«Θέρος/Θάρρος» (I) – 24 καλοκαιρινά ποιήματα

04:16 6/7/2024 - Πηγή: Diastixo

επιμέλεια/συντονισμός αφιερώματος: Αλέξιος Μάινας

Μαρουσώ Αθανασίου

ΤΟ ΜΟΥΓΚΟΣΤΑΘΙΚΟ

(Πατέρα δεν βλέπεις ότι καίγομαι;)

Τώρα οι δυο μας.

η φωτιά δεν είναι σώμα
δεν είναι δρόμος
δεν είναι απάντηση που σκίζει την κοιλιά μου
είναι χέρια που πετάνε πάνω απ’ τα μάρμαρα
μισοξεραμένες γαρδένιες σε αλουμινόχαρτα
η φωτιά είναι στροβίλισμα
χρόνια τυφλά με σπίρτο στην ανάσα
σπασμένα ποτήρια στο μωσαϊκό στο παρκέ στο μωσαϊκό
είναι χρόνος μετρημένος σε εννέα όγδοα
έχει χτυπήσει η καρδιά σου σε εννέα όγδοα;
σ’ αυτό το παραπάνω

πνίγεσαι

Ήσυχα τώρα.

ας τελειώνουμε επιτέλους με τις εικόνες
η εικόνα είναι πέπλο

Πατάω γερά.

η λέξη καλοκαίρι δεν μοσχοβολάει συμφωνούμε
όμως η λέξη τάφος πλακώνει το στήθος σου

όπερ έδει δείξαι.

Μαριγώ Αλεξοπούλου

Ο ΦΕΓΓΙΤΗΣ

Η σκοτεινή μαύρη τρύπα ή το φως καθώς
έμπαινε μες στο σπίτι και πλημμύριζε με
αγάπη τα δωμάτια σαν σε απέραντη θάλασσα.
Μήπως ήταν τελικά το φινιστρίνι;
Προς εκείνους τους τεράστιους ωκεανούς –
που άλλοτε ταξιδεύουν και χάνονται –
κι άλλοτε τα καταφέρνουν και γυρίζουν
στον γενέθλιο τόπο – κουβαλώντας
κάτι από τη μοναξιά ενός εξόριστου.
Αλλά ο φεγγίτης ήταν ό,τι ακριβώς
χρειαζόταν για να σκαρφαλώσεις με
το ξύλινο σκαλιστό σκαμπουδάκι
και να δεις τον κόσμο.
Τον κόσμο των περαστικών.
Τα πόδια, τα παπούτσια, τα καπέλα.
– Πού πάτε όλοι εσείς, χωρίς εμένα;

Δημήτρης Ανανιάδης

ΤΖΙΤΖΙΚΑΣ

Όπως έρχεται το αεράκι πίσω απ’ το λαιμό της
Ιούλιος, κι οι πευκοβελόνες ραμφίζουν
τον ήλιο, η φωνή της ξέπνοη
από το πολύ καλοκαίρι,
ένας τζίτζικας αφήνεται στον ένα μηρό της.

Εκεί, λυγίζεις το χρόνο σαν κλαδάκι που σπάει.

Ξαπλώνεις το κεφάλι στην άμμο
κι από μετέωρο φτεράκι
βρίσκεσαι ξαφνικά πλεγμένος
στην απλωμένη απόχη του σύμπαντος.

Και λες ναι,
σ’ αυτό το σύμπαν, σ’ αυτόν τον κόσμο,
σ’ αυτήν την πόλη,
έχω κι εγώ μια θέση.

Άννα Βασιάδη

ΤΟ ΣΥΚΟ

Ο κόσμος γύρω μου είναι φτιαγμένος από δυο·
όπως ακριβώς και τα πράσινα δυο ανθρωπάκια
στα φανάρια της Μαδρίτης.

Όλα μοιάζουν να λένε: «γρήγορα βρες το άλλο μισό,
είσαι μόνος, είσαι μόνη».
Ο κάθε άνθρωπος όμως που ήρθε δίπλα μου, έφυγε·
κι έπειτα ο επόμενος.

Όταν εσύ χαϊδεύεις τα πόδια μου με αργές κινήσεις τελετουργικές,
με τα χέρια σου να καίνε, αφήνοντας το στόμα σου μισάνοιχτο
να κάνει μικρές συσπάσεις,
ξέρεις πώς νιώθω;
(Το τελευταίο πράγμα που χρειάζομαι είναι ο φόβος του άλλου.)

