«Είναι ζήτημα χημ…ίου» του Βαγγέλη Νάστου

11:44 17/10/2022 - Πηγή: Diastixo

Προδημοσίευση από το βιβλίο του Βαγγέλη Νάστου Είναι ζήτημα χημ…ίου, που θα κυκλοφορήσει στις 7 Οκτωβρίου από τις Εκδόσεις Bell.

Μανιτάρια θα φορτίζουν
τα μελλοντικά μας κινητά

Kοντεύει 7:30. Φως αρχίζει να μπαίνει δειλά στο δωμάτιο. Περνάει αγουροξυπνημένη δίπλα μου, την ώρα που βάζω παπούτσια.
«Θα πας τελικά, ε;» Πίνει ένα ποτήρι νερό και επιστρέφει.
«Θα κοιμηθείς ξανά;»
«Τι

άλλο να κάνω σαββατιάτικα;»
«Ντύσου κι έλα μαζί μου στο βουνό». Με κοιτάζει σαν να έχω παλαβώσει. «Πάμε, θα μαζέψουμε και μανιτάρια».
«Πλάκα πλάκα, τόσες μέρες κλεισμένη μέσα νιώθω ότι έχω βγάλει εγώ μανιτάρια. Πάμε!»
Σε είκοσι λεπτά είναι έτοιμη. Και σε άλλα τόσα βρισκόμαστε στο βουνό.
Είναι μια ζεστή ανοιξιάτικη μέρα. Αφήνουμε το αμάξι σε μια μικρή ανοιχτωσιά και βγαίνουμε στο δάσος. Καθαρός αέρας, μυρωδιές και χρώματα παντού. Πράσινο, γαλάζιο, καφετί. Ένα ρυάκι κυλάει ορμητικό ανάμεσά μας.
Η ανάβαση δοκιμάζει τις αντοχές μας. Ο ιδρώτας έχει αρχίσει να μουσκεύει το μέτωπό μας, μα ξάφνου με την άκρη του ματιού εντοπίζω αυτό που από ώρα αναζητώ.
Σ’ ένα βράχο γεμάτο πεταλούδες, ένα βράχο ψηλό όσο
του κόσμου η σκεπή, μια αποικία άγριων μανιταριών έχει δημιουργήσει γύρω του μια υπέροχη ομβρελοειδή μπορντούρα.
Αρχίζω να σκαρφαλώνω με το μαχαίρι στα δόντια.
«Τι καλά!» Η μικρή κραυγή της συνοδεύεται από ενθουσιώδη παλαμάκια.
«Να μαζέψεις πολλά, ώστε το μεσημέρι να φάμε μανιτάρια αλά κρεμ».
«Να φάμε; Ποιος είπε ότι θα τα φάμε; Προσωπικά δεν εμπιστεύομαι ν’ ανοίξω ούτε κονσέρβα μανιταριών, όχι να φάω μανιτάρια που μάζεψα μόνος μου απ’ το βουνό. Άσε που από τότε που η αδερφή μου ήταν έγκυος και τα έβαζε στη σοκολατόπιτα τα έχει σιχαθεί η ψυχή μου».
«Και τότε τι κάνουμε εδώ;»
Το βλέμμα της έκρυβε ειλικρινή απορία. Έστρεψα το κεφάλι μου προς το βράχο και συνέχισα ν’ ανεβαίνω, αφήνοντας την ερώτηση να αιωρείται αναπάντητη στον αέρα.
Δε χρειαζόμουν πολλά. Για την ακρίβεια, ήθελα μόνο ένα. Το έκοψα με προσοχή και άρχισα την κατάβαση. Στο ένα χέρι το μαχαίρι, το μανιτάρι στο άλλο. Η ισορροπία μου δεν ήταν καλή, οπότε σκέφτηκα να βάλω το μαχαίρι στα δόντια ώστε να ελευθερώσω τουλάχιστον το ένα, και λίγο η αδεξιότητά μου λίγο η κακιά στιγμή έφερα το λάθος χέρι στο στόμα μου. Δεν ήταν το μαχαίρι αυτό που δάγκωσα, αλλά ένα άγευστο ζουμερό μανιτάρι. Τα χείλη μου μούδιασαν στη στιγμή. Ο φόβος απλώθηκε μέσα μου σαν κηλίδα, σκεπάζοντας κάθε ίχνος λογικής.
Πεθαίνω!
Ο πανικός εφορμά, πιάνει τη ζεστή καρδιά μου στα κρύα χέρια της και την κρατάει σφιχτά.
