Το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, αλλά… όλο και πιο αργά

13:21 20/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Επιβραδύνεται η αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε όλη την Ευρώπη από το 2011 και έπειτα, με την Ελλάδα και την Αγγλία να καταγράφουν τη μεγαλύτερη πτώση. Ευτυχώς όμως, σύμφωνα πάντα με τους επιστήμονες, αυτό δεν οφείλεται στο γεγονός ότι η ανθρωπότητα έχει φτάσει στο ζενίθ του εφικτού μέσου όρου ζωής. Αντιθέτως, καταλήγουν πως η κακή διατροφή, η σωματική αδράνεια και η παχυσαρκία έχουν συντελέσει στο να ανακοπεί η θετική επίδραση της ιατρικής και

τεχνολογικής εξέλιξης, χωρίς όμως το στοίχημα να έχει χαθεί.

Μάλιστα, στη χώρα μας διαπιστώθηκε η μεγαλύτερη πτώση ιδίως την περίοδο 2019-2021 (-0,61 έτη), μεταξύ όλων των χωρών που εξετάστηκαν. Και οι αρνητικές διαφοροποιήσεις εν συγκρίσει με τη Γηραιά Ηπειρο δεν σταματούν εδώ: ενώ η πτώση αυτή, που αποτελεί γενικότερο φαινόμενο, αποδίδεται κυρίως στη λοίμωξη Covid-19 εν μέσω πανδημίας, εντός των συνόρων φαίνεται πως σημειώθηκε και αύξηση των θανάτων από νεοπλάσματα.

Σημαντική επιβράδυνση όμως καταγράφεται και στην Αγγλία, με πτώση της μέσης ετήσιας βελτίωσης κατά 0,18 έτη – από 0,25 μεταξύ 1990 και 2011 σε 0,07 μεταξύ 2011 και 2019 –, ενώ αντίστοιχη είναι η εικόνα σε Ουαλία και Σκωτία. Γι’ αυτό και ειδικοί στο Ηνωμένο Βασίλειο σημείωναν στη χτεσινή «Guardian» πως το πεδίο της πρόληψης πρέπει να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο.

Πιο συγκεκριμένα, τα ανησυχητικά αυτά δεδομένα προκύπτουν από νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη ιατρική επιθεώρηση «The Lancet – Public Health», με τους ερευνητές να εστιάζουν σε 16 χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Βόρεια Ιρλανδία, Σκωτία και Ουαλία) για τρεις χρονικές περιόδους: 1990-2011, 2011-2019 και 2019-2021.

Ετσι, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, η χρυσή περίοδος είναι η 20ετία 1990-2011, όταν η μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνους συντέλεσε ώστε να συνεχιστεί η αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Τότε η μακροζωία έμοιαζε κάθε άλλο παρά άπιαστο όνειρο. Εκτοτε, όμως, φαίνεται μια οπισθοδρόμηση, καθώς μειώθηκαν οι ταχύτητες της σταθερής αυτής ανοδικής πορείας.

Με μια πιο προσεκτική ματιά οι συντάκτες της ίδιας μελέτης παρατήρησαν ότι από το 2011 και μετά η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη είτε αυξήθηκαν είτε σταμάτησαν να βελτιώνονται σε όλες σχεδόν τις χώρες. Και βέβαια, στην ίδια εξίσωση, τουλάχιστον την περίοδο 2019-2021, προστέθηκε ακόμη ένας αρνητικός παράγοντας: ηπανδημία βρέθηκε επίσης ένοχη για τη μείωση στο προσδόκιμο ζωής.

Η πρόληψη

«Αυτή η σημαντική μελέτη ενισχύει το γεγονός ότι η πρόληψη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για μια πιο υγιή κοινωνία και είναι ακριβώς αυτός ο λόγος για τον οποίο θα αποτελέσει βασικό μέρος του 10ετούς σχεδίου για την προστασία της δημόσιας υγείας», δήλωσε στην «Guardian» η Sarah Price, διευθύντρια δημόσιας υγείας του NHS England. Και πρόσθεσε με νόημα ότι «η επιβράδυνση της βελτίωσης του προσδόκιμου ζωής, ιδίως λόγω των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου, υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για ισχυρότερη δράση στις βασικές αιτίες – την κακή διατροφή, τη σωματική αδράνεια και την παχυσαρκία».

Είναι ενδεικτικό, άλλωστε, πως χώρες όπως η Νορβηγία, η Σουηδία, η Δανία, η Ισλανδία και το Βέλγιο κατάφεραν να διατηρήσουν θετική τάση στη μακροζωία, γεγονός που συνδέεται με κυβερνητικές πολιτικές. Αναφορικά, δε, με τη χώρα μας είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι από τον Ιούνιο του 2022, όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, σταδιακά τίθενται σε εφαρμογή και άλλα προγράμματα δωρεάν προσυμπτωματικού ελέγχου με τη χώρα να θέτει στο επίκεντρο και το θέμα της παχυσαρκίας.