Γιατί πονά η μέση μου όταν ξυπνάω;

11:09 28/1/2025 - Πηγή: NewsIt

Γράφει ο Κωνσταντίνος Σταραντζής, Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Σε κακές συνήθειες ύπνου αποδίδονται τις περισσότερες φορές η δυσκαμψία και ο πόνος στη μέση που βιώνει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων όταν κοιμούνται και αμέσως μόλις ξυπνούν.

Παρότι ενοχλητικά, τα συμπτώματα αυτά δεν πηγάζουν συνήθως από ιατρικά προβλήματα, αλλά οφείλονται σε ακατάλληλα στρώματα, κακή στάση ύπνου και απότομες κινήσεις μετά από παρατεταμένη αδράνεια των μυών. Υποχωρούν δε με αλλαγή συνηθειών ύπνου και με ήπια, σταδιακή δραστηριοποίηση.

Κωνσταντίνος

Σταραντζής, Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Έχει βρεθεί, επίσης, ότι υπάρχει στενή σχέση μεταξύ οσφυαλγίας και διαταραχών ύπνου. Ένας αυξανόμενος όγκος επιστημονικών στοιχείων υποδηλώνει ότι η ποιότητα και η διάρκειά του έχει αντίκτυπο στην καλή λειτουργία της σπονδυλικής στήλης, ιδίως των ηλικιωμένων. Μεταξύ πολλών άλλων, μια κινεζική μελέτη που δημοσιεύθηκε πολύ πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Experimental Gerontology, έδειξε ότι τα μεσήλικα και ηλικιωμένα άτομα που δεν κοιμούνται αρκετά και όσα δεν κάνουν ποιοτικό ύπνο έχουν 28% και 35% αντίστοιχα αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πόνου στη μέση.

Σπανιότερα, η αδυναμία κίνησης,  χωρίς ενοχλήσεις και ο πόνος οφείλονται σε παθήσεις που απαιτούν διάγνωση προκειμένου, είτε να θεραπευτούν, είτε να αναχαιτιστεί η πορεία τους και ο ασθενής να κοιμάται και να ξυπνά γεμάτος ενέργεια και ευεξία.

Ο πόνος στη μέση είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Η συχνότητα εμφάνισής του κυμαίνεται από 22% έως 48% παγκοσμίως, ποσοστό που προβλέπεται να αυξηθεί μελλοντικά, λόγω του παρατεταμένου προσδόκιμου ζωής. Όσο ο άνθρωπος γερνά οι μυς αδυνατίζουν, οι αρθρώσεις εκφυλίζονται και τα οστά  χάνουν πυκνότητα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μυοσκελετικών παθήσεων που έχουν ως κύρια συμπτώματα τον πόνο, τη δυσκαμψία και τελικά τον περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων. 

Παράλληλα, με τη γήρανση το άτομο βιώνει συχνότερα διαταραχές ύπνου -κοιμάται λιγότερο, ξυπνά συχνά μέσα στη νύχτα- φαινόμενο που έχει επιπτώσεις στη μυοσκελετική υγεία. Ο ανεπαρκής ύπνος επηρεάζει αρνητικά την οστική πυκνότητα, περιορίζει την ικανότητα  αποκατάστασης των μυϊκών ιστών οδηγώντας σε σταδιακή μείωση της δύναμης, αυξάνει την ευαισθησία στον πόνο και επιδεινώνει τη φλεγμονή, αυξάνοντας τον κίνδυνο για πόνο στη σπονδυλική στήλη. Επομένως, η διαχείριση του ύπνου είναι παράγοντας που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη  στην πρόληψη του πόνου της μέσης και εν γένει της σπονδυλικής στήλης.

Φυσικά, από πόνο στη μέση κατά τη διάρκεια του ύπνου και αμέσως μετά από αυτόν υποφέρουν και νέοι άνθρωποι. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα της κακής στάσης ύπνου, κατά την οποία η σπονδυλική στήλη δεν είναι φυσικά ευθυγραμμισμένη. Για παράδειγμα, όσοι κοιμούνται στο πλάι χωρίς να λυγίζουν τα γόνατά τους ή με λυγισμένα γόνατα χωρίς να τοποθετούν μαξιλάρι ανάμεσά τους, μπρούμυτα χωρίς μαξιλάρι κάτω από το στομάχι ή ανάσκελα χωρίς μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα  είναι πολύ πιθανόν να ξυπνήσουν με πόνο και δυσκαμψία. 

