Νίκος Ψαρράς: «Οι γυναίκες είναι αδικημένες σε αυτό το επάγγελμα»

09:15 5/8/2024 - Πηγή: Bovary

Ο Νίκος Ψαρράς διανύει μια δημιουργική περίοδο τόσο στα επαγγελματικά όσο και στα προσωπικά και οικογενειακά του.

Το φετινό καλοκαίρι τον βρήκε στην Επίδαυρο με την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» (τον Σεπτέμβριο στο Ηρώδειο), στην παράσταση του Ρώσου σκηνοθέτη Τιμοφέι Κουλιάμπιν, ενώ από τη νέα σεζόν τον περιμένει το σανίδι («TrueWest»-Χώρα) κι η μικρή οθόνη («Διάφανη Αγάπη»-Alpha).

Οσο για την ζωή του, την μοιράζεται

με την Ελενα Καρακούλη, θεατρολόγο-σκηνοθέτη και τον 10χρονο Πάνο. Κι όπως όλα δείχνουν, ο Νίκος Ψαρράς εκτιμά αυτά που του προσφέρει η ζωή και tα απολαμβάνει. Ισως γιατί κουράστηκε για να τα κερδίσει. Τον Σεπτέμβριο θα κλείσει τα 53.

«Ξεκίνησα την πορεία μου στο θέατρο με πολύ καλούς οιωνούς. Ημουν και πολύ τυχερός. Γιατί βρέθηκα στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή. Και με τον Κώστα Κουτσομύτη τηλεοπτικά και στο θέατρο. Ημουν στο Αμόρε. Γιατί το θέατρο Αμόρε είναι που έχει κάνει τους σημερινούς πρωταγωνιστές και σκηνοθέτες. Και το οφείλουμε βέβαια στον Γιάννη Χουβαρδά. Ο Γιάννης είναι για μας φίλος, πατέρας, έμπνευση -ήδη ένας θρύλος, για πολλούς. Ήταν πάντα πολύ μπροστά απ΄την εποχή του. Γενναιόδωρος, έχει βοηθήσει πολύ κόσμο, χωρίς να ζητάει κανένα αντάλλαγμα -και άλλαξε το ελληνικό θέατρο.

»Οσογια την πορεία μου, με την έπαρση πουέχει πάντα ένας νέος, θεωρούσα φυσιολογικάόλα αυτά που μου δινόντουσαν απλόχερααπ΄την αρχή. Τώρα συνειδητοποιώ ότι δενήταν καθόλου φυσιολογικά και πόσο δενείχα αυτή την αίσθηση. Όταν δηλαδή ηδεύτερή μου δουλειά στο θέατρο είναιστην Επίδαυρο με το Εθνικό και με τονΜίνω Βολανάκη, κι ένα επιτελείοπρωταγωνιστών απ΄τον Κώστα Καζάκο καιτην Νέλλη Αγγελίδου ως την ΚαρυοφυλλιάΚαραμπέτη και τον Στέφανο Κυριακίδη,χρόνια πρωταγωνιστές, που σε αντιμετωπίζουνισάξια, δεν είναι φυσιολογικό. Με τηνΚαρυοφυλλιά έχουμε δουλέψει πολλέςφορές από τότε. Αλλά ποτέ δε θα ξεχάσωπόσο γενναιόδωρη ήταν, όταν σταμάταγετο μακιγιάζ της για να κάνω εγώ πρόβαπριν βγω να παίξω τον Αίμονα -στο θέατροΔάσους, και να μου κρατάει τα λόγια. Δενείναι φυσιολογικά πράγματα αυτά γιαέναν πρωταγωνιστή, μια πρωταγωνίστρια.

»Πρέπει να το πω: Μέσα στο θέατρο συναντάς και σπουδαίους ανθρώπους, ανθρώπους με βάθος, με ύφος, με γενναιοδωρία. Είναι μια πολύ ωραία δουλειά με δύσκολους ανθρώπους, αλλά και πολύ γενναιόδωρους.

