Περί ανάγνωσης και βιβλίων – Ένα σημαντικό έργο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας

06:23 3/11/2024 - Πηγή: Το Ποντικι

Για μια βιβλιοθήκη δίχως σύνορα

Πόσο ενδιαφέρον μπορεί να έχει για τον σημερινό αναγνώστη, που κατακλύζεται από τις σύγχρονες έγνοιες της ζωής, ένα εκτενές ανάγνωσμα τριών και πλέον αιώνων, γεμάτο με άγνωστες κι ασήμαντες λεπτομέρειες μιας σκονισμένης ταπεινής καθημερινότητας; Τι κι αν έχουν γίνει άλματα στην καθημερινότητα του ανθρώπου, στις αντιλήψεις για το άτομο, στις ελευθερίες, στον τρόπο ζωής και στις γενικότερες αξίες που τον διέπουν; Πόσο μπορεί να συνεπάρει τον σύγχρονο αναγνώστη μια εποχή σχεδόν άγνωστη, μακρινή και ξεχασμένη μέσα στη σύμβασή της και σε ιντερέσα τόσο απόμακρα και ξένα;

Την

απάντηση δίνει με τον τρόπο του ο Τόμας Μαν και παρατίθεται στο οπισθόφυλλο της έκδοσης: «Πρόκειται για ένα σπάνιου είδους μνημείο της λογοτεχνίας και της ζωής, το οποίο, δίχως καθόλου να χάσει την ικμάδα του, επιβίωσε για κοντά τρεις αιώνες και θα αντέξει για πολλούς ακόμηꞏ ένα πεζογράφημα ακούσιου μεγαλείου, πολύχρωμο, άγριο, ωμό, διασκεδαστικό, μες στον έρωτα και στα κουρέλιαꞏ ένα έργο που κοχλάζει από ζωή, που μιλάει στον ενικό με τον θάνατο και τον διάβολο, το οποίο καταλήγει στη συντριβή και την ολοσχερή αποστροφή απέναντι σ’ έναν κόσμο που σπαταλήθηκε μέσα στο αίμα, τη ληστεία, την ηδονήꞏ αθάνατο όμως μέσα στην άθλια λαμπρότητα των αμαρτιών του».

Το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εξελίσσεται το μυθιστόρημα είναι ο Τριακονταετής Πόλεμος, ο οποίος, όπως κάθε πόλεμος, ανασύρει τη φράση του Ηράκλειτου «πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς», που περικλείει τον ανθρώπινο αγώνα για επιβίωση όχι απαραιτήτως στα πεδία των μαχών αλλά και στην καθημερινότητα του ανθρώπου όπως και στον αγώνα και την αγωνία του να καταλάβει τον εαυτό του.

Ο πόλεμος αυτός, που είναι μια από τις πιο μακροχρόνιες και καταστροφικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία, περιγράφεται μέσα από τις απίθανες περιπέτειες του Σιμπλίκιου Σιμπλικίσιμου, ενός ήρωα της εποχής του. Ενός ήρωα που έρχεται αντιμέτωπος με όλο το ευρύ φάσμα των ανατροπών του κόσμου του και με μια σειρά απρόβλεπτων δοκιμασιών στον αγώνα του για επιβίωση. Πρόκειται για έναν άθλο επιβίωσης και το ανάγνωσμα τελικά απλώνεται σε όλον τον ανθρώπινο χάρτη και αποκτά οικουμενικά χαρακτηριστικά μέσα από μια τολμηρή πολυφωνική λογοτεχνία, που αποτελεί τομή για την εποχή της.

Η πολυεπίπεδη αφήγηση καθιστά σχεδόν αδύνατη την ένταξη του μυθιστορήματος σε ένα συγκεκριμένο είδος, καθώς περιέχει σχεδόν όλα τα είδη της αφήγησης, από τις πολεμικές συγκρούσεις στις οποίες έλαβε με διάφορες ιδιότητες μέρος ο ήρωας, τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις στη διάρκεια των μετακινήσεών του σε διάφορους τόπους, μέχρι το ηθογραφικό περιεχόμενο των διηγήσεών του.

Πρόκειται για τη διήγηση μιας μακρινής εποχής, που μας βοηθά μέσα από την περίτεχνη κι αβίαστη πολυπλοκότητά της να παρακολουθήσουμε και να κατανοήσουμε στις απαρχές της τη γερμανική κουλτούρα με την οποία δεν είμαστε ιδιαίτερα εξοικειωμένοι.

Θα έβρισκε κανείς αξιοπερίεργο το πώς ένα ογκώδες σχετικά έργο μιας εποχής μάλλον άγνωστης κι ανοίκειας και ενός κόσμου εν πολλοίς αδιάφορου για μας, μπορεί να αποτελεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ανάγνωσμα αδιαμφισβήτητης αξίας, που είναι ταυτόχρονα ευχάριστο και διασκευαστικό.

Πρόκειται για ένα τολμηρό και σημαντικό ευρωπαϊκό λογοτεχνικό έργο, η ανάγνωση του οποίου διευκολύνεται από το επιμελημένο και κατατοπιστικό επίμετρο του μεταφραστή Γιάννη Κοιλή και κυρίως από τον μεταφραστικό του άθλο να αποδώσει στα ελληνικά την ιδιωματική αίσθηση των γερμανικών του 17ου αιώνα.

Μπορούμε να πούμε ότι μεταφέρθηκε επιτυχώς στη γλώσσα μας ένα δύσκολο, άγνωστο όσο και σημαντικό έργο της ευρωπαϊκής γραμματείας, κι αυτό είναι μεγάλο κέρδος για όλους μας στην εποχή των μαζικών εκπτώσεων που ζούμε.

INFO

Hans Jacob Christoffel Von Grimmelshausen

Σιμπλίκιος Σιμπλικίσιμος

Εκδόσεις: Εξάντας

Μετάφραση: Γιάννης Κοιλής

Σελ.: 861

Διαβάστε επίσης:

Βιβλίο: Η σκοτεινή ιστορία της επταετίας

Περί ανάγνωσης και βιβλίων: Hans Fallada: Η ποιητική της μέθης

Περί ανάγνωσης και βιβλίων: Οι ρίζες του αντισημιτισμού