«Μην τους δώσετε ούτε ένα ευρώ»: Το πρώτο μποϊκοτάζ των καταναλωτών στην Ελλάδα κατά της ακρίβειας

04:59 18/2/2025 - Πηγή: iEidiseis

Με αφορμή το γενικευμένο μποϊκοτάζ που έχει εξαγγείλει ο ΙΝΚΑ για τις 19 Φεβρουαρίου, πρόεδροι οργανώσεων καταναλωτών μιλούν στο iEidiseis.gr για το κατά πόσο οι Έλληνες έχουν καταναλωτική συνείδηση.

«Μην ξοδέψετε ούτε ένα ευρώ στην αγορά». Αυτό είναι το σύνθημα του μποϊκοτάζ που έχει εξαγγείλει για τις 19 Φεβρουαρίου 2025 η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας (ΙΝΚΑ). Στόχος της πρωτοβουλίας, όπως δήλωσε στο iEidiseis ο Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος

του ΙΝΚΑ, είναι η ενεργή συμμετοχή των πολιτών, ώστε μέσω αυτής της στάσης πληρωμών, «να δοθεί ένα μήνυμα στην αγορά». Κι ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον ο βαθμός της συμμετοχής των πολιτών στην επίμαχη δράση, παραμένει ερώτημα το κατά πόσο είναι αναπτυγμένη η κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα.

«Τα στοιχεία διαψεύδουν την κυβέρνηση»

Σύμφωνα με όσα σχολίασε στο iEidiseis ο κ. Λεχουρίτης, «αυτό το μποϊκοτάζ, όπως και κάθε μποϊκοτάζ, προκύπτει έπειτα από απαίτηση του κόσμου. Όταν ο κόσμος επικοινωνεί μαζί μας και ζητάει να κάνουμε κάτι για την ακρίβεια, τότε κι εμείς πρέπει να ανταποκριθούμε».

Άλλωστε, βάσει όσων ανέφερε ο ίδιος, «αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε αυτή την ενέργεια, επειδή ακόμη και από την έναρξη της φετινής χρονιάς, οι τιμές αντί να πέσουν, αυξήθηκαν και εξακολουθούν να αυξάνονται. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι υπάρχει σταθερότητα τιμών και πληθωρισμού. Τα στοιχεία όμως την διαψεύδουν. Και ακρίβεια υπάρχει και αισχροκέρδεια και κερδοσκοπία».

Έτσι κι αλλιώς, σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, «δεν μπορείς να πείσεις τους πολίτες ότι τα προϊόντα δεν είναι ακριβά, όταν πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ και βλέπει αυτές τις τιμές κι ενώ οι μισθοί παραμένουν σταθεροί».

Πάντως, οι τιμές δεν είναι ακριβές μόνο στα τρόφιμα, σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη, καθώς όπως σχολίασε, «την ίδια κατάσταση βλέπουμε σε καύσιμα, διόδια, αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, ρούχα, υποδήματα, ηλεκτρονικά προϊόντα, γενικότερα, σε όλη την αγορά. Λαμβάνουμε παράπονα ακόμη και για υπερβολικούς λογαριασμούς ύδρευσης σε διάφορους δήμους. Ακόμη και το νερό ή το ηλεκτρικό ρεύμα έχουν φτάσει να θεωρούνται είδος πολυτελείας».

Το ζητούμενο σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη είναι να «πάρει το μήνυμα η αγορά ότι χωρίς καταναλωτές δεν υπάρχει επιχείρηση. Αυτός είναι ο λόγος που καλούμε και την κυβέρνηση να συμμετάσχει στο μποϊκοτάζ. Αν δεν το πράξει -έως τώρα δεν έχει ανταποκριθεί-, φοβάμαι ότι είναι αυτή που κρύβεται πίσω από την ακρίβεια».

«Δεν θέλουν να υποστηρίξουν έμπρακτα τον καταναλωτή»

Σχετικά με το αν υπάρχει καταναλωτική συνείδηση στην Ελλάδα, ο κ. Λεχουρίτης σχολίασε ότι «στη χώρα μας το καταναλωτικό κίνημα είναι εθελοντικό. Δεν ισχύει όμως το ίδιο παντού. Στην Αμερική υπάρχει οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα. Στην Αγγλία υπάρχει επαγγελματικό καταναλωτικό κίνημα, δηλαδή οι πολίτες συμμετέχουν σε οργανώσεις καταναλωτών και καταβάλλουν συνδρομές. Αντίστοιχα, στην Πορτογαλία, αντίστοιχες οργανώσεις λαμβάνουν επιχορήγηση από το κράτος και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Και η Πορτογαλία μπήκε σε μνημόνια, όμως δεν σταμάτησε να επιχορηγεί τις οργανώσεις καταναλωτών, όπως συνέβη στην Ελλάδα. Το γεγονός όμως ότι δεν έχουμε επαρκή χρηματοδότηση, σημαίνει αντίστοιχα ότι δεν έχουμε και επαρκές προσωπικό προκειμένου να λειτουργήσουμε».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μη θεσμικής υποστήριξης του καταναλωτή και των καταναλωτικών οργανώσεων στην Ελλάδα, αποτελεί σύμφωνα με τον κ. Λεχουρίτη το γεγονός ότι «η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή υποβαθμίστηκε και μετατράπηκε σε Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου. Αυτό αναδεικνύει ότι δεν θέλουν να υποστηρίξουν έμπρακτα τον καταναλωτή. Γενικότερα στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι ασφαλιστικές δικλείδες για την ύπαρξη καταναλωτικών οργανώσεων, επειδή οι κυβερνήσεις θέλουν να υποστηρίξουν ότι δεν υπάρχει καταναλωτική συνείδηση στη χώρα. Αντί να μας βοηθήσουν, προσπαθούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την ύπαρξή μας».

