Δικαστές… με συνείδηση οδοντίατρου και ελεγκτές… με κουλτούρα λαχειοπώλη

08:34 9/1/2021 - Πηγή: tomanifesto

Μέσω της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου η δικογραφία που έχει σχηματιστεί για την υπόθεση Folli Follie διαβιβάζεται στη Βουλή με βάση το άρθρο 86 του Συντάγματος (περί ποινικής ευθύνης υπουργών), καθώς από τις μέχρι σήμερα δικαστικές έρευνες φαίνεται να έχουν προκύψει στοιχεία που αναφέρονται σε πράξεις και παραλείψεις δύο πρώην υπουργών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

του

Κώστα Τζαβάρα

Παράλληλα, μετά το σάλο που προκλήθηκε από τη δημοσίευση της έκθεσης ελεγκτών της PwC ανασύρθηκε από το αρχείο με απόφαση του αρμόδιου Εισαγγελέα η δικογραφία για τυχόν ποινικές ευθύνες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για τους χειρισμούς της στην πολύκροτη αυτή υπόθεση.

Αναμφίβολα πρόκειται για ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς του ιδιωτικού τομέα. Η Βουλή και η Δικαιοσύνη καλούνται να αντιμετωπίσουν ακόμη μια περίπτωση οργανωμένης εγκληματικής  δράσης μιας ομάδας «επιλέκτων μελών της επιχειρηματικής κοινότητας» που επί 17 χρόνια, υπό τα όμματα των αρμοδίων ελεγκτικών και εποπτικών αρχών, φέρονται ότι παρήγαγαν και νομιμοποιούσαν έσοδα πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ από παράνομες δραστηριότητες εξαπάτησης επενδυτών, μετόχων, τραπεζών κλπ. Για μια ακόμα φορά το σημερινό Κράτος καλείται να απαντήσει σε ένα αμείλικτο ερώτημα: άραγε διαθέτει ένα επαρκές θεσμικό οπλοστάσιο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση τόσο σοβαρών μορφών εγκληματικής δραστηριότητας του «λευκού περιλαιμίου»; Με άλλα λόγια, έχει τη δύναμη να ερευνά, να διώκει και να τιμωρεί αποτελεσματικά εγκλήματα που διαπράττονται από μέλη των οικονομικών ελίτ και μάλιστα όταν αυτά προστατεύονται με την κάλυψη ισχυρών πολιτικών προσώπων;

Δυστυχώς η πείρα που έχει αποκτηθεί σε παρόμοιες υποθέσεις (βλ. λ.χ. σκάνδαλο Siemens) είναι μάλλον αρνητική. Σε παρόμοιες περιπτώσεις οι δημόσιες συζητήσεις αντί να συντελούν στην παραδειγματική δικαστική εκκαθάριση των κρίσιμων συμπεριφορών, τις περισσότερες φορές τροφοδοτούν μια ατέρμονα και άγονη αντιπαράθεση.

Δεν υπάρχει σύστημα διαδικασιών που να λειτουργεί ανεξάρτητα από τις υποκειμενικές διαθέσεις των συμμετεχόντων.

Η σημερινή πολιτική συγκυρία προσφέρεται για ριζικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της πάταξης της διαφθοράς τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Απαιτείται ένα νέο σύστημα αντιμετώπισης του προβλήματος που θα στηρίζεται πιο πολύ στη λειτουργία «αυστηρών» διαδικασιών και λιγότερο στις πρωτοβουλίες «ελαστικών» συνειδήσεων, ακριβώς όπως από το έτος 1969 το είχε εμπνευστεί ο Γερμανός κοινωνιολόγος Niklas Luhmann στο μνημειώδες έργο του «Νομιμοποίηση μέσω διαδικασίας».

Τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν το έργο της πάταξης της διαφθοράς πρέπει να υπόκεινται σε σκληρές-ανελαστικές διαδικασίες, που σκοπό θα έχουν «[να] εξαλείφουν τις εναλλακτικές δυνατότητες, [να] απομειώνουν την περιπλοκότητα, [να] απορροφούν την αβεβαιότητα ή [να] μεταμορφώνουν πράγματι την ακαθόριστη περιπλοκότητα όλων των δυνατοτήτων σε μια προσδιορίσιμη, απτή προβληματική» (Luhmann). Έτσι η επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου δε θα εξαρτάται από το τι πιστεύουν οι συμμετέχοντες στη διαδικασία, ούτε θα επηρεάζεται από τις διασυνδέσεις τους με άλλους παράγοντες (εξωδιαδικαστικούς). Οι συμμετέχοντες έχουν υποχρέωση να ανταποκριθούν αυστηρά και αποκλειστικά στο διαδικαστικό τους ρόλο, ο οποίος επιβάλλει σε αυτούς την πλήρη διαφοροποίησή τους από την κοινωνία. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Luhmann ότι όταν «η διαδικασία αρχίζει να λειτουργεί ως παρουσίαση, πρέπει να αποκλεισθεί κατηγορηματικά το ότι ο δικαστής θα συμπεριφερθεί ξαφνικά ως οδοντίατρος ή ο προσεπικαλούμένος ως λαχειοπώλης».

Πρώην υπουργός, βουλευτής ΝΔ Ηλείας