Ο χαμένος παράδεισος της εργατικής τάξης

07:47 25/6/2012 - Πηγή: Antinews

Την ώρα που οι λαοί του αναπτυγμένου κόσμου αναρωτιούνται για το πώς θα μπορέσουν οι χώρες τους να επιστρέψουν στην πλήρη απασχόληση, μετά την σημερινή μεγάλη ύφεση, θα μας έκανε καλό να ρίξουμε μια ματιά σε ένα οραματικό δοκίμιο που έγραψε ο John Maynard Keynes το 1930, με τίτλο «Οικονομικές Δυνατότητες για τα  Εγγόνια μας» (Economic Possibilities for our Grandchildren).

Το έργο του General Theory of Employment, Interest, and Money, που δημοσιεύτηκε το 1936, εφοδίασε τις κυβερνήσεις με τα απαραίτητα θεωρητικά εργαλεία για να αντιμετωπίσουν

την ανεργία που προκαλούσαν οι περιοδικές οικονομικές «κοιλιές».

Στην προηγούμενη όμως πραγματεία του, ο Keynes διαχωρίζει την ανεργία που προκαλείται από προσωρινές οικονομικές πτώσεις, και αυτήν που ο ίδιος ονομάζει «τεχνολογική ανεργία», μια ανεργία δηλαδή που οφείλεται στην ανακάλυψη των τεχνικών μέσων εξοικονόμησης εργατικού δυναμικού, που κινούνται με τόσο ταχύ ρυθμό, που δεν προλαβαίνουμε να βρούμε νέες θέσεις απασχόλησης για τους εργαζόμενους που απελευθερώνονται.

Ο μεγάλος οικονομολόγος αντιλήφτηκε ότι αυτό το είδος της ανεργίας θα αυξηθεί κατά πολύ στο μέλλον.

Πίστευε όμως, πως αυτό θα ήταν μια αφορμή για ελπίδα και όχι για απόγνωση. Διότι αποδείκνυε ότι τουλάχιστον ο αναπτυγμένος κόσμος είχε μπει στη πορεία της επίλυσης του πανάρχαιου οικονομικού προβλήματος της έλλειψης, που κρατούσε την ανθρωπότητα δεμένη στα δεσμά της κοπιαστικής εργασίας.

Οι μηχανές αντικαθιστούσαν την ανθρώπινη εργασία, υποσχόμενες αυξημένη παραγωγή, με κλάσμα μόνο της υπάρχουσας ανθρώπινης προσπάθειας.

Μάλιστα, ο Keynes πίστευε πως σήμερα (αρχές 21ου αιώνα) οι περισσότεροι άνθρωποι θα εργάζονταν μόλις 15 ώρες την εβδομάδα, για να παράγουν όλα όσα χρειάζονται για να ζήσουν άνετα.

Οι αναπτυγμένες χώρες είναι όντως σήμερα αρκετά εύπορες, όπως άλλωστε πίστευε και ο Keynes ότι  θα είναι, αλλά οι περισσότεροι από εμάς εργάζονται πολύ περισσότερες από 15 ώρες την εβδομάδα, αν και έχουμε περισσότερη άδεια και η εργασία μας δεν είναι τόσο σωματικά κοπιαστική, ενώ  ζούμε και περισσότερο.

Σε γενικές γραμμές όμως, το όραμα του πολύ ελεύθερου χρόνου για τις μάζες, δεν εκπληρώθηκε ακόμη.

Οι αυτοματισμοί προχώρησαν, αλλά και πάλι οι περισσότεροι εργαζόμαστε τουλάχιστον 40 ώρες την εβδομάδα. Μάλιστα, ο αριθμός αυτός δεν έχει πέσει από τις αρχές της δεκαετίας του `80.

Την ίδια ώρα αυξάνεται συνεχώς η «τεχνολογική ανεργία». Από το 1980, δεν έχουμε μπορέσει να ξαναπιάσουμε τα επίπεδα πλήρους απασχόλησης των 1950’s και 1960’s. Αν και οι περισσότεροι συνεχίζουν να εργάζονται 40 ώρες την εβδομάδα, υπάρχει μια συνεχώς αυξανόμενη μειοψηφία που υφίσταται αναγκαστικά άφθονο ελεύθερο χρόνο, λόγω υποαπασχόλησης και ανεργίας. Μια μειοψηφία που τίθεται βιαίως εκτός της αγοράς εργασίας. Και όσο επανακάμπτουμε από την τρέχουσα υφεσιακή κρίση, τόσο περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν πως ο αριθμός αυτών των άτυχων συνανθρώπων μας θα αυξηθεί περαιτέρω.

Αυτό όμως σημαίνει πως αποτύχαμε να μετατρέψο