Οι υπερ-επεξεργασμένες τροφές μπορεί να αλλάζουν το σχήμα των σαγονιών μας

07:22 17/1/2025 - Πηγή: Huffington Post Greece

Η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφών αποτελεί μια από τις μάστιγες της εποχής μας.

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν προκαλέσει ανησυχία στους ειδικούς σχετικά με τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία. Τώρα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αυτά τα τρόφιμα ενδέχεται να επηρεάσουν και τον τρόπο ανάπτυξης του σώματός μας, ιδιαίτερα των σαγονιών μας.

Τι σχέση έχει η διατροφή με το πώς αναπτύσσονται τα σαγόνια μας

Ορισμένες μελέτες, που βασίζονται σε μετρήσεις των κρανίων ατόμων από διάφορους πληθυσμούς, έχουν αποκαλύψει ότι το σχήμα των ανθρώπινων γνάθων συνδέεται με τη

διατροφή τους.

Είναι γνωστό ότι οι πληθυσμοί που ακολουθούν γεωργική διατροφή παρουσιάζουν διαφορετικό, συνήθως μικρότερο, σχήμα γνάθου σε σχέση με τους κυνηγούς-συλλέκτες. Αυτό παρατηρείται τόσο σε πληθυσμούς που βίωσαν τη μετάβαση στη γεωργία όσο και σε εκείνους που ζούσαν στην ίδια χρονική περίοδο αλλά ακολουθούσαν διαφορετική διατροφή. Στην περίπτωση αυτή, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι γνάθοι των παιδιών ήταν παρόμοιες πριν αυτά μεγαλώσουν αρκετά για να μασήσουν.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ακόμη και διαφορές στο μέγεθος και το σχήμα των γνάθων των ανθρώπων πριν και μετά την εκβιομηχάνιση, μια περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι άρχισαν να καταναλώνουν περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.

Ενώ τα δόντια έχουν επίσης μειωθεί σε μέγεθος με την πάροδο του χρόνου, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το μέγεθος των γνάθων έχει μειωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτή η μείωση μπορεί να εξηγήσει γιατί πολλοί άνθρωποι σήμερα αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως υπερανάπτυξη των δοντιών ή στραβά δόντια.

«Η επιτάχυνση αυτής της δυσαναλογίας είναι πιο εμφανής όταν περνάμε σε μια βιομηχανοποιημένη διατροφή», δήλωσε η δρ. Καρολίν Ράντο, αναπληρώτρια καθηγήτρια βιοαρχαιολογίας και ιατροδικαστικής ανθρωπολογίας στο UCL.

Η μετάβαση σε μικρότερες γνάθους έχει επίσης συνδεθεί με αλλαγές στην ομιλία, διευκολύνοντας την παραγωγή ήχων όπως το «φ» και το «β».

Αυτές οι συσχετίσεις εξακολουθούν να διερευνώνται, αλλά μια θεωρία υποστηρίζει ότι η κατανάλωση σκληρών, μασώμενων τροφών, όπως τα ωμά λαχανικά και το κρέας, απαιτεί μεγαλύτερη δύναμη δαγκώματος. Έρευνες σε ζώα έχουν δείξει ότι η εντονότερη μάσηση διεγείρει την ανάπτυξη του σαγονιού.

Ποια είναι η σύνδεση με τις υπερ-επεξεργασμένες τροφές

Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι συχνά ιδιαίτερα μαλακά, και ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτό μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη μικρότερων γνάθων στα παιδιά.

Η τελευταία ανησυχία φαίνεται να προήλθε από μια πιλοτική μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι από μια ερευνητική ομάδα στην Ισπανία. Στη μελέτη αυτή, οι ερευνητές μελέτησαν τη διατροφή 25 παιδιών ηλικίας 3 έως 5 ετών και συνέκριναν τα δεδομένα με μετρήσεις των δοντιών και του κρανίου τους.

Από τα αποτελέσματα, η ομάδα παρατήρησε ότι τα παιδιά που έτρωγαν κυρίως υγρά ή ημιστερεά τρόφιμα είχαν μικρότερα κενά μεταξύ των κάτω δοντιών τους σε σχέση με εκείνα που ακολουθούσαν κυρίως στερεή διατροφή. Αυτά τα κενά συνήθως γεμίζουν όταν βγαίνουν τα μόνιμα δόντια.

Παρ′ όλα αυτά, η μελέτη ήταν περιορισμένη και δεν εξετάστηκε αν τα τρόφιμα ήταν υπερεπεξεργασμένα, ενώ δεν παρακολουθήθηκαν τα παιδιά σε βάθος χρόνου για να εξεταστεί η διάταξη των μόνιμων δοντιών τους. Έτσι, δεν μπορεί να αποδειχθεί αιτιακή σχέση.

