Άγνωστα αριστουργήματα στα λάφυρα των Ναζί

22:02 5/11/2013 - Πηγή: Antinews

Ο έλεγχος σε ένα διαμέρισμα του Μονάχου οδήγησε σε μια ιστορική αποκάλυψη: σχεδόν 1.500 έργα ζωγραφικής που κατασχέθηκαν από τους Ναζί και πολλά άγνωστα αριστουργήματα από καλλιτέχνες όπως ο Πικάσο, ο Ντιξ και ο Ματίς.

"Sitting Woman" by Henri Matisse (1868-1954)

Σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Άουγκσμπουργκ, οι αρχές έδωσαν νέα στοιχεία για τους πίνακες που αποκαλύφθηκαν στο διαμέρισμα του Cornelius Gurlitt, προσελκύοντας την παγκόσμια προσοχή. Στο πλαίσιο της συνέντευξης,

ο ιστορικός τέχνης Meike Hoffmann αποκάλυψε ότι η συλλογή περιλαμβάνει πολλά άγνωστα αριστουργήματα, όπως μια αυτοπροσωπογραφία του Ότο Ντιξ και ένα άγνωστο έργο του Μαρκ Σαγκάλ. Οι αρχές κατάσχεσαν συνολικά 1.285 πίνακες χωρίς κορνίζα και 121 πίνακες με κορνίζα. Ανάμεσά τους υπάρχουν ελαιογραφίες και λιθογραφίες, καθώς και σχέδια και ακουαρέλες. Ο Hoffmann είπε ότι δεν έχει δει «απολύτως καμία ένδειξη» ότι πρόκειται για πλαστά έργα. Στη συνέντευξη Τύπου, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Ερευνών του Τελωνείου Siegfried Klöble δήλωσε ότι τα έργα ήταν σε πολύ καλή κατάσταση και σωστά αποθηκευμένα. Θεωρεί επίσης ότι δεν υπάρχουν και άλλα έργα που να ανήκουν στον συλλέκτη και εξακολουθούν να αγνοούνται. Όπως είπε επίσης, η συλλογή δεν αποτελείται μόνο από κλασικά μοντέρνα έργα, αλλά και έργα ζωγραφικής του 19ο αιώνα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, σε αυτά περιλαμβάνονται έργα του Πάμπλο Πικάσο, του Σαγκάλ, του Ρενουάρ, του Κουρμπέ, του Ματίς και του Λοτρέκ. Υπάρχουν και γερμανοί εξπρεσιονιστές, ανάμεσά τους έργα των Έμιλ Νόλντε, Άουγκουστ Μάκε, Μαξ Μπέκμαν, Όσκαρ Κοκόσκα και Ερνστ-Λούντβιχ Κίρχνερ. Υπάρχουν τέλος και κάποια παλαιότερα έργα, όπως των Καναλέτο και Ντύρερ.

Πως έγινε η αποκάλυψη

Σύμφωνα με τον εισαγγελέα, η αποκάλυψη άρχισε όταν ένας τελωνειακός έκανε ερωτήσεις στον 76χρονο Cornelius Gurlitt στις 22 Σεπτεμβρίου του 2010, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τρένο από τη Ζυρίχη στο Μόναχο. Οι υποψίες για φοροδιαφυγή οδήγησαν τις αρχές να ξεκινήσουν την υπόθεση και να ψάξουν το διαμέρισμα του Gurlitt στο Schwabing, γειτονιά του Μονάχου, στις 28 Φεβρουαρίου του 2012. Χρειάστηκαν τρεις ημέρες για να συσκευαστούν σωστά και να απομακρύνουν τα έργα.