»Κιεγώ πάντα βοηθάω τους νεότερους, όσομπορώ. Προσπαθώ, όταν βλέπω ταλαντούχαπαιδιά, να τα βοηθώ όσο μπορώ. Φέτος στην“Ιφιγένεια εν Αυλίδι” έχουμε πέντενέα παιδιά στον Χορό που είναι να ταπιεις στο ποτήρι -τους έστελνα σε castingγιατί είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι.

»Είμαι σε μια ωραία δεκαετία. Τον Σεπτέμβριο θα γίνω 53. Αλλά όποιος πει ότι δεν τον βαραίνει το ηλικιακό, θα πει ένα μεγάλο ψέμα. Ολοι θα θέλαμε να΄χουμε μείνει στα 35, να΄μαστε ακμαίοι, να δουλεύουμε χωρίς να κουραζόμαστε, ν΄αρέσουμε πολύ, να μας φλερτάρουν. Αλλά στη δική μου τη δουλειά πρέπει να συμφιλιώνεσαι με το πέρας του χρόνου, με τις ρυτίδες σου, με τα άσπρα σου μαλλιά, γιατί έχεις κουραστεί για να γίνουν όλα αυτά και η κάθε ρυτίδα έχει μια ιστορία, η κάθε άσπρη τρίχα μια ανάμνηση.

»Είναι αλήθεια ότι οι γυναίκες είναι αδικημένες σ΄αυτό το επάγγελμα -από τότε που ξεκινάνε. Κατ΄αρχάς όλοι οι μεγάλοι ρόλοι είναι ανδρικοί. Η παγκόσμια δραματουργία έχει περισσότερους ρόλους για άντρες, κι απ΄την άλλη εμείς οι άντρες είμαστε πάντα πολύ πιο λίγοι… Και στις δικές μου τις ηλικίες έχουμε μείνει λιγότεροι -πολλοί έφυγαν, έκαναν άλλα επαγγέλματα.

»Απ΄την σχολή σε μαθαίνουν ένα πράγμα -να γίνεις πρωταγωνιστής. Όλοι αυτό θέλουμε. Στο πέρας του χρόνου όμως πολλοί δεν τα καταφέρουν, δυσκολεύονται. Οι γυναίκες δεν έχουν την μεγάλη επιλογή που έχουμε εμείς. Στην δική μου τη γενιά είμαστε περίπου δέκα που παίζουμε ίδια πράγματα; Άρα όταν δεν μπορεί ο ένας, θα πάνε στον άλλον. Εγώ ξέρω ποιους έχουν πάρει πριν ή ποιους θα πάρουν μετά από μένα για έναν ρόλο…

»Οι γυναίκες είναι πολύ περισσότερες και πολύ καλύτερες, κατά την γνώμη μου. Εχουμε πολύ πιο δυνατές γυναίκες ηθοποιούς από άντρες. Εγώ φέτος για παράδειγμα δούλεψα με την Ανθή Ευστρατιάδη στην “Ιφιγένεια”, ένα παιδί που ήξερα μεν και τώρα, μετά από χρόνια, είδα μία συνάδελφο τόσο δοτική, τόσο δουλευταρού. Και κυρίως με συγκίνησε βαθιά το πως με άκουγε ακόμα και στην παράσταση της Επιδαύρου.

»Ταχαζεύω τα νέα τα παιδιά και πάντα μ΄αρέσεινα δουλεύω μαζί τους. Ακούω συχνά πουλένε ότι οι παλιοί ηθοποιοί είναικαλύτεροι κι εγώ έχω να πω ότι οι νέοιηθοποιοί είναι πολύ πιο μορφωμένοι, μεκαταπληκτικές ικανότητες, με μια αλήθειακαι μια ησυχία όταν παίζουν που΄ναιαξιοθαύμαστες. Πολύ εύκολα πάνε απ΄τοένα στ΄άλλο -τραγουδάνε, κινούνται,αθλούνται.