Ένας άλλος τροποποιήσιμος παράγοντας  που προκαλεί νυχτερινό ή πρωινό πόνο είναι το στρώμα. Μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ έχουν αποκαλύψει ότι όσοι κοιμούνται σε ορθοπεδικά στρώματα αναφέρουν χαμηλότερης ποιότητας ύπνο σε σύγκριση με εκείνους που απολαμβάνουν τον ύπνο τους σε πιο “αφράτα”.  Η επιλογή ενός στρώματος καλής ποιότητας θα μπορούσε να προφυλάξει ή να βοηθήσει στην ύφεση των συμπτωμάτων.  Στην αγορά διατίθεται πλήθος προϊόντων εξελιγμένης τεχνολογίας που στηρίζουν το σώμα, προσφέροντας εξαιρετικά ποιοτικό ύπνο.

Πάντως, όσο εξουθενωτικός και αν είναι ο πόνος και η δυσκαμψία, οι περισσότεροι πάσχοντες αναρρώνουν σύντομα χωρίς δραστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις. 

Τα πράγματα διαφοροποιούνται, ωστόσο, για εκείνους που τα συμπτώματα οφείλονται σε υποκείμενη πάθηση. Σε αυτούς που εξακολουθούν να αισθάνονται πόνο αφότου σηκωθούν από το κρεβάτι και αρχίσουν να κινούνται θα πρέπει να το υποψιαστούν και να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή. 

Εκφυλιστική δισκοπάθεια

Η εκφυλιστική νόσος δίσκου είναι από τις πιο συχνές αιτίες. Πάνω από το 90% των ενηλίκων άνω των 60 έχουν εκφυλιστική δισκοπάθεια, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί με την ηλικία ή από βαριά εργασία και έντονες αθλητικές δραστηριότητες και να οδηγήσει σε εμφάνιση αρθρίτιδας, δισκοκήλης και στένωσης.  Παρότι δεν βιώνουν πόνο όλοι οι πάσχοντες, σε όσους συμβαίνει αυτός είναι εντονότερος το πρωί, λόγω μακράς αδράνειας.

Θεραπεία εκφυλιστικής δισκοπάθειας

Η θεραπεία για την εκφυλιστική νόσο δίσκου περιλαμβάνει παυσίπονα,  αντιφλεγμονώδη και μυοχαλαρωτικά, τα οποία όμως έχουν περιορισμό εφαρμογών, και φυσικοθεραπεία επί εξάρσεων. Για σοβαρότερες περιπτώσεις, που η συντηρητική αντιμετώπιση έχει αποτύχει, συστήνεται η εφαρμογή της ηλεκτροθερμικής πυρηνοπλαστικής, μιας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής που στα πλεονεκτήματα της περιλαμβάνονται η απλότητα, η ασφάλεια, η χαμηλή πιθανότητα βλάβης του περιβάλλοντος ιστού, η αυθημερόν επιστροφή στο σπίτι, ο σύντομος χρόνος αποκατάστασης και η δυνατότητα  διενέργειας ανοικτής χειρουργικής επέμβασης εάν απαιτηθεί. 

Ο νυχτερινός πόνος στην πλάτη μπορεί να είναι σύμπτωμα και σοβαρότερων παθήσεων όπως οστεομυελίτιδας, αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας και  όγκων της σπονδυλικής στήλης. Αν και αυτές οι παθήσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες, η συνύπαρξη συμπτωμάτων, όπως επέκταση πόνου σε ένα ή και στα δύο πόδια,  μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα τους, αδυναμία, πυρετός, ανεξήγητη απώλεια βάρους θα πρέπει να κινητοποιούν για άμεση διάγνωση.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγείας σας, εδώ

Κεντρική φωτογραφία: iStock

To άρθρο Γιατί πονά η μέση μου όταν ξυπνάω; δημοσιεύτηκε στο NewsIT .