Εχθές το βράδυ ονειρεύτηκα μια γυναίκα.
Ήταν έγκυος και γεννούσε.
Αμέσως μετά έμενε πάλι έγκυος και πάλι γεννούσε.

Έκανε αμέτρητα παιδιά, για να μην μείνει το σώμα της μόνο του.
Πέθανε ένα καλοκαίρι από σηψαιμία.
Τριγύρω της έπεφταν ώριμα σύκα.
Άνοιγαν στη μέση.

Ελένη Βελέντζα

ΑΤΙΤΛΟ

Πάλι
τα τζιτζίκια

πάλι θυμίζουν

στον χρόνο
το παρόν,

στους ανθρώπους
το άκουσμα των τόπων.

Γεράσιμος Βουτσινάς

SEMPREVIVA

Καταφέρνει να προλάβει το πλοίο την τελευταία στιγμή.
Στο νησί αυτό ζει μια αδελφότητα που κατέχει
τη συνταγή για το ελιξίριο της αιώνιας νεότητας.
Το φίλτρο παρασκευάζεται στον ναό του Μυστικού Φωτός
σε δοχείο από ορυκτό πυρίτιο και ακτίνες υψηλής ενέργειας
που εκπέμπονται όταν η μέγιστη λαμπρότητα των Κηφείδων
συμπέσει με το θερινό ηλιοστάσιο.
Το εκχύλισμα ενεργοποιείται κάτω από σύμπλεγμα φακών
κατασκευασμένων από τους σαμάνους.
Φήμες λένε πως τα αποτελέσματα της δράσης του
μεγιστοποιούνται όταν η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία
προέρχεται από το κέντρο του σύμπαντος
δηλαδή την αρχή του κόσμου.
Τώρα κοιτάζει το γαλάζιο γύρω του.
Θάλασσα και ουρανός είναι ένα.
Μπορεί σχεδόν ν’ αφουγκραστεί την κίνηση των άστρων
που πλησιάζουν στη σωστή τους θέση.
Απόψε θα κατακτήσει τον χρόνο.

Ελένη Γαλάνη

ΟΛΕΣ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΛΕΓΟΝΤΑΙ ΣΑΡΑ

Ευρυδίκη, Ελένη, Εύα, Μαρία ή Ιουδήθ, έχουν ένα κίτρινο αστέρι στο μπράτσο
κι ένα ζευγάρι πουλιά στα μακριά τους μαλλιά κάποιες ανατρέφονται
για να θαφτούν ζωντανές στην Παλαιστίνη, στο Ιράν, μες στην κουζίνα τους
στην κρεβατοκάμαρα ενός παιδιού, άλλες σβήνουν αργά
μπροστά από την οθόνη μίας τηλεόρασης ή στο πληκτρολόγιο
ενός υπολογιστή κρυμμένες ή κάποτε σε κοινή θέα
στη διάρκεια ενός zoom meeting – σώζονται λίγες
(ελάχιστες) χάρις σε πινέλα χρωματιστά, στις λέξεις ενός ποιήματος
στην ηχώ μιας κραυγής, στα εννέα όγδοα ενός ζεϊμπέκικου
στα Εξάρχεια της Γώγου, σ’ ένα ξεχασμένο νησί στο Αρχιπέλαγος
στον Αμαζόνιο ή στην Ανταρκτική, μέσα βαθιά σε αρχέγονα δάση
ακούγοντας Τσιτσάνη, Λοΐζο, Ντίλαν ή Κοέν από ένα αρχαίο γραμμόφωνο
απομακρύνονται αθόρυβα ξαφνικά –όπως έζησαν– χωρίς
να κοιτάξουν πίσω ή αφανίζονται μέσα στου βροντερού
γέλιου τους τη βαθιά ρωγμή

Είναι καλοκαίρι συνήθως –Αύγουστος– σε μια άδεια παραλία
στο Ιόνιο, στις μικρές Κυκλάδες ή στην Αδριατική τα τζιτζίκια
ξεκουφαίνουν τους παραθεριστές που τίποτα δεν ξέρουν
ούτε υποψιάζονται – κανείς δεν υποψιάζεται
και δεν ακούγεται τίποτα πια ξανά για αυτές.