»Στα τρία χρόνια της Δραματικής Σχολής, εκτός από το να εκπαιδευτείς και να είσαι έτοιμος όταν βγεις -γιατί σ΄αυτό αποσκοπούν, πρέπει ν΄αποφασίσεις με ποια θεατρική παρέα θες να είσαι, με ποιο είδος θεάτρου. Γιατί το θέατρο είναι η βάση και πρέπει να υπάρχει. Αν δεν έχεις θέατρο, είσαι ένας τηλεοπτικός ηθοποιός ή ένας celebrity. Γιατί μέσα απ΄τη δυσκολία και τις καθημερινές απαιτήσεις του θεάτρου εκπαιδεύεσαι, γίνεσαι καλύτερος. Στον Μπέργκμαν (“Σκηνές από έναν γάμο”) έπρεπε εγώ σ΄έναν ολόκληρο μονόλογο να κλαίω με λυγμούς, γιατί μετά η συμπαίκτριά μου, η Μαρίνα Ασλάνολγου μου΄λεγε “δεν΄πα να κλαις, βλέπω τα δάκρυα στα μάτια σου”… Δεν είναι εύκολο αυτό να γίνεται κάθε βράδυ και να γίνεται με αλήθεια, να΄χεις τον θεατή στο ένα μέτρο και να βλέπει αν όντως κλαις ή προσποιείσαι.

»Τανεότερα παιδιά πρέπει λοιπόν ν΄αποφασίσουντι θέλουν να κάνουν μέσα απ΄αυτή τηδουλειά, κι αυτό κανένας δεν σου τοδιδάσκει. Βγήκαμε από μια 10ετία φοβερήςαβεβαιότητας και κρίσεως -με το πουπήγαμε να ορθοποδήσουμε λίγο, ήρθε οcovidκι έκλεισε τα θέατρα για δύο σεζόν. Αλλάαυτό όντως βοήθησε το θέατρο και ξαναζούμεεποχές όπως αυτές που έζησα εγώ ότανξεκινούσα, το ΄95. Ποιο ήταν το κοινόμυστικό τότε: Αν θες να κάνεις ένανμεγάλο ρόλο στο θέατρο, κάνε μια καλήτηλεόραση μ΄έναν ωραίο σκηνοθέτη, όπωςήταν τότε ο Κουτσομύτης.

»Επίσης, και θέλω να το πω, τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μπρος η ΕΡΤ, κι είναι πολύ σημαντικό. Ο Κωνσταντίνος Ζούλας έχει ανθίσει την μυθοπλασία -από εκεί ξεκίνησε. Θυμάμαι ότι όταν παλιότερα πήγαινα σε διάφορες εκπομπές, έλεγα πάντα ότι πρέπει η ΕΡΤ να κρατήσει λίγα λεφτά απ΄αυτά που ξοδεύει για την Eurovision και τα αθλητικά για να μεταφέρει στην μικρή οθόνη ένα διήγημα τον χρόνο. Χαίρομαι που αυτό γίνεται πια κι έπαιξα σε δύο απ΄αυτά -“Αγάπη Παράνομη”-“Το βραχιόλι της φωτιάς”. Είναι φοβερό δώρο για εμάς.

»Φέτος για την τηλεόραση είχα προτάσεις για σειρές με πάρα πολλά επεισόδια. Είχα τρεις προτάσεις για καθημερινά, που σημαίνει 150 επεισόδια ή 90. Τα αρνήθηκα όλα γιατί θέλω να΄μαι στο σπίτι περισσότερες ώρες. Η “Διάφανη αγάπη” (Alpha) είναι ένα σίριαλ ευέλικτο, με 22 επεισόδια, που θα παίζεται μια φορά την εβδομάδα. Κάνουμε επτά μέρες γύρισμα το επεισόδιο αντί για ενάμιση επεισόδιο σε μια μέρα, όπως γίνεται στα καθημερινά. Θα΄χουμε τελειώσει τον Νοέμβριο. Οπότε θα΄χω έναν χειμώνα πολύ πιο ήσυχο να ασχοληθώ με μένα, να γυμναστώ, να ξεκουράσω το μυαλό μου, να πηγαίνω ξεκούραστος το βράδυ στο θέατρο. Και κυρίως ν΄ασχοληθώ με την οικογένειά μου».