Κατεβαίνω με δρασκελιές. Φτάνω δίπλα της. Νιώθω τα μάτια μου να μπαινοβγαίνουν στις κόγχες τους μαζί με τους χτύπους της καρδιάς μου. Προσπαθώ να ψελλίσω κάτι, αλλά μάταια. Το δάσος γύρω μου συρρικνώνεται και καταλήγει σε μια μικρή σταγόνα φωτός που εξατμίζεται γρήγορα στην αποπνικτική ζέστη του πρωινού. Μέσα στις αναθυμιάσεις της ημισυνειδητής μου κατάστασης, την ακούω να φωνάζει τ’ όνομά μου. Και μετά σιωπή.
Βρίσκομαι χαμένος στον κόσμο των σκιών. Νιώθω πως κάποιος στέκεται κοντά μου. Δεν μπορώ να τον δω, μα ξέρω πως είναι εκεί. Με ρωτάει αν άξιζε τον κόπο. Του απαντώ πως ναι.
«Θα άλλαζα την μπαταρία ροής που είχα στο ηλεκτρικό πατίνι μου με μπαταρία φτιαγμένη από δηλητηριώδη μανιτάρια!» Η φωνή μου κρύβει ατόφιο ενθουσιασμό. «Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας κατάφεραν να δημιουργήσουν μπαταρίες από μανιτάρια πορτομπέλο. Σε μια συνηθισμένη μπαταρία ιόντων λιθίου, όπως αυτή που βρίσκεται σε κάθε κινητό, υπάρχει ένα θετικό κι ένα αρνητικό ηλεκτρόδιο, η άνοδος και η κάθοδος. Αυτά ωθούν τα ιόντα λιθίου μπρος και πίσω ανάλογα με το αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε ή να ελευθερώσουμε ενέργεια. Οι άνοδοι είναι φτιαγμένες από γραφίτη, που είναι πανάκριβος και που για να είναι λειτουργικός θα πρέπει πρώτα να υποστεί κατεργασία με ισχυρά χημικά αντιδραστήρια, όπως το υδροφθορικό και το θειικό οξύ –μια διαδικασία που παράγει ραδιενεργά απόβλητα.
»Έτσι, οι ερευνητές άρχισαν να αναζητούν τρόπους να αντικαταστήσουν τον συνθετικό γραφίτη με κάτι φθηνότερο και φιλικό στο περιβάλλον. Η ιδέα για αντικατάστασή του από ζωντανούς ιστούς δεν είναι καινούργια. Και τελικά κατέληξαν στα μανιτάρια, επειδή είναι βιοδιασπώμενα και εκπληκτικά πορώδη. Τα ιόντα λιθίου έχουν περισσότερο χώρο να κινηθούν πια, οπότε μπορούν να αποθηκεύσουν και να ελευθερώσουν μεγαλύτερα ποσά ενέργειας
»Έχουν επίσης υψηλή συγκέντρωση αλάτων καλίου, κάτι που επέτρεψε στους ερευνητές να υποθέσουν ότι με τον καιρό, καθώς οι πόροι θ’ ανοίγουν, θα αυξάνεται και η χωρητικότητα της μπαταρίας. Έτσι, όσο περισσότερο χρησιμοποιείται, όχι μόνο δε θα εξασθενεί, αλλά θα διαρκεί περισσότερο.
»Δεν είναι ακόμα σε θέση να αντικαταστήσουν τις μπαταρίες λιθίου, αλλά σίγουρα η έρευνά τους αφήνει πολλές υποσχέσεις».
«Παίζει να φύγεις απ’ αυτή τη ζωή για κάτι που σκέφτηκαν στην Καλιφόρνια; Μίλα για τη δική σου έρευνα, μωρέ».
Η φωνή στο μυαλό μου μοιάζει σωστή.
«Η δική μου έρευνα δεν αφορά τις μπαταρίες λιθίου, αλλά τις μπαταρίες ροής. Στις πρώτες, τα ιόντα λιθίου μετά από κάθε φόρτιση αφήνουν μια ελαφρά μεταλλική επίστρωση στα ηλεκτρόδια, που ύστερα από χιλιάδες επαναλήψεις υποβαθμίζουν την ποιότητα της μπαταρίας. Κάτι που δε συμβαίνει με το τρομερό βανάδιο.
