Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος: Πώς θα βελτιωθεί το συνταξιοδοτικό σύστημα

16:02 6/11/2018 - Πηγή: New Money

της Μαίρης Λαμπαδίτη

Τέσσερα σενάρια για την βελτίωση του ασφαλιστικού συστήματος με ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης ( επικουρικά, επαγγελματικά ταμεία) προβλέπει η μελέτη της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος η οποία ήδη γνωστοποιήθηκε και στο Υπουργείο Εργασίας . Η μελέτη προτείνει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ώστε για κύρια και συμπληρωματική ασφάλιση , το ασφάλιστρο να μην υπερβαίνει το 21% ενώ σε δύο σενάρια προβλέπεται και η χορήγηση εθνικής σύνταξης . Το ποσοστό αναπλήρωσης μέσου μισθού του εργασιακού βίου ( για κύρια και επικουρική) θα κυμαίνεται από 59%-83% ενώ τα ελλείμματα

σε βάθος χρόνου θα μειώνονται σταδιακά στα επίπεδα του 3% του ΑΕΠ.

Οι ερευνητές Ηρακλής Δασκαλόπουλος , Λευτέρης Ζαρκαδούλας και Γιώργος Συμεωνίδης υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά και μέλος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής που εκπόνησαν τη μελέτη με τίτλο «Εναλλακτικές Προσεγγίσεις για τη Βελτίωση του Συνταξιοδοτικού Συστήματος» επεσήμαναν κατά την παρουσίασή της σήμερα ότι «η χώρα πρέπει να περάσει στη λύση του δεύτερου υποχρεωτικού πυλώνα ασφάλισης με κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα, μια λύση η οποία μπορεί να εξασφαλίσει και σημαντική μείωση των ελλειμμάτων του συνταξιοδοτικού συστήματος και ικανοποιητικές παροχές στους μελλοντικούς συνταξιούχους.»

Με την εισαγωγή του δεύτερου κεφαλαιοποιητικού πυλώνα προστίθεται ένας ακόμη παράγοντας χρηματοδότησης στο σύστημα, αυτός των εσόδων από επενδύσεις, στον οποίο μπορεί να βασισθεί σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης των συντάξεων σε βάθος χρόνου. Επιπλέον, όπως τονίζεται στη μελέτη, μειώνεται η εξάρτηση του συστήματος από τη δυσμενή εξέλιξη των δημογραφικών παραγόντων και αυξάνεται η οικονομική του ευστάθεια, όπως και η ανταποδοτικότητα του.

Η περίοδος μετάβασης όπως και η μέθοδος μετάβασης (π.χ. από μία γενιά και έπειτα ή κοινή για όλες τις γενιές αλλά με σταδιακές μεταβολές στις εισφορές) έχουν, όπως είναι αναμενόμενο, πολύ μεγάλη επίδραση έλλειμμα και στην επάρκεια των παροχών για τα πρώτα χρόνια εφαρμογής. Στο βαθμό που περιλαμβάνουν και σταδιακή μεταφορά εισφορών από τον 1ο στον 2ο Πυλώνα, εξακολουθούν να έχουν επίδραση -μικρότερη βέβαια- στο έλλειμμα και στο ποσοστό αναπλήρωσης ακόμη και σε βάθος 40 ετών.

Το σύστημα συμπληρώνεται από έναν τρίτο πυλώνα προαιρετικής συμμετοχής, ο οποίος περιλαμβάνει τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα.

Σενάρια που προβλήθηκαν

Η εργασία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της δυνατότητας αναμόρφωσης του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας ώστε:

- Να μειωθεί σημαντικά το μακροπρόθεσμο αναλογιστικό έλλειμμα που παρουσιάζει ο πρώτος πυλώνας και να περιοριστεί σε βάθος χρόνου η ανάγκη χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του από τον κρατικό προϋπολογισμό σε πολύ χαμηλά ποσοστά (χαμηλότερα του 4% του ΑΕΠ).

- Να αναλάβει σημαντικό βάρος της χρηματοδότησης των συντάξεων ένας νέος πλήρως ανταποδοτικός κεφαλαιοποιητικός Πυλώνας.

