Νωρίτερα στη σύνταξη από φέτος: Οι κατηγορίες και το κόστος για εξαγορά πλασματικών ετών

13:43 7/5/2021 - Πηγή: Dikaiologitika

 Κομβικό ρόλο στην πρόωρη συνταξιοδότητση των ασφαλισμένων διαδραματίζουν τα πλασματικά χρόνια ενόψει μάλιστα και των δυσμενών αλλαγών που έρχονται από 1-1-2022 στα όρια ηλικίας.

Εντός του 2021 δεκάδες κατηγορίες ασφαλισμένων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα θεμελιώνουν ή μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης, λίγο πριν από το οριστικό κλείσιμο της πόρτας προς την πρόωρη συνταξιοδότηση, ανατροπή που θα έρθει με την έλευση του 2022.

Για τις κατηγορίες αυτές των ασφαλισμένων που απαιτούνται επιπλέον ασφαλιστικά έτη η εξαγορά πλασματικών ετών δίνει τη λύση.

Από την 1/1/2021 έχουν επέλθει αλλαγές και οι ηλικίες συνταξιοδότησης αυξάνονται κατά 6 μήνες για σύνταξη με 35ετία από Δημόσιο, Ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών και Τύπου και κατά 11 μήνες για σύνταξη με 37 χρόνια από το Δημόσιο με προϋπόθεση την 25ετία ως το 2010. Από την 1/1/2022 τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν στα 62 και στα 67 για την πλήρη σύνταξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ασφαλισμένοι μπορούν να κερδίσουν με εξαγορά μέχρι και δέκα χρόνια πλασματικών ετών ασφάλισης βγαίνοντας νωρίτερα στη σύνταξη.

Ειδικότερα:

-Η αναγνώριση και η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης που προβλέπονται από τη νομοθεσία αποτελούν μια επιλογή για να μπορέσει κάποιος όχι μόνο να βγει νωρίτερα στη σύνταξη, αλλά και να αυξήσει το ποσό της σύνταξης που θα πάρει. Οι πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά συνυπολογίζονται για την αύξηση της ανταποδοτικής (επηρεάζουν τα ποσοστά αναπλήρωσης αλλά και το ύψος των συντάξιμων αποδοχών) και για τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης (σε περίπτωση που αφορούν έτη ασφάλισης μεταξύ 15 και 20 ετών).

-Τα πλασματικά αφορούν κυρίως όσους μπορούν με τα επιπλέον χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης αναδρομικά με διατάξεις του 2010, του 2011 και του 2012, ώστε συμπληρώνοντας τα αντίστοιχα όρια ηλικίας να αποχωρήσουν. Προσοχή χρειάζεται για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα αφού η χρήση των πλασματικών πρέπει να συνδυάζει θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης. Η αναγνώριση δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και στην περίπτωση αυτή, δηλαδή αν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί για αναγνώριση πλασματικών χάνονται και δεν επιστρέφονται. Αντίθετα, για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου μπορεί η εξαγορά να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και ειδικά στις περιπτώσεις των τριτέκνων είναι μια επιλογή που θεωρείται ιδιαίτερα συμφέρουσα.

-Η καταβολή του ποσού της εξαγοράς γίνεται με τρεις τρόπους:

Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης. Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι μήνες που αναγνωρίζονται). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη. Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση, ποσό ίσο με το 25% του ποσού της σύνταξης.  Οι εννέα κατηγορίες

 Περίπου 120.000 ασφαλισμένοι και ασφαλισμένες που εντάσσονται σε εννέα μεγάλες κατηγορίες έχουν τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθούν εντός του έτους και να αποφύγουν τις ανατροπές που επέρχονται από την 1-1-2022.

Πρόκειται για τους λεγόμενους «παλαιούς ασφαλισμένους» – αυτοί που πρωτοασφαλίστηκαν πριν από το 1993 – και κατοχύρωναν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι το 2012.

Για όλους τους υπόλοιπους η «πόρτα» πρόωρης εξόδου έχει κλείσει οριστικά και απαιτείται πλέον η συμπλήρωση των 67 ετών ή έστω των 62 με 40 έτη ασφάλισης. Επισημαίνεται πάντως ότι δεν επέρχεται καμία αλλαγή στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2021.

Επισημαίνεται ότι όσοι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι 31/12/2021, δεν θίγονται από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας που ισχύουν από 1/1/2022 και εφεξής. Επίσης για τους ασφαλισμένους που έχουν θεμελιώσει το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1.1.2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο – μεταβατικό – όριο ηλικίας. Παράλληλα το δικαίωμα για αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων ασφάλισης εξακολουθεί και ισχύει κανονικά και δεν καταργείται μετά την 1/1/2021. Οι κατηγορίες των ασφαλισμένων που ευνοούνται εφέτος (έως 31/12/2021) και έχουν «διαβατήριο» στη σύνταξη είναι οι εξής:

1. Ανδρες – γυναίκες (για πλήρη σύνταξη)
Με 25ετία το 2010 και συνολικά 37 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 2 μηνών.
Με 25ετία το 2010 και συνολικά 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 6 μηνών.
Με 25ετία το 2011 και συνολικά 36 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2021 και την ηλικία των 61 ετών και 6 μηνών.

