Επέστρεψε το ρίσκο

15:18 4/4/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Ενα ποσό περίπου 600 δισ. δολαρίων ήθελε να συγκεντρώσει ο Ντόναλντ Τραμπ από τη φορολόγηση, μέσω των δασμών, των εισαγωγών στις ΗΠΑ. Πρόκειται για το διπλάσιο της μεγαλύτερης φορολογικής επιβάρυνσης που έχει ποτέ επιβληθεί στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ. Μόλις πριν από τρεις μήνες, οι αγορές στις ΗΠΑ ανέβαιναν με την προοπτική μείωσης της

φορολογίας, κάτι που για την ώρα δεν ακούγεται τίποτα. Πόνταραν τότε στον φιλοεπιχειρηματικό νέο πρόεδρο, που θα εκτόξευε τις αξίες. Τις τελευταίες εβδομάδες, κινούνται πτωτικά ακόμα και τα αγαπημένα του κρυπτονομίσματα.

Πολλοί νέοι φόροι σε μια οικονομία βραχυπρόθεσμα φέρνουν με σιγουριά μείωση της κατανάλωσης και ύφεση. Αν καλείσαι να αντιμετωπίσεις ταυτόχρονα και υψηλό «εισαγόμενο» πληθωρισμό, εξαιτίας των δασμών, απειλείσαι από μια ακόμα πιο επικίνδυνη κατάσταση, τον στασιμοπληθωρισμό. Δηλαδή ακρίβεια, οικονομική στασιμότητα και ύφεση, που συνήθως συνοδεύεται από υψηλή ανεργία. Ολα αυτά δεν μειώνονται ως πιθανότητες, ακόμα και αν συμβαίνουν στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου, την αμερικανική.

Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει όμως μεγαλύτερους κινδύνους, καθώς φαίνεται να κλείνει ένας κύκλος. Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 διοχετεύθηκε τεράστια ρευστότητα στην αγορά, το ίδιο συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη και βέβαια την περίοδο της πανδημίας. Ολη αυτή η ρευστότητα οδήγησε, μαζί με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σε υψηλό πληθωρισμό. Την τελευταία τριετία επιχειρήθηκε να απορροφηθεί ο πληθωρισμός και να μαζευτούν τα χρέη που δημιούργησε η ανάγκη ενίσχυσης των οικονομιών. Μαζί επιχειρήθηκε μέσω μεγάλων επενδυτικών προγραμμάτων, κρατικών και δημόσιων, να τονωθεί η ανάπτυξη. Το τελευταίο έμεινε στη μέση, καθώς ήρθε ο Τραμπ και η κατάσταση μπερδεύτηκε. Πλέον υπάρχει ο κίνδυνος να κυριαρχήσει ο φόβος στις αγορές, που βλέπουμε να υπεραντιδρούν πτωτικά, αρχικά τουλάχιστον στις ΗΠΑ. Αν συνεχιστεί η πτώση, τότε θα γενικευθεί η τάση οι παγκόσμιες ροές του χρήματος να μην επιλέγουν όπως συμβαίνει σε κανονικές περιόδους το παραγωγικό, που φέρνει ανάπτυξη, αλλά να επιλέγουν το ασφαλές. Ηδη το βλέπουμε τις τελευταίες εβδομάδες που μετακινούνται κεφάλαια από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη. Αργότερα, αν αρχίσουν να εμφανίζουν προβλήματα και οι ευρωπαϊκές οικονομίες, θα αναζητούνται άλλα, πιο ασφαλή καταφύγια. Γενικώς μπλέξαμε.

Ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα, όσο περνάει ο καιρός και επηρεάζονται από το παγκόσμιο πρόβλημα με επιβράδυνση και αναζωπύρωση του πληθωρισμού, τόσο τα γνωστά αντικειμενικά τους προβλήματα θα φαίνονται μεγαλύτερα. Στην περίπτωσή μας, το υψηλό δημόσιο χρέος παραμένει παρά τη θεαματική του βελτίωση τα τελευταία χρόνια ως ποσοστό του ΑΕΠ η «αχίλλειος πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας. Το βλέπουμε εμείς και προσπαθούμε να το «εξαφανίσουμε» από το «κάδρο» της ελληνικής οικονομίας, και καλά κάνουμε. Το βλέπουν ωστόσο και οι ξένοι επενδυτές. Στην κανονικότητα αναγνωρίζουν ότι είναι βιώσιμο και ασφαλές. Σε περιόδους κρίσης ωστόσο λειτουργεί το αίσθημα του μηδενικού ρίσκου και αποφεύγουν τέτοιου είδους κακοτοπιές. Γι’ αυτό και πρέπει να προσέξουμε σε αυτή τη φάση διπλά και τρίδιπλα τις κινήσεις μας…