»Το βανάδιο είναι ένα στοιχείο που μπορεί να βρίσκεται σε τέσσερις διαφορετικές οξειδωτικές βαθμίδες. Καθώς οι μπαταρίες φορτίζονται και εκφορτίζονται, τα ιόντα βαναδίου απλώς αλλάζουν την οξειδωτική τους κατάσταση. Αυτό μπορεί να γίνει άπειρες φορές χωρίς να επηρεάζεται στο ελάχιστο η ποιότητα της μπαταρίας. Ακόμα κι αν χρειαστεί ν’ αλλάξουμε κάτι μετά από δεκαετίες, αυτό θα είναι μόνο μια μεμβράνη, σε αντίθεση με την μπαταρία λιθίου, που όταν γίνεται λιγότερο λειτουργική πρέπει να αντικαθίσταται εξ ολοκλήρου.
»Τα δηλητηριώδη μανιτάρια είναι η καλύτερη πηγή βαναδίου, καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες του στοιχείου με τη μορφή μιας ένωσης που λέγεται αμαβαδίνη. Δυστυχώς αυτό το αντιλήφθηκαν πρόσφατα και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, οπότε πρέπει να βιαστώ. Οι υπάρχουσες μπαταρίες ροής που έχουν δημιουργήσει μέχρι σήμερα έχουν ταβάνι το 1 βολτ, ενώ οι λιθίου λειτουργούν στα 3,8. Θα πρέπει να βρουν τρόπο να αυξήσουν την τάση για να καταφέρουν να τις κάνουν ανταγωνιστικές στην αγορά.
»Αυτό είναι που σκοπεύω να κάνω εγώ, γρηγορότερα απ’ όλους!»
Ξαφνικά, το σκηνικό αλλάζει και φωτίζεται από ένα έντονο λευκό φως. Το όνομά μου είναι αυτό που μόλις ακούστηκε από τα ηχεία; Ανοιγοκλείνω τα μάτια σαστισμένος. Είπε Nobel; Το είπε στ’ αλήθεια; Ανεβαίνω στη σκηνή με πόδια που τρέμουν. Πιάνω το μικρόφωνο και λέω τα πρώτα μου λόγια, όλα απόσταγμα ταπεινοφροσύνης και σοφίας:
«Ευχαριστώ πολύ, το άξιζα!»
Το πλήθος παραληρεί. Μια δίμετρη πρασινομάτα καλλονή στέκεται δίπλα μου. Πεθαίνει να με φιλήσει. Με πλησιάζει και μου ρίχνει μικρά χαστουκάκια στο μάγουλο. Σκέφτομαι πως θα ’ναι κάποιο έθιμο που έχουν οι καλλονές στη Στοκχόλμη πριν από κάθε παθιασμένο φιλί.
Κλείνω τα μάτια και περιμένω το μικρό ζεστό σημαδάκι στο πυρωμένο μου μάγουλο. Μετά από λίγο τα ανοίγω δειλά.
Πρόσωπα κολυμπάνε στην ομίχλη. Αρχίζω να θυμάμαι ξανά.
Και ο φόβος επιστρέφει, και μοιάζει αφόρητος.
Είμαι στο νοσοκομείο. Ένας γιατρός με κοιτάει εξεταστικά.
«Δεν… δεν υπάρχει αντίδοτο για δηλητηριασμένα μανιτάρια», ψιθυρίζω με δυσκολία.
«Δε δηλητηριάστηκες ποτέ, απλώς λιποθύμησες απ’ το φόβο σου».
Έκανε μια γκριμάτσα απαξίωσης και έφυγε από το δωμάτιο ξεφυσώντας.
«Άκουσα τη φωνή του, γιατρέ, συνήλθε;»
«Δώσ’ του ένα ποτήρι νερό και σε πέντε λεπτά παίρνετε εξιτήριο».
Τρέχει και χώνεται στην αγκαλιά μου.
«Είσαι καλά;» με ρωτάει βουρκωμένη.
Μπορεί το Nobel να γλίστρησε και πάλι από τα χέρια μου, μπορεί να έγινα ρεζίλι ξανά, αλλά τουλάχιστον υπάρχει αυτή!
Και είναι η απάντηση στη μοναδική ευχή που θα μπορούσα ποτέ να ζητήσω!