Η Ελενα, ο Πάνος κι εγώ…

«Είναιη πέμπτη φορά που δουλεύουμε μαζί μετην Ελενα. Αυτό προέκυψε ως μια ανάγκητης να σκηνοθετήσει όταν την απέλυσαναπ΄το Εθνικό θέατρο, όπου ήταν υπεύθυνηδραματολογίου, κυρίως για τα γερμανικάέργα. Ημασταν και φρεσκοπαντρεμένοι.

»Την είδα να στεναχωριέται. Την ρώτησα τι θέλει να κάνει, τι ονειρεύεται -η Ελενα έχει σπουδάσει θεατρολογία, έχει κάνει δραματολογία στο Μπόχουμ, έχει δουλέψει με τον Γκότσεφ στο Deutsches Theater. Και μου΄πε ότι θέλει να σκηνοθετήσει. “Ωραία” λέω τότε, “θ΄αναλάβω εγώ την πρώτη σου παραγωγή”. Και κάναμε στο θέατρο Πορεία την “Γυναίκα απ΄τα παλιά” του Σίμελφενιχ. Υστερα το “Φοβάσαι”, το “Χίμελβεκ” στο Φεστιβάλ Αθηνών και μετά τις “Σκηνές από έναν γάμο” του Μπέργκμαν. Αυτό το τελευταίο όπως και το “True West” που θ΄ανεβάσουμε του χρόνου στο θέατρο Χώρα ήταν πια προτάσεις απ΄τους παραγωγούς για να σκηνοθετήσει η Ελενα.

»Είναιδιαφορετικά να δουλεύω μαζί της απόό,τι με τον Κουλιάμπιν ή τον Χουβαρδά,απ΄την άποψη ότι όταν μπαίνω σε μιαπρόβα ακούω κι εγώ πολύ προσεκτικά, όπωςόλοι, τι θα μας πει ο σκηνοθέτης, πως τοσκέφτεται. Γιατί πάντα θα΄χει ένα δικότου σύμπαν. Η δουλειά του ηθοποιού είναινα κατανοήσει αυτό το σύμπαν και να τουπηρετήσει με συνέπεια μέχρι τέλους.Με την Έλενα υπάρχει η διαφορά ότι ζωτην παράσταση απ΄το μηδέν. Απ΄την πρότασηπου της γίνεται, την μετάφραση, τηνδιασκευή, το πως πλησιάζει όλους τουςσυντελεστές και πως σιγά-σιγά χτίζεταιαυτό το σύμπαν, που είναι εξαιρετικάενδιαφέρον. Γιατί ως ηθοποιοί δεν τηνέχουμε αυτή την ευκαιρία. Απ΄την άλληείναι και πολύ δύσκολο, γιατί πραγματικάη πρόβα δεν τελειώνει ποτέ. Κι έχω πολύάγχος για το πώς θα πάει -πιο πολύ απ΄ό,τιθα είχα σε μια άλλη παράσταση.

»Η Ελενα λέει κάτι που το έλεγε κι ο Κουλιάμπιν, ότι όλοι στην πρόβα είμαστε ίσοι -απ΄τον ταξιθέτη μέχρι τον πρωταγωνιστή και τον σκηνοθέτη, γιατί ο καθένας προσφέρει μια σημαντική δουλειά. Και είναι πολύ ανοιχτή στο ν΄ακούει και να ζητάει προτάσεις. Δεν είναι μια σκηνοθέτις που θα δείξει αυτό που θέλει και εγώ θα πρέπει να το μιμηθώ. Γιατί υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, όπου εκεί δεν υπάρχεις ως καλλιτέχνης αλλά πρέπει να΄σαι ένας πολύ καλός μίμος και να μιμηθείς αυτό που σου δείχνουν. Ομως εκεί δεν υπάρχει ζωή, φρεσκάδα ούτε φαντασία. Ο γόνιμος, δημιουργικός χώρος είναι ο χώρος της φαντασίας. Από εκεί θ΄αντλήσεις.

