Χρήσιμα τσιτάτα στην εποχή της πανευρωπαϊκής ακροδεξιάς ανόδου και της ιστορικής άγνοιας

08:34 3/7/2024 - Πηγή: Huffington Post Greece

«Τα τέρατα υπάρχουν, αλλά αριθμητικά είναι πολύ λίγα για να είναι πραγματικά επικίνδυνα. Πιο επικίνδυνοι είναι οι γραφειοκράτες που είναι έτοιμοι να υπακούσουν και να ενεργήσουν χωρίς πολλές ερωτήσεις.» Πρίμο Λέβι.

Κάποτε, στην τελευταία δεκαετία του τελευταίου α, εκεί γύρω στην δεκαετία του ’90, κάτι ταλαιπωρημένα δίωρα έτρεχα στην ΑΣΕΤΕΜ -ΣΕΛΕΤΕ να διδάξω το μάθημα «Στοιχεία Οικονομίας» σε κάποια τμήματα του εκπαιδευτικού αυτού Ιδρύματος. Οι απόφοιτοί της προορίζονταν να διορισθούν και να διδάξουν σε Τεχνικά Λύκεια, κάτι σαν πρόδρομο των σημερινών ΕΠΑΛ.

Είχα

εντοπίσει σε ένα βιβλίο  (παρατίθεται η 23 έκδοσή του) , που συνοδευόταν από 5000 ασκήσεις πολλαπλής επιλογής και ερωτήσεις ανάπτυξης, θέματα που συνδύαζαν την εξάσκηση σε οικονομικά θέματα και την μετάδοση της γνώσης βασικών ιστορικών γεγονότων – όπως για παράδειγμα την προπολεμική άνοδο του Ναζισμού στην εξουσία και το μεταπολεμικό σχέδιο Μάρσαλ- είχα την υπεραισιόδοξη ψευδαίσθηση πως αυτός ο τρόπος διδασκαλίας θα προκαλούσε μια καλοδεχούμενη «φαγούρα» εκ μέρους των διδασκομένων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν οι – ελάχιστες περιστασιακές- συνθήκες το επέτρεπαν με αφορμή κάποια οικονομικά υποδείγματα -όπως η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων- η συζήτηση περιλάμβανε αναφορές σε λογοτεχνικά κείμενα – όπως «Το τέλος της μικρής πόλης», που περιγράφει μεταξύ των άλλων τον μετασχηματισμό της ελληνικής αγροτικής κοινωνίας σε βιομηχανική και μεταπρατική.

Το μάθημα «Στοιχεία Οικονομίας» προφανώς ήταν παράταιρο, « μπας κλας» δηλαδή, τα παιδιά, «Τα χαμένα μας παιδιά», το αντιλαμβανόταν σαν μια μαθησιακή υποχρέωση άνευ πρακτικού αντικρίσματος. Για αυτό άλλωστε και το «σύστημα», το εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής εκείνης είχε προνοήσει κατευναστικά και ο μελλοντικός εκπαιδευτικός των Τεχνικών Λυκείων, μπορούσε να «περάσει» το μάθημα, στηριζόμενος στο παρουσίες ή καλύτερα στις υποτιθέμενες παρουσίες του: Τράμπα!

Η «τράμπα» περιλάμβανε στοιχεία «ιστορικού συμβιβασμού», το δίωρο μάθημα έμπλεο από στοιχεία σουρεαλισμού υπάκουε στην παρακάτω αλήθεια: Μέχρι το παραπέντε της λήξης του δίωρου, συμμετείχαν δύο , δυόμισι, το πολύ τρεις μελλοντικοί εκπαιδευτικοί, από το «παραπέντε» και μετά «μπουκάρανε» οι εναρμονισμένοι με την ευελιξία της καθημερινότητας για την οποία είχε προνοήσει το «σύστημα»: Υπογράφανε στο «παρουσιολόγιο»-απουσιολόγιο ωσεί παρόντες: «Δεν σ’ ενοχλώ, δεν μ’ ενοχλείς».

Σε ένα μάθημα, είχα χρησιμοποιήσει την – ταλαίπωρη- καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων για να περιγράψω την άνοδο του Ναζισμού και να φθάσω μέχρι το μεταπολεμικό σχέδιο Μάρσαλ. Ένα βασικό στέλεχος της «τράμπας» είχε την έμπνευση να έρθει μισή ωρίτσα πριν το «παραπέντε»: Επί μισή ώρα ισχυριζότανε πως του έλεγα ασύστολα ψέματα, πως τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο τον είχαν κερδίσει οι Γερμανοί!

Νόμιζα πως με «τρόλαρε».

Οι  δύο, δυόμισι της ημέρας εκείνης με διαβεβαίωσαν πως αυτή ήταν η αλήθεια του.

Τώρα, ιδιαίτερα μετά τα θαυμαστά που παρακολουθούμε στην Ευρώπη ολάκερη και την Ελλάδα επίσης – και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε- ίσως και να είχε δίκιο ο μπαγάσας……

Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 οι δρόμοι της ζωής μου με οδήγησαν στο ΤΕΙ Ηπείρου. Εκεί με την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων την σύνδεσή της με λογοτεχνικά κείμενα και ιστορικά παραδείγματα και άρχισα να ταλαιπωρώ τους δυστυχείς νέους και τις δυστυχείς νέες που είχαν την ατυχία να με συναντήσουν. Το «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος» του Πρίμο Λέβι, , το  «Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν» και «Το καθήκον της μνήμης», αποτελούσαν μερικούς από τους κώδικες επικοινωνίας με τα παιδιά.

Δεν θα ξεχάσω την στιγμή που ένας από τους φοιτητές μου, ένα-δύο χρόνια μετά τις αφηγήσεις περί Πρίμο Λέβι, κι αφού είχε απαλλαγεί από την Μικροοικονομική, την Μακροοικονομική και τις αφηγήσεις, με συνάντησε στον προαύλιο χώρο του Ιδρύματος λάμποντας από χαρά και μου είπε «Κύριε, κύριε, η κοπελιά μου είναι Ιταλίδα». «Ποιος την χάρη σας!» του αντέτεινα. Και συμπλήρωσε «Όταν της είπα πως κάποτε μας μιλήσατε για τον Πρίμο Λέβι, μου είπε πως τα βιβλία του έχουν εισαχθεί εδώ και χρόνια ως από τα βασικά διδασκόμενα αναγνώσματα στην ιταλική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τα γνωρίζει απ’ έξω κι ανακατωτά».

Πρόσφατα ένας Ιταλός φίλος, ο Francesco Chiacchio, με δημόσιες αναρτήσεις του στο κοινωνικό μέσο στο οποίο συνυπάρχουμε, αφηγήθηκε πως ένα ερευνητικό ιταλικό δημοσιογραφικό μέσο, πρόσφατα δημοσιοποίησε μία εμπεριστατωμένη έρευνα για την ολοφάνερη «κρυφή ατζέντα» του κόμματος – « Αδέλφια της Ιταλίας»-του οποίου ηγείται η κ. Μελόνι, η οποία καταβάλει προσπάθειες να φιμώσει την ανεξάρτητη αυτή φωνή. Την αποκαλυπτική κραυγή:

Το Backstair, η ερευνητική μονάδα του Fanpage.it, διείσδυσε στις τάξεις του κινήματος νεολαίας του κόμματος της κ. Μελόνι και καταδεικνύει πως  «Οι αγωνιστές της Εθνικής Νεολαίας», της  Gioventù Meloniana είναι η μελλοντική άρχουσα τάξη των Αδελφών της Ιταλίας.

Στην έρευνα βίντεο Gioventù Meloniana δείχνουν, αποδεικνύουν πώς σχηματίζονται οι νέοι μοχλοί της Δεξιάς: με ύμνους στον φασισμό, με φόβο απέναντι στον Τύπο, με συγγνώμη για τη μαύρη τρομοκρατία και με ύβρεις σε μαύρους και ομοφυλόφιλους:

″Το μαύρο φαίνεται καλό σε όλα εκτός από το δέρμα” : Τάδε έφη η Gioventù Meloniana

«Οι Εβραίοι είναι μια κάστα, έχουν εισόδημα λόγω του Ολοκαυτώματος. Είναι πάρα πολλοί, τους περιφρονώ ως φυλή, γιατί αντικειμενικά είναι φυλή, υπάρχει η άρια φυλή , εκεί είναι η εβραϊκή φυλή, υπάρχει η μαύρη φυλή» : Τάδε έφη η Gioventù Meloniana 

″Ο δάσκαλός μου στα Λατινικά είναι ομοφυλόφιλος και ζει με έναν άντρα”, ”αυτό είναι αηδιαστικό, αλλάξτε τάξη”.  «Υπάρχουν τρανς άτομα που νιώθουν γυναίκες και πάνε να διαδηλώσουν», «αλλά είναι γυναίκα ή δεν είναι γυναίκα;» :  Τάδε έφη η Gioventù Meloniana

Αν όλα αυτά συμβαίνουν στην χώρα του Πρίμο Λέβι, τότε είναι κάτι από περισσότερο από θλιβερό και απογοητευτικό να προσπαθούν οι Βρυξέλλες να «νταντέψουν» και να χαϊδολογήσουν την κ. Μελόνι .

Κατά πως φαίνεται, βρισκόμαστε στο κατώφλι του «Elle est des nôtres» επί δύο, και αργά ή γρήγορα θα τις δούμε να στρογγυλοκάθονται στο σαλόνι των Βρυξελλών.

Και όχι μόνο.

Κι όσα ιστορικά τσιτάτα κι αν ανασύρεις, θα μοιάζουν γραφικά και θα προκαλούν μειδίαμα:      

«Φυσικά, πρέπει να σεβόμαστε όλες τις ιδέες.

Αλλά ο φασισμός δεν είναι ιδέα, είναι ο θάνατος όλων των ιδεών»

Σάντρο Περτίνι

″Δεν με τρομάζετε καθόλου. Έχω επιβιώσει με χειρότερους από εσάς , είστε απλά μικροπόδαροιSS”.

Σιμόν Βέιλ

 «Τα τέρατα υπάρχουν, αλλά αριθμητικά είναι πολύ λίγα για να είναι πραγματικά επικίνδυνα. Πιο επικίνδυνοι είναι οι γραφειοκράτες που είναι έτοιμοι να υπακούσουν και να ενεργήσουν χωρίς πολλές ερωτήσεις.»

Πρίμο Λέβι.

Αν δεν τον έχετε διαβάσει, πριν καταντήσουμε να δούμε καμένα τα βιβλία του, τουλάχιστον ακούστε τον.

 ***

Μιχάλης Κονιόρδος, εκπαιδευτικός