«Παγώνουν» οι οικοδομικές άδειες: Νέα εξέλιξη μετά την απόφαση του ΣτΕ - Οι εξαιρέσεις

13:38 18/12/2024 - Πηγή: iEidiseis

Νέα επείγουσα διάταξη για τις οικοδομικές άδειες. Τι προβλέπει αναλυτικά.

Επείγουσα μεταβατική διάταξη προς ψήφιση στη Βουλή σχετικά με τις οικοδομικές άδειες και το ζήτημα που προέκυψε μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) την περασμένη εβδομάδα, κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Συγκεκριμένα, με στόχο την αποφυγή δημιουργίας τετελεσμένων και αδιεξόδων και έως τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ, το ΥΠΕΝ κατέθεσε

στη Βουλή μεταβατική διάταξη, με την οποία:

Αναστέλλεται η έκδοση προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών άδειων, που κάνουν χρήση: 1) του συστήματος των διατάξεων του ΝΟΚ, με τις οποίες θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25) και 2) της μη προσμέτρησης στον συντελεστή δόμησης δυνάμει της παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 4067/2012, των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια της παρ. 2 του άρθρου 19 του ν. 4067/2012. Παράλληλα, προκειμένου να αποφευχθεί η διαφορετική αντιμετώπιση των θεμάτων που αφορούν σε μελέτες που περιλαμβάνουν εφαρμογή κινήτρων από τα πολεοδομικά συμβούλια, αναστέλλονται οι συνεδριάσεις τους για τα θέματα αυτά, έως ότου δημοσιευθεί η σχετική απόφαση, προκειμένου τα αιτήματα των πολιτών να εξεταστούν με βάση την αρχή της ισότητας.

Για την περίπτωση που απαιτηθεί η επεξεργασία νομοθετικής πρωτοβουλίας, όπως και η θεσμοθέτηση σχετικών ρυθμίσεων, με στόχο την προσαρμογή στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, και οι δύο αναστολές -της έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών, όπως και οι συνεδριάσεις των πολεοδομικών συμβουλίων- δύνανται να παραταθούν με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τον έναν μήνα από τη δημοσίευση της εν λόγω απόφασης του ΣτΕ.

Οι οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ δεν ανακαλούνται από τη Διοίκηση έως τη δημοσίευση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας. Τυχόν ανακλήσεις οικοδομικών αδειών από τη Διοίκηση, λόγω της χρήσης των κινήτρων του ΝΟΚ που έλαβαν χώρα από την 11.12.2024 ανακαλούνται αυτοδικαίως.

Σημειώνεται η δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ αναμένεται τον Ιανουάριο του 2025.

Τι αποφάσισε το ΣτΕ

Υπενθυμίζεται ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ, την προηγούμενη εβδομάδα, έκρινε ως αντισυνταγματικές βασικές ρυθμίσεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, με την κυβέρνηση να παραπέμπει τα μπόνους στον συντελεστή δόμησης για «πράσινα» κτίρια τον τοπικό πολεοδομικό σχεδιασμό, που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ειδικότερα, από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, κρίθηκε αντισυνταγματικός ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ως προς το σκέλος εκείνο που θεσπίζει κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστής δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου.

Ο πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης του δικαστηρίου και πριν από τη δημοσίευση της απόφασης, που αναμένεται εντός του Ιανουαρίου του 2025, ενημέρωσε - λόγω της σοβαρότητας της κρίσης – για την ουσία της απόφασης.

Κομβικό σημείο της απόφασης, πέραν της αντισυνταγματικότητας των διατάξεων αφορά τον χρόνο της εφαρμογής της και συνεπώς το τι θα συμβεί με τις οικοδομικές άδειες που έχουν ήδη εκδοθεί.

Για αυτό σύμφωνα με την ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ, «σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες».

Η ανακοίνωση του προέδρου του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένου

«Ι. Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος.

Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.

ΙΙ. Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων.

Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους.

ΙΙΙ. Τέλος, το δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.

Η δημοσίευση της απόφασης αναμένεται τον Ιανουάριο του ερχόμενου έτους».