- Η συνολική παροχή από τους δύο πυλώνες στην κατάσταση ωριμότητας του συστήματος να οδηγεί σε ποσοστό αναπλήρωσης κατ' ελάχιστον μεταξύ 55% και 65%.

- Το συνολικό ποσοστό εισφοράς στο σύστημα να μειωθεί από το σημερινό του επίπεδο και να μην υπερβαίνει το 21%.

Με αυτές τις βασικές προϋποθέσεις, μελετήθηκαν 4 σενάρια με δύο εναλλακτικές προσεγγίσεις για τον Πρώτο Πυλώνα βασισμένες σε Νοητή Κεφαλαιοποίηση (NDC) και σε Εθνική Σύνταξη.

1ο σενάριο: Μορφή πρώτου πυλώνα Νοητή Κεφαλαιοποίηση , εισφορά για τον πρώτο πυλώνα 10%, εισφορά για τον δεύτερο πυλώνα 11%

2ο σενάριο: Μορφή πρώτου πυλώνα Νοητή Κεφαλαιοποίηση, εισφορά για τον πρώτο πυλώνα 15%, εισφορά για τον δεύτερο πυλώνα 6%

3ο σενάριο; Ο πρώτος πυλώνας θα χορηγεί Εθνική Σύνταξη 400 ευρώ. Εισφορά για τον πρώτο πυλώνα 10%, εισφορά για τον δεύτερο πυλώνα 11%

4ο σενάριο: Ο πρώτος πυλώνας θα χορηγεί Εθνική Σύνταξη 500 ευρώ. Εισφορά για τον πρώτο πυλώνα 15% , εισφορά για τον δεύτερο πυλώνα 6%

Τα Σενάρια 1 και 2, που υποθέτουν ένα σύστημα Νοητής Κεφαλαιοποίησης, βασίσθηκαν εξολοκλήρου στην μελέτη- πρόταση των Νεκτάριου – Τήνιου – Συμεωνίδη (ΝΤΣ). Τα Σενάρια 3 και 4 βασίζονται σε ένα σταθερό ενιαίο ποσό σύνταξης 1ου Πυλώνα, πάνω στο οποίο προστίθεται ένα επιπλέον ποσό βασισμένο στα έτη προϋπηρεσίας κατά την έναρξη του νέου συστήματος, ώστε να μην θιγούν θεμελιωμένα δικαιώματα ασφαλισμένων και να επιτευχθεί υψηλότερο ποσοστό αναπλήρωσης. Τα Σενάρια 3 και 4 επηρεάζουν όλους τους ενεργούς ασφαλισμένους πριν και μετά το 1993, σε αντίθεση με τα Σενάρια 1 και 2 που επηρεάζουν μόνο τους ασφαλισμένους μετά το 1993.

Σύμφωνα με τη μελέτη , το ετήσιο έλλειμμα του συνολικού Συστήματος Ασφάλισης (σύνολο ταμείων κοινωνικής ασφάλισης) ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται δραστικά για τα έτη από το 2030 και έπειτα διαμορφώνοντας ένα πολύ περισσότερο ευσταθές και εύρωστο Σύστημα Ασφάλισης από το αναμενόμενο χωρίς μεταβολές.

Όπως τόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος κ. Πάνος Δημητρίου, «πεποίθηση της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος, είναι ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα, για να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο και με αξιοπρεπείς παροχές, θα πρέπει να είναι ένα σύστημα τριών πυλώνων». «Σαν Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος, αντιλαμβανόμενοι τα προβλήματα του συνταξιοδοτικού συστήματος, καταθέσαμε την πρόταση αυτή τόσο στην πολιτεία, όσο και τους κοινωνικούς φορείς. Πιστεύουμε ότι μετά από ένα εξαντλητικό και ουσιαστικό διάλογο όλων των ενδιαφερόμενων, θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες εάν θέλουμε οι επόμενες γενιές να έχουν ένα αξιοπρεπές ασφαλιστικό σύστημα», κατέληξε ο κ. Δημητρίου.