Τζίμι Κάρτερ: Ποιος ήταν ο ανθρωπιστής που κυβέρνησε τις ΗΠΑ, κέρδισε Νόμπελ ειρήνης και στήριζε με πάθος την Κάμαλα Χάρις

01:17 30/12/2024 - Πηγή: Emea.gr

Ο Τζέιμς Ερλ (Τζίμι) Κάρτερ τζούνιορ γεννήθηκε την πρώτη μέρα του Οκτωβρίου 1924, υπηρέτησε τις ΗΠΑ ως ο 39ός πρόεδρος από το 1977 έως το 1981 και πέθανε λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά που διανύουμε, σε ηλικία 100 ετών.

Ο γηραιότερος εν ζωή πρόεδρος των ΗΠΑ, ως την ώρα που έφυγε, έπασχε από μελάνωμα, μία επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος με όγκους που εξαπλώθηκαν στο συκώτι και τον εγκέφαλό του. Από τον Φεβρουάριο του 2023 είχε αποφασίσει

να σταματήσει τις νοσηλείες και την λήψη ιατρικής περίθαλψης και έμεινε στο σπίτι του μέχρι το τέλος.

Ο Τζίμι Κάρτερ πριν αναλάβει τα ηνία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής το 1077 είχε δύο θητείες ως γερουσιαστής στην Τζόρτζια από το 1963 ως το 1967 και μία ως Κυβερνήτης της ίδιας Πολιτείας από το 1971 ως το 1975. Νωρίτερα, υπήρξε ένας εξαίρετος αξιωματικός του Ναυτικού.

Ήταν μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος και κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης το 2022  -μάλιστα ήταν ο μοναδικός Πρόεδρος των ΗΠΑ που έλαβε αυτό το βραβείο αφότου άφησε το αξίωμα του.

Αν και κράτησε τα ηνία της χώρας για μία μόνο θητεία κατάφερε να μείνει στην ιστορία για διάφορες καινοτομίες που είχε φέρει.

Επί της θητείας του δημιούργησε δύο νέα υπουργεία: το Υπουργείο Ενέργειας και το Υπουργείο Εκπαίδευσης, ενώ εγκαθίδρυσε μια εθνική ενεργειακή πολιτική που περιλάμβανε τη διατήρηση, τον έλεγχο των τιμών και τις νέες τεχνολογίες.

Στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, ο Κάρτερ επεδίωξε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, τις Συνθήκες του Καναλιού του Παναμά, τον δεύτερο γύρο των Συνομιλιών Περιορισμού Στρατηγικών Όπλων (SALT II), και επέστρεψε τη Ζώνη του Καναλιού του Παναμά στον Παναμά.

Ο Τζίμι Κάρτερ έδινε έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ηταν εκείνος που βελτίωσε την αποδοτικότητα της κυβέρνησης συγχωνεύοντας περίπου 300 υπηρεσίες, κάνοντας τις τελικά τριάντα. Ένας από τους βοηθούς του είχε πει αργότερα ότι «ο Κυβερνήτης Κάρτερ ήταν ακριβώς εκεί με εμάς, εργαζόμενος πολύ σκληρά, ερευνώντας πολύ βαθιά κάθε μικρό πρόβλημα. Ήταν απόλυτα υπεύθυνος και εργάσθηκε έτσι τόσο σκληρά όσο κανείς, και το τελικό προϊόν ήταν προφανώς δικό του».

Πραγματοποίησε, επίσης, νομοθετικές μεταρρυθμίσεις παρέχοντας ίση βοήθεια σε σχολεία στις πλούσιες και τις φτωχές περιοχές της Τζόρτζια, ίδρυσε κοινοτικά κέντρα για τα διανοητικά ανάπηρα παιδιά και αύξησε τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους κατάδικους.

Ο Κάρτερ υπήρξε πολέμιος της θανατικής ποινής, υποστηρικτής της φυλετικής ισοτιμίας και αποφασισμένος, όταν εξελέγη, να καταργήσει τον φυλετικό διαχωρισμό  -μάλιστα ήταν ο πρώτος πολιτικός που δήλωσε κάτι τέτοιο δημοσίως. Και δεν έμεινε μόνο στα λόγια αφού διόρισε πολλούς Αφροαμερικανούς σε πολιτειακά συμβούλια και αξιώματα.

Ο Κάρτερ περηφανευόταν για το δικό του πρόγραμμα διορισμού των δικαστών και των πολιτειακών κυβερνητικών αξιωματούχων, με το οποίο όλοι (οι διορισμοί) βασίζονταν στην αξία και όχι σε πολιτικά ρουσφέτια ή διασυνδέσεις.

Το αξίωμα τού προέδρου, όμως, το ανέλαβε σε περίοδο διεθνούς στασιμοπληθωρισμού, ο οποίος παρέμεινε σε όλη τη θητεία του. Το τέλος της προεδρικής του θητείας σημαδεύτηκε από την Ιρανική κρίση ομηρίας του 1979-1981, την ενεργειακή κρίση του 1979, το πυρηνικό ατύχημα του Νησιού των Τριών Μιλίων, τη Σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν (στο τέλος του 1979), το μποϋκοτάζ των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων της Μόσχας του 1980 από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και την έκρηξη του όρους Αγία Ελένη του 1980.

Μέχρι τότε η δημοτικότητά του είχε πέσει πολύ και αφού «επιβίωσε» από μια προκριματική αναμέτρηση ενάντια στον Τεντ Κέννεντι για το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος στις εκλογές του 1980, έχασε με σημαντική διαφορά στις γενικές εκλογές από τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Στις 20 Ιανουαρίου 1981, λεπτά μετά τη λήξη της θητείας του Κάρτερ, οι 52 αμερικανοί αιχμάλωτοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη ελευθερώθηκαν, τερματίζοντας την κρίση ομηρίας στο Ιράν που κράτησε 444 μέρες.

Το 1982 και αφού είχε αφήσει πίσω του το αξίωμα του προέδρου, ο Κάρτερ και η σύζυγός του Ρόζαλιν ίδρυσαν το κέντρο Κάρτερ, μία μη κερδοσκοπική οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

 Ο Κάρτερ είναι πρόσωπο κλειδί στην επιχείρηση Καταφύγιο για την Ανθρωπότητα (Habitat for Humanity) και επίσης παραμένει ιδιαίτερα ενεργός στην Παλαιστινιακή Διένεξη. Τον Μάρτιο 2012, δύο μήνες πριν ο πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα ανακοινώσει ότι είναι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων, ο Κάρτερ δήλωσε κι εκείνος ότι συμφωνεί με τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. 

Μέχρι πριν από λίγο καιρό ευχόταν να ζήσει για να ψηφίσει την Κάμαλα Χάρις.