Heinz A. Richter: «Ο ελληνισμός στην Οθωμανική Αυτοκρατορία»

23:39 23/12/2022 - Πηγή: Diastixo

Για εκατό περίπου χρόνια, η τουρκική προπαγάνδα κατάφερε να περάσει την άποψή της, σύμφωνα με τον Χάιντς Ρίχτερ: «…η γενοκτονία των Αρμενίων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει αναγνωριστεί από πολλά ευρωπαϊκά κοινοβούλια –το 2016 και από το γερμανικό–, ωστόσο τα γεγονότα και οι φρικαλεότητες που έλαβαν χώρα στη Σμύρνη το 1922 παραμένουν έως σήμερα άγνωστα στο ευρωπαϊκό κοινό». Ενώ υπάρχουν μέχρι σήμερα δημοσιευμένα πρακτικά δικών που αποδεικνύουν τα εγκλήματα των Τούρκων, η εγκυκλοπαίδεια Britannica εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την πυρπόληση της Σμύρνης ως «παράπλευρη απώλεια του πολέμου» εστιάζοντας

στις «φρικαλεότητες» που διέπραξαν οι Έλληνες το 1919. Οι διωγμοί και τα δεινά που υπέστησαν οι Έλληνες εντός της οθωμανικής επικράτειας σχεδόν απουσιάζουν από την ιστορική συνείδηση των σημερινών πολιτών της Δυτικής Ευρώπης. Στα περισσότερα γερμανικά ιστορικά βιβλία δεν γίνεται καμία αναφορά και πολλοί ιστορικοί αποφεύγουν να μιλήσουν γι’ αυτά, εκτιμώντας ότι δεν ήταν δυνατό να αποφευχθούν προκειμένου να επιτευχθεί η φυλετική και θρησκευτική καθαρότητα του τουρκικού κράτους, ώστε να επέλθει η ειρήνη.

Ο Δρ Χάιντς Ρίχτερ διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ και στην πατρίδα του θεωρείται ειδικός σε θέματα σύγχρονης ελληνικής και κυπριακής Ιστορίας. Αγάπησε την Ελλάδα, έζησε εδώ από τη δεκαετία του ’60 και στο τελευταίο του βιβλίο καταπιάνεται με τα συγκλονιστικά γεγονότα που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή. Σύμφωνα με την ανάλυσή του, πέρα από τον κυνισμό των συμμάχων, τη μεγαλύτερη ευθύνη για τη Μικρασιατική Καταστροφή φέρουν ο Λόιντ Τζορτζ και ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, ακολουθώντας μια χαοτική εξωτερική πολιτική, χρησιμοποίησε τα ελληνικά στρατεύματα για να πιέσει τους Τούρκους και, όταν οι καταστάσεις άλλαξαν, άφησε τους Έλληνες στο έλεος της μοίρας τους. Ο Βενιζέλος από τη μεριά του, τυφλωμένος από το όραμα της Μεγάλης Ιδέας, αποβίβασε στρατό στη Σμύρνη το 1919 παρά τις προειδοποιήσεις ότι κάτι τέτοιο θα ξεσήκωνε τους Τούρκους, που ένιωθαν ότι απειλείται η καρδιά του έθνους τους. Διαβεβαίωνε τους συμμάχους ότι «μπορούσε να συγκροτήσει 12-13 μεραρχίες» και ότι «θα φρόντιζε για τα δικαιώματα των μειονοτήτων». Όταν ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπαλφούρ ρώτησε για την τουρκική απειλή που μπορεί να αντιμετώπιζαν οι Έλληνες της Σμύρνης, εκείνος τον καθησύχασε λέγοντας ότι οι Τούρκοι δεν θα τολμούσαν να διαπράξουν σφαγές, επειδή φοβούνταν την ισχύ του ελληνικού στρατού. Παρά τις προειδοποιήσεις των στρατιωτικών ότι οι όροι της Συνθήκης των Σεβρών θα μπορούσαν να τηρηθούν μόνο με τη χρήση βίας, έμεινε ακλόνητος στις θέσεις του πιστεύοντας ότι θα κατάφερνε να παρασύρει τους συμμάχους, την ώρα που εκείνοι τον χρησιμοποιούσαν ως πιόνι για τις επιδιώξεις τους, ενώ οι κάτοικοι της Σμύρνης που θα πλήρωναν για τις επιλογές του αγνοούσαν τα πάντα. Όπως έγραφε ο Άγγλος στρατηγός Γουίλσον, που πήρε μέρος στις διαπραγματεύσεις της συνθήκης: «Σοκάρομαι κάθε φορά που σκέφτομαι ότι αυτοί οι ανίδεοι και ανεύθυνοι ηγέτες διαμελίζουν τη Μικρά Ασία λες και μοιράζουν τα κομμάτια μια πίτας… Είναι πράγματι φοβερό. Όλο αυτό το διάστημα προσευχόμασταν και παρακαλούσαμε το Ανώτατο Συμβούλιο να μας δώσει λίγο χρόνο για να σχεδιάσουμε σωστά μια ικανοποιητική λύση, και τώρα βλέπουμε τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων να σφραγίζεται με αυτόν τον τρόπο. Οι αποφάσεις τους είναι ανήθικες και μη εφαρμόσιμες».

{jb_quote}Tα γεγονότα και οι φρικαλεότητες που έλαβαν χώρα στη Σμύρνη το 1922 παραμένουν έως σήμερα άγνωστα στο ευρωπαϊκό κοινό.{/jb_quote}

Το βιβλίο του Χάιντς Ρίχτερ, γραμμένο από έναν άνθρωπο αποστασιοποιημένο από τα πάθη που συντάραξαν τους Έλληνες και τους Τούρκους, είναι ένας οδηγός ιστορικής αναδίφησης, απόδοσης ευθυνών και διεθνοποίησης των τραγικότερων στιγμών του σύγχρονου ελληνισμού. Ο Ρίχτερ δεν παραλείπει να αναφέρει τον βασικό υπεύθυνο της γενοκτονίας των Ελλήνων, τον Κεμάλ, ο οποίος ποτέ δεν παρενέβη αλλά εκ του ασφαλούς επέβλεπε τον αρχιεγκληματία Τοπάλ Οσμάν στον Πόντο και τον Βαλή της Σμύρνης Νουρεντίν Πασά να ενορχηστρώνει τις σφαγές των Ελλήνων. Τέτοια εγκλήματα δεν είναι δυνατό να ξεχαστούν από την ιστορική μνήμη και η επιθυμία του Ρίχτερ είναι να γνωστοποιήσει στο γερμανικό και στο παγκόσμιο κοινό μια ιστορική περίοδο άγνωστη διεθνώς. Όπως γράφει χαρακτηριστικά: «Ευελπιστώ πως αυτό το βιβλίο θα συνεισφέρει κάπως στην αναβίωση αυτής της περιόδου, έτσι ώστε να λάβει τη θέση που της αξίζει στην ιστορική μνήμη ολόκληρης της Ευρώπης».

Ο ελληνισμός στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Εκτοπισμοί, διωγμοί και ξεριζωμός (1913-1923)
Heinz A. Richter
μετάφραση: Πέτρος Τσαλπατούρος
Εκδόσεις Γκοβόστη
σ. 304
ISBN: 978-960-606-128-8
Τιμή: 19,90€