Παράλληλα, σύμφωνα με τον ίδιο, «στόχος μας είναι τα επόμενα μποϊκοτάζ που ενδεχομένως θα γίνουν, να είναι στοχευμένα και γενικευμένα, ώστε να φτάσουμε σε μείωση τιμών. Προκειμένου όμως ο κόσμος να αγκαλιάσει τέτοιες ενέργειες και να υπάρξει μεγάλη συμμετοχή, θα πρέπει να υπάρχει και η αντίστοιχη ενημέρωση από τα μεγάλα ΜΜΕ, κάτι που δεν έχουμε δει έως σήμερα να συμβαίνει».

«Το καταναλωτικό κίνημα στη χώρα είναι αναιμικό»

Από την πλευρά της, η Παναγιώτα Καλαποθαράκου, πρόεδρος της ένωσης καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ, σχολίασε στο iEidiseis ότι «το καταναλωτικό κίνημα στη χώρα είναι αναιμικό. Δεν έχει στηριχθεί οικονομικά και θεσμικά, με αποτέλεσμα να μην έχει αναπτυχθεί καταναλωτική συνείδηση».

Μια από τις αιτίες αυτού του φαινομένου, βάσει όσων ανέφερε η ίδια, είναι ότι «η ακρίβεια έχει εγκατασταθεί εδώ και κάποια χώρα στη χώρα μας, όμως δεν αφορά μόνο μια κατηγορία προϊόντος ή μια εταιρεία. Είναι γενικευμένη κι αυτό απογοητεύει τους καταναλωτές. Πρόκειται άλλωστε για μια ακρίβεια που εκτός από τις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, οφείλεται και στην έλλειψη πολιτικής βούλησης να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η αισχροκέρδεια και να λειτουργήσει επιτέλους ο υγιής ανταγωνισμός».

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, το μποϊκοτάζ σύμφωνα με την κ. Καλαποθαράκου, «είναι ένα σημαντικό όπλο που έχουμε τα χέρια μας οι οργανώσεις καταναλωτών, ενδεχομένως το σημαντικότερο. Τα μποϊκοτάζ όμως θα πρέπει να είναι στοχευμένα, να έχουν διάρκεια και να υπάρχει εναλλακτική για τον καταναλωτή να προμηθευτεί το συγκεκριμένο προϊόν. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα επιφέρουν θετικό αποτέλεσμα στην κοινωνία. Το 2008 είχαμε κάνει μποϊκοτάζ μαζί με άλλες ενώσεις στο φρέσκο γάλα, ζητώντας να πέσει η τιμή του κάτω από το 1 ευρώ. Τότε, το μποϊκοτάζ διήρκησε περίπου μια εβδομάδα με μεγάλη συμμετοχή και πολλές εταιρείες υποχρεώθηκαν να κατεβάσουν την τιμή τους».

«Θα πρέπει να αφουγκραστούμε περισσότερο την κοινωνία»

Αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οργανώσεις καταναλωτών, η κ. Καλαποθαράκου επεσήμανε ότι «επίσημα η χρηματοδότησή μας σταμάτησε το 2013. Το 2023 μέσω της τροποποίησης του νόμου, αυστηροποιήθηκε το πλαίσιο σχετικά με την πιστοποίηση των οργανώσεων καταναλωτών. Ως αποτέλεσμα, ενώ πριν λίγους μήνες, υπήρχαν πανελλαδικά 24 οργανώσεις καταναλωτών, πλέον είμαστε μόλις τρεις. Ο νόμος προβλέπει επίσης τη χρηματοδότηση των οργανώσεων, η οποία όμως δεν έχει επανέλθει εν τοις πράγμασι. Αναμένουμε να εκδοθεί ένας σχετικός κωδικός και μια υπουργική απόφαση ώστε να δούμε το ύψος αυτής της χρηματοδότησης».

Σχετικά με το αν οι πολίτες συμμετέχουν στις οργανώσεις καταναλωτών, η κ. Καλαποθαράκου υπογράμμισε ότι «τα μέλη μας είναι μετρημένα στα δάχτυλα. Ο Έλληνας καταναλωτής θα εγγραφεί σε μια ένωση για να λύσει το πρόβλημά του. Όμως πλέον οι απαιτήσεις των καιρών είναι πολύ μεγάλες και τα προβλήματα των καταναλωτών πολύ σύνθετα. Επομένως, ο καταναλωτής μας επιφορτίζει με έναν όγκο εργασίας που είναι δυσανάλογος με την ετήσια συνδρομή μας που ανέρχεται στα 30 ευρώ».

Πάντως, όπως σημείωσε η ίδια, «οι ενώσεις καταναλωτών θα πρέπει να αφουγκραστούμε περισσότερο την κοινωνία και να ενισχυθούμε με εξειδικευμένο στελεχιακό δυναμικό. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούμε να εκπονούμε έρευνες και μελέτες, προκειμένου να τεκμηριώνουμε την παραβατικότητα των επιχειρήσεων, είτε στα δικαστήρια, είτε εξωδικαστικά».