του Τραμπ έχει εστιάσει τα μυαλά όλων σε όλους τους τομείς.

«Κόλαση» αν δεν απελευθερωθούν οι όμηροι

Ο εκλεγμένος πρόεδρος προειδοποίησε ότι «θα ξεσπάσει κόλαση» εάν οι όμηροι που κρατούνται από τη Χαμάς δεν απελευθερωθούν μέχρι την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.

Την ίδια στιγμή, ο Νετανιάχου φέρεται να δέχθηκε σημαντικές πιέσεις για να αποδεχθεί μια συμφωνία παρόμοια με τη σταδιακή προσέγγιση που απέρριψε ήδη από τον Μάιο του 2024.
Ως στενός σύμμαχος του Τραμπ, ο Γουίτκοφ συμμετείχε στις συνομιλίες μαζί με τον Brett McGurk, τον απεσταλμένο του Μπάιντεν, με την ομάδα του απερχόμενου αμερικανού προέδρου να λέει ότι είναι ζωτικής σημασίας να συμμετέχουν αξιωματούχοι του Τραμπ που θα κληρονομήσουν οποιαδήποτε συμφωνία.

Καθώς πηγαινοερχόταν από τον Κόλπο στο Ισραήλ, φέρεται να άσκησε πίεση στον Νετανιάχου να υποχωρήσει.

Ο επενδυτής ακινήτων από τη Φλόριντα βρισκόταν κοντά στον εκλεγμένο πρόεδρο και βρισκόταν στο γήπεδο γκολφ με τον κ. Τραμπ τον Σεπτέμβριο, όταν ένας άνδρας φέρεται να προσπάθησε να σκοτώσει τον τότε υποψήφιο πρόεδρο.

Ένας ανώτερος ισραηλινός διπλωμάτης δήλωσε στη Haaretz: «Ο Γουίτκοφ δεν είναι διπλωμάτης. Δεν μιλάει σαν διπλωμάτης, δεν τον ενδιαφέρουν οι διπλωματικοί τρόποι και τα διπλωματικά πρωτόκολλα. Είναι ένας επιχειρηματίας που θέλει να καταλήξει γρήγορα σε μια συμφωνία και ορμά ασυνήθιστα επιθετικά».

Στιβ Γουίτκοφ: Ποιος είναι ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ

(AP Photo/Evan Vucci)

Ο Στιβ Γουίτκοφ είναι ένας επενδυτής ακινήτων και εκ των δωρητών της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ. Επιλέχθηκε από τον εκλεγμένο Αμερικανό πρόεδρο για να είναι ο ειδικός απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή.

Ο Γουίτκοφ υπήρξε συνιδρυτής της World Liberty Financial, μιας επιχείρησης crypto που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο με δικαιούχο τον Τραμπ. Είναι επίσης συμπρόεδρος της επιτροπής ορκωμοσίας του Τραμπ.

Διατηρεί επιχειρηματικούς δεσμούς με το Κατάρ και άλλα κράτη του Κόλπου, ωστόσο δεν έχει διπλωματική εμπειρία.

Προς τα τέλη Νοεμβρίου ξεκίνησε να συναντάται με ηγέτες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, καθώς και με οικογένειες Ισραηλινών ομήρων.

Στις 11 Ιανουαρίου, λίγα 24ωρα πριν από τη συμφωνία, ο Γουίτκοφ συναντήθηκε με τον Νετανιάχου στο πλαίσιο της πιο πρόσφατης προσπάθειας κατάπαυσης του πυρός. Μία ημέρα νωρίτερα συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι.