Δημοκρατία τι δύσκολο πράγμα

08:19 17/1/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η Δημοκρατία γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα πριν από περίπου 2.500 χρόνια και οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που εφάρμοσαν τα δημοκρατικά ιδεώδη στην ιστορία.

Οι Έλληνες, και ειδικότερα οι Αθηναίοι, ήταν οι πρώτοι που καθιέρωσαν ένα πολίτευμα που βασιζόταν στη συμμετοχή του λαού στη διακυβέρνηση.

Η Αθηναϊκή Δημοκρατία ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ., κατά τη διάρκεια της εποχής του Κλεισθένη (508/507 π.Χ.),

και εξελίχθηκε κυρίως στην περίοδο του Περικλή. Ήταν μια άμεση Δημοκρατία, όπου οι ελεύθεροι πολίτες συμμετείχαν προσωπικά στις πολιτικές αποφάσεις.

Παρά τις καινοτόμες αρχές της, η Αθηναϊκή Δημοκρατία είχε περιορισμούς. Δεν συμμετείχαν όλοι οι κάτοικοι της πόλης-κράτους στη διακυβέρνηση.

Μόνο οι ελεύθεροι άνδρες πολίτες μπορούσαν να συμμετέχουν.

Οι γυναίκες, οι μέτοικοι και οι δούλοι αποκλείονταν από την πολιτική ζωή.

Παρά τις αδυναμίες της όμως, η Αθηναϊκή Δημοκρατία εισήγαγε θεμελιώδεις ιδέες που αποτέλεσαν την βάση της σημερινής μορφής της Δημοκρατίας που έχει παγκόσμια απήχηση.

Η ελευθερία της έκφρασης, η αξία του διαλόγου και της δημόσιας αντιπαράθεσης, η ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στον νόμο ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, φυλής, κοινωνικής θέσης ή οικονομικής κατάστασης.

Η διαφύλαξη των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, η ισονομία, η δικαιοσύνη και η προστασία από την κατάχρηση της εξουσίας είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι της Δημοκρατίας.

Ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα που δεν υπόκεινται σε πλειοψηφίες, η αναγνώριση και ο σεβασμός της διαφορετικότητας του ατόμου, των πολιτισμών και ιδεολογιών είναι θεμελιώδεις αρχές της Δημοκρατίας.

Αλήθεια όμως. Πόσα από αυτά τα ιδεώδη εφαρμόζονται σήμερα στην δική μας Δημοκρατία;

Θεωρητικά όλα.

Όλα τα κόμματα και οι αρχηγοί τους δηλώνουν υποστηριχτές της. Στην πράξη, όμως όχι μόνο την παραβιάζουν αλλά κάποιες φορές την κακοποιούν.

Ο ένας την τραβά από εδώ, ο άλλος την τραβά από εκεί, την έχουν κάνει κουρελού και στο όνομα αυτής της ξεσκισμένης Δημοκρατίας διαστρεβλώνουν τις αρχές της ισότητας, του πλουραλισμού και της ελευθερίας της έκφρασης. 

Σο εσωτερικό των κομμάτων επικρατεί μια άλλη μορφή Δημοκρατίας με όρια και περιορισμούς που βολεύουν την ηγεσία τους.

Οι αρχηγοί καταστρατηγούν το καταστατικό του κόμματός τους και χειραγωγούν τους βουλευτές τους.

Λειτουργούν με κλειστές διαδικασίες στις λήψεις των αποφάσεων, υπάρχει έλλειψη λογοδοσίας και φίμωση των εσωτερικών αντιδράσεων.

Οι αποφάσεις λαμβάνονται κεντρικά, χωρίς τη συμμετοχή ή τη συναίνεση των υπολοίπων μελών με αποτέλεσμα την περιθωριοποίησή τους.

Χειραγωγούνται οι βουλευτές με απειλές για διαγραφή αν δεν στηρίζουν την επίσημη «γραμμή» ακόμα κι αν διαφωνούν και οι πιστοί στον αρχηγό βουλευτές επιβραβεύονται με υπουργικές θέσεις ή αναρριχώνται στην ιεραρχία του κόμματος.

Χρησιμοποιούν την προπαγάνδα μέσω ψευδών ειδήσεων και την μονόπλευρη πληροφόρηση για να πλήξουν ακόμα και συντρόφους τους, με πρόθεση να τους εκθέσουν στους οπαδούς του κόμματός τους.

Και παρ όλες αυτές τις παραβιάσεις την επικαλούνται διαρκώς. Και όσο πιο πολύ την επικαλούνται τόσο περισσότερο την παραβιάζουν.

Κάθε φορά που ακούω πολιτικούς να δηλώνουν πίστη στην Δημοκρατία μια ανησυχία την έχω. 

Η συχνή επίκληση της «Δημοκρατίας» δεν συνεπάγεται απαραίτητα πίστη στα ιδεώδη της.

Συχνά, απόλυτα καθεστώτα, φορούν τον μανδύα της Δημοκρατίας για να κρύψουν την θεσμική τους γύμνια. Χρησιμοποιούν τον όρο Δημοκρατία για να δώσουν μια επικάλυψη στην βαρβαρότητά τους.

Και όσο πιο πολύ την επικαλούνται τόσο πιο αυταρχικά γίνονται.

Τα παραδείγματα πολλά.

Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. 

Λαϊκή Δημοκρατία της Β. Κορέας.

Ρωσική Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία.

Προεδρική Δημοκρατία της Τουρκίας.

Μονοκομματική Ημιπροεδρική Δημοκρατία της Συρίας. (Επί Άσαντ)

Μονοκομματική Σοσιαλιστική Δημοκρατία Κούβας.

Και τόσες άλλες.

Όλες αυτές οι χώρες που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης στο πολίτευμά τους περιλαμβάνουν τον όρο Δημοκρατία.

«Δημοκρατίες» που στηρίζονται ουσιαστικά σε ένα μονοκομματικό σύστημα, που σε κάποιες από αυτές δεν υπάρχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, που όποιος αντιδρά δηλητηριάζεται, δολοφονείται η πετάγεται σε ένα μπουντρούμι, που όλες οι εξουσίες είναι συγκεντρωμένες σε ένα πρόσωπο, με αυταρχικές πρακτικές και ανύπαρκτη πολιτική ελευθερία για τον λαό τους.

Και όμως όλοι αυτοί αυτοπροσδιορίζονται ως Δημοκράτες.

Η ρητορική πίστη στη Δημοκρατία δεν συνεπάγεται και στήριξη των αρχών και αξιών της.

Η ουσία της Δημοκρατίας φαίνεται στον τρόπο λήψης των αποφάσεων, στον σεβασμό της άλλης άποψης, στην συμπεριφορά απέναντι στους πολίτες και κυρίως στην διαχείριση της εξουσίας.