Η γερμανική κυβέρνηση γνώριζε για τα ευρήματα εδώ και αρκετό καιρό. Ο εκπρόσωπος της Μέρκελ, Steffen Seibert, δήλωσε τη Δευτέρα ότι το Βερολίνο «είχε ενημερωθεί για την υπόθεση εδώ και αρκετούς μήνες». Η παρουσία και άλλων έργων, εκτός της μοντέρνας περιόδου, εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς περιήλθαν στην κατοχή της οικογένειας του Gurlitt. Είχε προηγουμένως θεωρηθεί ότι ο Hildebrand Gurlitt, πατέρας του Cornelius, είχαν συγκεντρώσει τη συλλογή του μέσω της πρόσβασης σε αυτό που οι Ναζί ονόμαζαν «εκφυλισμένη τέχνη» – έργα που θεωρούνταν προσβλητικά από το καθεστώς. Μετά το τέλος του πολέμου, ο Hildebrand Gurlitt ισχυρίστηκε ότι η συλλογή του είχε καταστραφεί κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών της Δρέσδης το 1945. Είναι ασαφές, όμως, πως ήρθαν στην κατοχή του έργα του Ντύρερ και αυτή η έλλειψη σαφήνειας καθιστά πλέον το έργο του προσδιορισμού της προέλευσής των έργων πιο δύσκολη. Ο Hoffmann αναμένει ότι οι έρευνες για την προέλευσή τους θα πάρουν πολύ χρόνο.
Μέχρι στιγμής δεν έχουν υπάρξει ανακοινώσεις σχετικά με τη χρηματική αξία της συλλογής, αλλά οι ανεπίσημες εκτιμήσεις φτάνουν μέχρι και το 1 δις ευρώ. Δεν έχει δοθεί ακόμη ένας πλήρης κατάλογος των κατασχεθέντων έργων. Στη συνέντευξη Τύπου, ο Siegfried Klöble διευκρίνισε ότι οι πίνακες δεν θα αποθηκευθούν στα Γραφεία της υπηρεσίας, αλλά σε μια ξεχωριστή, απροσδιόριστη θέση. Οι πίνακες, επίσης, δεν μπορούν να βγουν στο Διαδίκτυο, δήλωσε ο επικεφαλής εισαγγελέας, διότι αυτό θα μπορούσε να βλάψει τα συμφέροντα των δικαιούχων.

Υπάρχει σύνδεση με κάποιον εβραίο έμπορο έργων τέχνης;
Οι δύο κληρονόμοι του εβραίου συλλέκτη Alfred Flechtheim ανακοίνωσαν, μέσω του δικηγόρου τους Marcus Stötzel, την επιθυμία να διερευνήσουν κατά πόσον η συλλογή περιλαμβάνει έργα που κάποτε ανήκαν στον Flechtheim και την οποία διέλυσαν οι Ναζί.
Ο κληρονόμος του Flechtheim -ο Michael Hulton, ο οποίος ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες και η μητριά του- έκανε αναφορά στο έργο «Δαμαστής λιονταριών» του Μαξ Μπέκμαν. Ο Cornelius Gurlitt είχε προσπαθήσει να το δημοπρατήσει μέσω του οίκου Lempertz, το 2011. Όταν οι εμπειρογνώμονες του οίκου έμαθαν για την προέλευσή του, άρχισαν να συζητούν μια συμφωνία μεταξύ του Gurlitt και των κληρονόμων του Flechtheim.
Σύμφωνα με τον Hulton, μπορούν να αποδείξουν ότι ο πίνακας περιήλθε στην κατοχή του Hildebrand Gurlitt το 1934. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη θέση της Κρατικής Συλλογής Τέχνης της Βαυαρίας, σύμφωνα με την οποία ο Flechtheim πούλησε όλους τους Μπέκμαν του το 1932. Οι κληρονόμοι βρίσκονται σε αντιπαράθεση με το ίδρυμα επί χρόνια, για έξι έργα του Μπέκμαν. Εάν αυτά τα έργα πωλήθηκαν μετά το 1933, τότε θα μπορούσαν να χαρακτηρισθεί ως έργα που έχουν κλαπεί από το ναζιστικό καθεστώς και θα πρέπει να επιστραφούν.

http://www.spiegel.de/international/germany/picasso-dix-chagall-matisse-in-munich-art-cache-discovery-a-931926.html