»Εγώκαλούμαι τώρα στο “TrueWest”να κάνω έναν τύπο του Σαμ Σέπαρντ, τονΛι, μια χαμένη ψυχή, που γυρνάει στηνέρημο. Καταλαβαίνεις ότι αυτοί οι δυο,αυτός κι ο αδερφός του -ένας επιτυχημένοςσεναριογράφος, είναι λοβοτομημέναπαιδιά απ΄τους γονείς τους. Αλλάταυτοχρόνως ο Λι είναι ένας ειλικρινήςκαι βαθύς καλλιτέχνης.

»Στο“TrueWest”θα παίξουμε μαζί με τον Μάρκο Παπακωνσταντάκη-θα είναι ο αδερφός μου. Ηταν ανιψιόςμου στην “Μάγισσα” και θα΄μαστε μαζίκαι στην “Διάφανη Αγάπη”, την προσεχήσεζόν. Ετυχε, ναι, αλλά και επιδιώχθηκε.

»Όσοπερνάνε τα χρόνια και μπορείς πια ναεπιλέγεις και πού είσαι και με ποιους,διαλέγεις φίλους, διαλέγεις ανθρώπουςταλαντούχους, που μιλάνε την ίδιαθεατρική γλώσσα με σένα, που΄χουν τηνίδια κάψα γι΄αυτή την δουλειά. Όπως μετον Μαρκουλάκη -έχουμε δουλέψει πολλέςφορές, είμαστε χρόνια φίλοι και πάνταψάχνουμε να ξαναβρεθούμε. Το θες αυτό.Το θέατρο είναι μια δύσκολη δουλειά. Κιέχω πει της Ελενας ότι καλά θα κάνειν΄ανεβάσει κανένα έργο μόνο με γυναίκεςκαι να μην είμαι εγώ παρών.

»Όμως στην δική μας περίπτωση το να δουλεύουμε μαζί είναι δύσκολο και πρακτικά, για το πως λειτουργεί η οικογένειά μας εκείνη την περίοδο. Γιατί το παιδί πρέπει να΄ναι κάπου, όχι στην πρόβα. Φέτος μπορεί να τον πάρουμε στις πρόβες -ο Πάνος θα γίνει δέκα ετών. Αλλά γενικά δεν τον παίρναμε μαζί μας, και λόγω ηλικίας και γιατί βαριόταν και γιατί δεν θέλαμε, όσο εμείς κάνουμε πρόβα να΄ναι μπροστά σε μια οθόνη. Αλλά και γιατί ο Πάνος είχε μια τρομερή άρνηση γι΄αυτή την δουλειά. Δεν την αγαπούσε, δεν την ήθελε. Φέτος όμως έπαιξε για πρώτη φορά στο σχολείο και του άρεσε. Ηταν πολύ καλός και μάλιστα σε κωμικό ρόλο -του το είπαν όλοι, τον χειροκρότησαν. Κι έχει πλάκα γιατί ενώ ο Πάνος είναι άριστος μαθητής, τους χειρότερους βαθμούς τους έχει στη μουσική και τις τέχνες. Μας λέει ότι δεν του αρέσουν αυτά κι ότι θέλει να γίνει ποδοσφαιριστής. Φέτος που είχε έναν καταπληκτικό δάσκαλο στη μουσική, μας ζήτησε να μάθει πιάνο.

»Ανμε θαυμάζει; Εγώ πιστεύω πως ναι αλλάδεν το λέει, δεν το παραδέχεται. Ο Πάνοςέχει περάσει από διάφορα στάδια -στηναρχή ντρεπόταν και με τσίμπαγε στα πόδιαγια να σταματήσω να μιλάω σε αγνώστουςστον δρόμο. Μετά το γελοιοποίησε. Τώραπια κάνει ένα βήμα πίσω -το΄χει συνηθίσειαλλά δεν του αρέσει.