2. Μητέρες ανηλίκων (για πλήρη σύνταξη)
Με 25ετία το 2010 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1965.

3. Γονείς ανηλίκων, άνδρες και γυναίκες (για πλήρη σύνταξη)
Με 25ετία το 2011 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1964.
Με 25ετία το 2012 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1962.

4 Ανδρες και γυναίκες που διορίστηκαν από 1/1983 έως 12/1992 (για μειωμένη σύνταξη)

Γυναίκες:
Με 25ετία το 2010 σε ηλικία 55 ετών.
Με 25ετία το 2011 σε ηλικία 56 ετών.
Με 25ετία το 2012 σε ηλικία 58 ετών.

Ανδρες:
Με 25ετία το 2011 σε ηλικία 56 ετών.
Με 25ετία το 2012 σε ηλικία 58 ετών.

5. Ασφαλισμένοι πριν από το 1983 με 25ετία το 2010 (για μειωμένη σύνταξη)
Ανδρες σε ηλικία 60 ετών.
Γυναίκες σε ηλικία 55 ετών.
Μισθωτοί ιδιωτικού τομέα (τέως ΙΚΑ).

6. Μητέρες ανηλίκων (για μειωμένη σύνταξη)
Με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2010 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1965 για μειωμένη σύνταξη.
Με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2011 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1964 για μειωμένη σύνταξη.
Με 5.500 ημέρες ασφάλισης έως 31/12/2012 και ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1962 για μειωμένη σύνταξη.
Για πλήρη σύνταξη

7. Ανδρες – Γυναίκες (για μειωμένη σύνταξη)
Με 10.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2011 και συνολικά 10.800 ημέρες με ημερομηνία γέννησης μέχρι 30/6/1961.
Με 10.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι 31/12/2012 και συνολικά 11.100 ημέρες με ημερομηνία γέννησης μέχρι 31/12/1960.

8. Ανδρες και γυναίκες με ασφάλιση σε βαρέα και ανθυγιεινά (για μειωμένη σύνταξη)
4.500/3.600 βαρέα από 1/1/2013 σε ηλικία 62 ετών.
10.500/7.500 βαρέα: 62 ετών πλήρη και 60 ετών μειωμένη.
Ελεύθεροι επαγγελματίες (πρώην ΟΑΕΕ).

9. Ανδρες και γυναίκες (για μειωμένη σύνταξη)

 Χρόνοι πλασματικών ετών

Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης είναι οι εξής:

Στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου: εξαγορά όλου του χρόνου θητείας Γονική άδεια: εξαγορά όλου του χρόνου άδειας Εκπαιδευτική άδεια: ως 2 έτη εξαγορά Επιδότηση ασθενείας: ως 300 ημέρες Χρόνος σπουδών: εξαγοράζεται Αναγνώριση τέκνων: μέχρι 5 έτη εξαγορά Χρόνος ανεργίας: εξαγοράζεται όλος ο χρόνος. Οι αλλαγές από το 2022

Πάντως, επειδή υπάρχει σύγχυση σχετικά με την κατάργηση, από 1/1/2022, των μεταβατικών ορίων για τη χορήγηση συντάξεων, θα πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής:

Α. Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι μέχρι 31/12/21 έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης) δεν θίγονται από τις ρυθμίσεις που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2022 οποτεδήποτε χωρίς κανέναν περιορισμό.

Β. Η κατάργηση αφορά όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 (όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης).

Η επιλογή των πλασματικών είναι συμφέρουσα κυρίως για όσους συμπληρώνουν με τα πλασματικά πλήρη 40ετία ασφάλισης και με ταυτόχρονη συμπλήρωση του 62ου έτους συνταξιοδοτούνται, όπως επίσης και για γονείς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που θεμελιώνουν αναδρομικά με ανήλικο και διατάξεις του 2011 και του 2012, ώστε συμπληρώνοντας τα αντίστοιχα όρια ηλικίας εντός του 2019 να αποχωρήσουν.
Τα πλασματικά αφορούν κυρίως όσους μπορούν με τα επιπλέον χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης αναδρομικά με διατάξεις του 2010, του 2011 και του 2012, ώστε συμπληρώνοντας τα αντίστοιχα όρια ηλικίας να αποχωρήσουν. Προσοχή χρειάζεται για τους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα αφού η χρήση των πλασματικών πρέπει να συνδυάζει θεμελίωση και προσαύξηση της σύνταξης. Η αναγνώριση δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και στην περίπτωση αυτή, δηλαδή αν δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεμελίωση, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί για αναγνώριση πλασματικών χάνονται και δεν επιστρέφονται. Αντίθετα, για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου μπορεί η εξαγορά να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης και ειδικά στις περιπτώσεις των τριτέκνων είναι μια επιλογή που θεωρείται ιδιαίτερα συμφέρουσα.

Δημόσιοι υπάλληλοι

Για τους δημόσιους υπαλλήλους από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών διαμορφώθηκε με βάση το 20% των συντάξιμων αποδοχών. Αυτό σημαίνει ότι φέτος η απαιτούμενη δαπάνη για πλασματικό χρόνο ασφάλισης είναι προσαυξημένη κατά 3,34 ποσοστιαίες μονάδες ή κατά 19,97% σε σχέση με όσα ίσχυαν έως το τέλος του 2019.

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ ΕΤΗΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