Ο καθηγητής Τιμ Σπέκτορ, γνωστός για τις έρευνές του γύρω από την υγεία του εντέρου, δήλωσε στην Telegraph: «Η πιο ισχυρή θεωρία για το γιατί οι γνάθοι συρρικνώνονται τόσο γρήγορα είναι ότι τα παιδιά μας καταναλώνουν παιδικές τροφές για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από όσο χρειάζονται, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσουν τους μυς των γνάθων ή το μέγεθος τους και να μην εξασκούνται πραγματικά στο μάσημα.

«Αυτό είναι απλώς μια ακόμα απόδειξη του πώς οι δυτικές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, έχουν υποκύψει στη στροφή προς μαλακά, υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα που πλέον αποτελούν τη βασική διατροφή των παιδιών, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να μην τρώνε ποτέ πραγματικά σκληρά και φυσικά τρόφιμα».

Ο αντίλογος

Η δρ Χέιλι Λάντρο, διευθύντρια εξωτερικών σχέσεων της Βρετανικής Ορθοδοντικής Εταιρείας, δήλωσε ότι οι αλλαγές στην ανάπτυξη των γνάθων λόγω διατροφικών παραγόντων είναι πιθανές, αλλά θα μπορούσαν να είναι το αποτέλεσμα πολλών χρόνων εξελικτικής διαδικασίας. «Η ανάπτυξη του σκελετού και των δοντιών επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, με τη γενετική να παίζει επίσης σημαντικό ρόλο. Δυστυχώς, η κατανάλωση περισσότερων τροφών που απαιτούν μάσημα δεν μπορεί να αντιστρέψει τις γενετικές μας τάσεις», εξήγησε.

Παρ′ όλα αυτά, η Λάντρο τόνισε ότι ο περιορισμός των υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα, καθώς αυτά συχνά περιέχουν υψηλά ποσοστά ζάχαρης και μπορούν να οδηγήσουν σε τερηδόνα. «Θα προτείναμε στους γονείς να μην ανησυχούν ότι πρέπει να ταΐζουν τα παιδιά τους μόνο με σκληρές τροφές για να αποφύγουν την ανάγκη για σιδεράκια, καθώς αυτό δεν αποτελεί εγγύηση», προσέθεσε.

Η δρ Ράντο, από την πλευρά της, ανέφερε ότι συνεχίζεται η συζήτηση για το αν η αλλαγή στο σχήμα των γνάθων είναι αποτέλεσμα εξελικτικής διαδικασίας ή απλώς αντίδραση σε περιβαλλοντικές μεταβολές. «Οι ανθρωπολόγοι και οι αρχαιολόγοι μελετούν τις μακροπρόθεσμες αλλαγές, ενώ οι ορθοδοντικοί εξετάζουν τις αλλαγές που παρατηρούν στην καθημερινή τους κλινική πρακτική», δήλωσε.

«Το μικρό μέγεθος των δοντιών μπορεί να σχετίζεται περισσότερο με εξελικτικούς και γενετικούς παράγοντες, ενώ το μικρό μέγεθος των γνάθων φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με το περιβάλλον μας, κυρίως με τις τροφές που καταναλώνουμε».

«Η μαλακότητα της τροφής, που αποτελεί βασικό θέμα, παραμένει αμετάβλητη εδώ και πολλά χρόνια», σημείωσε η Ράντο, αναφέροντας ότι ακόμη και οι άνθρωποι στην εποχή της Βικτωρίας κατανάλωναν συχνά λευκό ψωμί και μαρμελάδα.

Τι γίνεται με την τάση του TikTok για το «mewing»

Η ιδέα ότι το σχήμα του προσώπου μπορεί να αλλάξει σημαντικά μέσω μιας σειράς ασκήσεων έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει πάρει το όνομα «mewing», από τους Βρετανούς ορθοδοντικούς Δρ Τζον Μιού Mew και τον γιο του Δρ Μάικ Μιού , οι οποίοι ανέπτυξαν αυτή την προσέγγιση. Ο τελευταίος, ωστόσο, έχει πρόσφατα αποπεμφθεί από το επαγγελματικό του πεδίο.

Η Βρετανική Ορθοδοντική Εταιρεία τόνισε ότι «θα ήθελε να υπενθυμίσει στο κοινό ότι δεν υπάρχουν επιστημονικά αποδεδειγμένα στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι οι ασθενείς μπορούν να αλλάξουν το σχήμα του προσώπου τους ή να βελτιώσουν τη νοημοσύνη τους μέσω της μάσησης, της θέσης των δοντιών και της γλώσσας ή οποιουδήποτε άλλου είδους κινήσεων του προσώπου».

Πηγή: Guardian