Αρετή Γεωργιλή

Η ΜΠΟΥΡΟΥ

Μια μπουρού ηχεί
Λίγη άμμος στο αυτί
Ο Ρεμπό σιωπά.

Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος

ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

Το φεγγάρι να είναι μια παρένθεση στον ουρανό
και το τηλέφωνό μας να μη χτυπάει ποτέ,

ν’ ακούω Πάολο Κόντε στο youtube
και να ξαπλώνεις πάνω μου
γυμνή από το μπάνιο
και να μου λες «γράψε μου ένα σονέτο»
ή «πλύνε μου ένα ροδάκινο»
ή «κοίτα με»,

να μου ζητάς
να γλιστράω το δάχτυλό μου μέσα σου,
να μου ζητάς να μην πεθάνουμε ποτέ
και να μυρίζεις πρώτη μέρα του χρόνου

έτσι θέλω να περάσουμε αυτό το καλοκαίρι.

Εσμεράλδα Γκέκα

ΙΚΑΡΙΑ

Τώρα χάνω το σώμα μου ανάμεσα στις καλαμιές
που ’ναι πυκνές σαν τον αέρα.
κι έχω μόνο τα μαλλιά μου να σκορπίσω τούφα τούφα
για να βρω
πίσω τον δρόμο στον ναό της Αρτέμιδος.
Που στέκεις εκεί και λαμποκοπάς
κι είσαι γυμνός σαν το γυαλάκι της θαλάσσης
μ’ όλες τις πιθανές σου ρίζες ανεστραμμένες σαν αχτίδες.
Στέκεις εκεί και μου σκαρώνεις ψαλμούς
με την αμμουδινή ορθογραφία σου.

Μα είναι άνοιξη ο χρόνος που πατάω
για να ’ρθω να σε βρω.
Και τα πουλιά μού κλέβουν τα μαλλιά
για να στολίσουν τις φωλιές τους.

Δημήτρης Γκιούλος

ΣΙΓΜΑ ΠΥΡ

Καίγεται η χώρα όλη
και εγώ
καίγομαι για κείνη
Σε μερικά πράγματα
ας είμαστε
εγωιστές.

Ευσταθία Δήμου

ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Κάτω απ’ τον ήλιο, σώματα φωτεινά.
Κάτω απ’ τα σώματα, το σκοτεινό

περίγραμμα του τέλους. Χρωματισμένο
με το χρώμα των νεφών. Μένω

να σκέφτομαι διαρκώς τον μήνα Αύγουστο.
Τα υγρά, λεπτά του χείλη. Έχει γούστο

να νυχτώθηκα στο καλοκαίρι, στη γαλανή
διάρκεια, σ’ άμωμα μέρη.

Σίσσυ Δουτσίου

Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

Τον είδα δίχως να κοιτάξω το πρόσωπό του
Χορέψαμε το μεξικάνικο βαλς 11.180 χιλιόμετρα μακριά
Από τη ζούγκλα Λαγκατόνα
Εκτός πανηγυριού
Φιληθήκαμε όσο αυτός διέσχιζε τα σύνορα
Τα πιο επικίνδυνα βουνά
Η οροσειρά του Καρακόραμ
Το καλοκαίρι ανήκει στο Πακιστάν και το φθινόπωρο στην Κίνα.

Γιώργος Δρίτσας

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Δεν ξέχασα ποτέ
το πρώτο μου φιλί
με τη γαλάζια μοναξιά
ενώ κυλιόμουν στη φρέσκια άμμο.

Κάθε καλοκαίρι, που ο κοπασμός
των αθέλητων επαφών
έφερνε το τέλος
της συμβατικής ζωής,
ξαναγεννιόμουν.

Από τότε πέρασαν χρόνια,
καταράστηκα την αργοπορία
των μικρών στιγμών
και αναζήτησα τη θαλπωρή
στην ολοκλήρωση της φυλακής μου.

Τελευταία νύχτα του Αυγούστου,
για ακόμη μια φορά
εγκλωβισμένος στα τοτέμ
του παρελθόντος,
αναζητώντας συγκινήσεις
σε όσα ακόμη παραμένουν αναλλοίωτα.

Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης

ΔΙΠΟΛΟ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ: ΑΦΙΕΡΩΣΗ

Ασημένια αφιέρωση και μικρά καλλιγραφικά γράμματα, ίσως κι ένα ψεύτικο φυλλαράκι να
διατηρώ ακόμα από την ευγενική σου απουσία, την λεπτεπίλεπτη και λανθάνουσα πίσω απ’ το
ρήμα Ουψάλα ή το επίθετο Βενετία και το κοσμητικό «εκείνη που τρέφει τους πολεμιστές».
Θεώρησα πως έπρεπε να σε καλέσω σε ένα καλοκαίρι τόσο αυτιστικό όσο το πέταγμα ενός
χελιδονόψαρου, κάτι που έμαθα στην πράξη ότι διαρκεί ως και διακόσια μέτρα. Το είδα και το
μέτρησα ένα μεσημέρι ανοιχτά από το Δρέπανο, δεν είναι ψέμα, τόσο μακριά μπορεί να φτάσει. Ή
ίσως αυτές οι επάρκειες, οι φωτεινές σκιές της έσω Χαονίας των νησιών να αρκούν, οι διαμένουσες
στα ορατόρια, στα ενύπνια και στις καταδύσεις, γιατί απλά σταμάτησες να αναπνέεις. Πότε έγινε
αυτό, πριν πόσα χρόνια; Μην με ξεχάσεις. Μην με αφοπλίσεις από όση καθυστερημένη επίκληση
μπορώ ακόμα να αναζητώ, μην έρθεις όπως φαντάστηκα εχθές το πρωί, και σήμερα, και αύριο,
όπως φαντάστηκα, «όπως θα φανταστώ», με διορθώνεις χωρίς να εμφανίζεσαι, ενώ εσύ είσαι αυτή
που χρησιμοποιείς τον λανθασμένο χρόνο των ρημάτων.

Λένα Καλλέργη

ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Εικοστή πρώτη Ιουνίου
μέλλον απέραντο γεννιέται.

Τρεις μήνες έρχονται με δώρα
με αλμύρα να προικίσουν
τις αποφάσεις μου.

Το βράδυ της παραμονής
στην παραλία
σε φάτνη βράχων σωριασμένα φύκια
κι ο νέος μου εαυτός.

Σωτήρας μου γίνομαι.
Οι αμαρτίες δικές μου.
Έρχεται η μέρα κι ο ήλιος οδηγεί
πάνω στην άμμο του κορμιού μου το τραγούδι.

Χρωστάω το φως μου στο καλοκαίρι
όχι στα Χριστούγεννα.

Αριάδνη Καλοκύρη

ΠΟΙΟΣ ΕΧΤΙΣΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ, ΜΑΜΑ;

Μολυβένιο γλυκό του κουταλιού στο βάζο του καλοκαιριού σου –
η σφιχτή αγκαλιά δεν αρκούσε.
Από τότε
ο ήλιος και ο αέρας κατοίκησαν τα καστανά σου μάτια·
προβλέπουν βροχή.

Στο τοπίο αυτό
–που αναπνέοντας κυματιστά μας ανεχόταν–
ο ήλιος
έτρεχε πίσω μας κι εμείς κρυβόμασταν
στο θυμάρι και στο μέλι.

Διασχίζαμε τις ηλικίες και ανταλλάσσαμε εποχές.

Μικροσκοπικός ο κορμός σου
βαραίνει τους δρόμους της πόλης μοιρασμένος
σε εξάμηνα θερμά και ψυχρά.

Τα παιδιά των παιδιών σου μαθητεύουν
στην πανσέληνο της θάλασσάς σου, χωρίς να γνωρίζουν πως
η δύναμη των χεριών μου αποδείχτηκε επαρκής
να κρατήσει στη μνήμη εκείνο το
περιστρεφόμενο ασαφές μεσημέρι

και τώρα να μπορώ να ρωτήσω:

Σωκράτης Καμπουρόπουλος

ΘΑΡΡΟΣ

ο κόσμος είναι αδύναμος, σου
απαντώ

όταν με ρωτάς για τα πράγματα
που ξεχάσαμε
πάνω στο τραπέζι

τις όψεις, τις επιφάνειες
τις πλάγιες
τομές τους.

Η Τασούλα Καραγεωργίου μεταφράζει
Ανύτη (3ος αι. π.Χ.)