»Κάνουμεπολλά πράγματα μαζί με τον Πάνο. Καταρχάςτον γιο μου τον πήρε ο Παναθηναϊκός, καιαπ΄τον Σεπτέμβρη ξεκινάει με τα μικράτου Παναθηναϊκού και είναι πολύχαρούμενος. Αγαπάει πολύ το ποδόσφαιρο.Καλός είναι -τώρα τι θα γίνει και αν θαγίνει… Για μένα το σημαντικό είναι πουαθλείται. Μαζί κάνουμε Σαολίν κουνγκ-φουσε μια φοβερή σχολή στο Ηράκλειο -υπάρχειένα τμήμα γονέων όσο τα παιδιά γυμνάζονται.Αλλά ακόμα και να πας να τον πάρεις απ΄τοσχολείο, να γυρίσουμε στο σπίτι, ναμαγειρέψουμε μαζί, να κάτσουμε να φάμε,να διαβάσουμε, σπουδαίο είναι.

»Είναι σαν χθες που γεννήθηκε κι έχουν περάσει δέκα χρόνια: Προτεραιότητα έχει ο γιος μου. Ούτε η καριέρα, ούτε η δουλειά για τα επόμενα οκτώ χρόνια που θα΄ναι μαζί μας ο Πάνος.

»Μεγαλώνονταςσήμερα έναν γιο θεωρώ ότι ο αθλητισμόςείναι ένα πρώτο βήμα για να΄μαστε κοντά.Παίρναμε μαζί μας τον Πάνο, από τότε πουήταν δύο ετών, όταν πηγαίναμε με τηνΕλενα τα πρωινά σ΄ένα στάδιο στην Πεύκηκαι τρέχαμε -από πίσω μας έτρεχε έναμωρό… Τώρα κάνει και ιστιοπλοΐα. Τοναθλητισμό τον έχει μέσα του αλλά είδεκαι τους γονείς του να το κάνουν. Ταπαιδιά είναι σφουγγάρια, μας αντιγράφουν.

»Επίσης συζητάμε. Με νοιάζει πολύ η καταστροφή του πλανήτη και σε τι κόσμο θα μεγαλώσει ο Πάνος. Εχουμε την συνήθεια, σ΄όποια παραλία πάμε, πριν μπούμε στη θάλασσα, να βάλουμε πλαστικά γάντια και να μαζεύουμε πλαστικά καλαμάκια από κάτω και γόπες. Και τα συζητάμε όλα αυτά. Του μιλάμε πολύ του Πάνου, να΄χει σεβασμό σ΄εμάς, να΄χει όρια, να σέβεται τα κορίτσια. Του μιλάμε για την ισότητα, για την πείνα που υπάρχει, για το τι σημαίνει να΄σαι σ΄ένα χωριό της Αφρικής και να μην έχεις να βάλεις παπούτσια. Και πάντα σε αντιδιαστολή με τον ίδιο που θέλει να΄χει δέκα ποδοσφαιρικά παπούτσια. Όπως και τι σημαίνει “τρώω το φαγητό μου και δεν το πετάω”, ξοδεύω όσο πρέπει, χωρίς υπερκατανάλωση.

»Αλλάαυτό που του λέω συνέχεια, γιατί ο Πάνοςέλκεται απ΄το ότι ο Ρονάλντο έχει δέκασούπερ αυτοκίνητα και τι σημαίνει να΄σαιεκατομμυριούχος, ότι το μυστικό στη ζωήείναι να΄μαστε ευτυχισμένοι. Ευτυχισμένοιόχι με το τι έχουμε, αλλά με το ποιουςέχουμε γύρω μας. Αυτό του λέω κάθε μέρα,κάθε φορά που μου λέει για αυτοκίνητακαι εκατομμύρια, για βίλες και πισίνες.Ότι μπορεί να τα΄χεις όλα αυτά και να΄σαιμόνος, δυστυχισμένος. Ενώ μπορεί να΄χειςμια καλύβα και να΄σαι πανευτυχής. Καιτου λέω “να διαλέξεις το δεύτερο στηζωή σου”».

Ηρώδειο 9-10/9: «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη. Σκηνοθεσία Τιμοφέι Κουλιάμπιν.

Διαβάστε περισσότερα στο bovary.gr