[ ΝΕΡΑΚΙ ΔΡΟΣΕΡΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΑΚΑΘΑΡΟ ]

Ο Ερμής είμ’ εγώ· στ’ ανεμόδαρτου κήπου
το τρίστρατο στέκομαι, στην αφρόεσσα δίπλα ακτή,
και σ’ αυτούς που τους κούρασε ο δρόμος
προσφέρω γι’ ανάπαυση:
δροσερό και καθάριο νερό
που απ’ την κρήνη γλυκά κελαρύζει.

[ Παλατινή Ανθολογία, 9.314 ]

Αντιγόνη Κατσαδήμα

ΑΘΕΡΟΣΤΟΜΙΑ

Κρατήρας της απουσίας
μια φωτογραφία,
θα έρθουμε και φέτος.

Περιμένουμε ακόμη
πότε θα σαλπάρεις
εαυτέ χωρίς ιδιότητες.

Το Αιγαίο υπόσχεται
αθεροστομία,
άγρια κυματογραφία.

Πέτρα στο χέρι,
νεύμα στο καλοκαίρι,
αναπηδά ώσπου βυθίζεται.

Αυτό το βύθισμα
πάλης κοίταγμα υπέρ ζωής
ενεργό ηφαίστειο.

Βίκυ Κατσαρού

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΡΟΥΣ

Στου θέρους την έρημο ξαπλώνω, βυθίζομαι στην αμμουδερή κουβέρτα,
θήραμα και σφάγιο στα όρνια όλα, τσιμπολογούν τη σάρκα, δειλά, τελικά με
λαιμαργία. Τα ράμφη και τα νύχια τους το σώμα μου σαρώνουν, τα σημάδια
τους αφήνουν, θύτες και θηράματα να χορτάσουν το κενό της πτώσης.

Τλικιτλάκ. Ο θεός μου είναι η δυστυχία μου. Όταν απομακρύνομαι από τον
θεό, νιώθω ευτυχισμένη. Όταν απομακρύνομαι από τον θεό, δεν χρειάζεται το
τίποτα να καταπίνω.

Όταν απομακρύνομαι από τον θεό, είμαι ελεύθερη. Κι ας έχω δέηση
αναπέμψει πως αν με αφήσει, δεν θα το αντέξω. Θέλω το κρίμα τον δικό του
λαιμό να σφίγγει.

Ανδρέας Κεντζός

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΣΤΗΝ ΠΑΤΜΟ

Αυτό είναι διακοπές: καλοκαίρι στην Πάτμο
να τη γυρίσεις πάνω κάτω
Τα πόδια μου πόνεσαν
και τα παπούτσια μου γεμάτα τρύπες
σαν τα παπούτσια των πεθαμένων
μέσα στους τάφους.

Έλσα Κορνέτη

ΟΥΤΕ ΙΧΘΥΟΚΕΝΤΑΥΡΟΣ

Κι έτσι όπως σέρνομαι
στης αγωνίας μου τον αμμώδη αλαλαγμό
ό,τι δηλαδή η θάλασσα σε κάποια ακτή
δεν πρόκειται ποτέ ξεβράζοντας
να μαρτυρήσει
Σε υδάτινο συντονισμό
στα δυο μου χέρια κουβαλώ
το καύκαλο
μ’ ένα κεφάλι
Καμιά στεριά δεν ξημερώνει
για μένα τώρα πια
Έμαθα ν’ αρκούμαι
έστω σ’ αυτό
να λικνίζομαι
στο ουράνιο τόξο του βυθού
αφήνοντας πίσω να με κυνηγά
ο απολιθωμένος εαυτός μου
όπως κατέληξα αργά αργά
Μισός άνθρωπος
Μισό κοχύλι.

Θεώνη Κοτίνη

ΣΤΟΝ ΒΡΑΧΟ

Λακκάκια διάφανου νερού
στις εσοχές των βράχων.
Βατήρες των μικρών πελμάτων
πριν απ’ τον κρότο της κατάδυσης.
Παφλάζει άσπρο ένα ξεκάρδισμα.
Παιδιά νησάκια στον αφρό
και λαμπυρίδες πέρα.
Κοχλάζει κύμα αργυρό τα ταλαντώνει
κι ύστερα κι άλλο κι άλλο τ’ ανυψώνει
ως την ακμή της δόνησης,
στην κορυφή του κόσμου.

Διαβάστε το 2ο μέρος του ποιητικού αφιερώματος «Θέρος/Θάρρος» εδώ.