Σωκράτης Δήμου Ρουσουλέντσης: «Στα χνάρια του πατέρα μου»

04:16 6/7/2024 - Πηγή: Diastixo

Οι χειροπράκτες ήταν θρυλικές μορφές της ελληνικής υπαίθρου, που βοηθούσαν τους δυστυχισμένους χωρικούς σε μια εποχή κατά την οποία η ιατρική βοήθεια ήταν σπάνια έως άγνωστη. Οι πιο χαρισματικοί από αυτούς, όπως ο Σωκράτης Ρουσουλέντσης, μπορούσαν να εντοπίσουν και να θεραπεύσουν περιπτώσεις πολύ βαριές, όπως σπασίματα και σοβαρές κακώσεις, χρησιμοποιώντας πρωτόγονα μέσα αλλά και μεθόδους καινοτόμες για την εποχή τους, που απαιτούσαν φαντασία κι ένα είδος διαίσθησης που σπάνια ίσως βρίσκεις στους σημερινούς γιατρούς. Πηγαινοέρχονταν στις πόλεις και στα χωριά της επαρχίας

σε μια εποχή «που το αυτοκίνητο ήταν ένα είδος πολυτελείας, όταν και ο καιρός ήταν κακός. Η μετακίνηση από το ένα μέρος στο άλλο ήταν πολύ δύσκολη […]. Με καθυστερήσεις λόγω κακού οδικού δικτύου ή λόγω των συχνών στάσεων στα χωριά, με τον κόσμο να φορτώνει και να ξεφορτώνει πράγματα […]. Στεκόσουν ώρες στη στάση με κρύο, βροχή, ακόμα και με χιόνι και περίμενες το λεωφορείο να έρθει».

Έχοντας μόνο τα δυο τους χέρια που μπορούσαν να κάνουν θαύματα, αλλά και τη γνώση και την εμπειρία των προγόνων τους, οι χειροπράκτες έπρεπε να δείξουν τόλμη, αποφασιστικότητα και πίστη στις δυνάμεις τους. Χωρίς τα εργαλεία των εξετάσεων, των ακτινογραφιών, των ιατρικών μηχανημάτων και των αναλγητικών φαρμάκων, έπρεπε να φανταστούν νοερά το πρόβλημα του ασθενή που είχαν μπροστά τους κι έπειτα με τεράστια προσοχή να το διορθώσουν διακινδυνεύοντας πολλά, καθώς μια λάθος κίνηση θα άφηνε τον άνθρωπο ανάπηρο για όλη του τη ζωή. Το ρίσκο ήταν μεγάλο κάθε φορά και χρειαζόταν υπομονή, πίστη, αντοχή και εκπληκτική ικανότητα για να δικαιώσουν και να αυξήσουν τη φήμη τους σε τέτοιο σημείο, ώστε να θεραπεύσουν ασθενείς σαν τον στρατάρχη Παπάγο.

Για τέσσερα χρόνια ο Σωκράτης Ρουσουλέντσης κατέγραφε τις διηγήσεις του πατέρα και του παππού του, που πηγαίνουν πίσω στον καιρό της τουρκοκρατίας, τότε που ο προπάππους του ξεκίνησε να ασκεί την τέχνη του χειροπράκτη. Κάποιες σημειώσεις του θυμίζουν τα κείμενα κλασικών απομνημονευματογράφων, όπως του Μακρυγιάννη ή του Σωτήρη Σπαθάρη, καθώς υποδηλώνουν το πάθος των λαϊκών ανθρώπων να περάσουν στις επόμενες γενιές τις θαυμαστές εμπειρίες τους. «Σήμερα χιονίζει κι εγώ βρέθηκα πάλι με ένα μολύβι και χαρτί για να θυμηθώ και να γράψω», λέει κάπου κι αλλού γράφει: «Το πάθος που είχα για την καταγραφή των γεγονότων της οικογένειάς μας ήταν μεγάλο […] δεν μπορούσα να ησυχάσω…».

{jb_quote}Οι χειροπράκτες ήταν θρυλικές μορφές της ελληνικής υπαίθρου, που βοηθούσαν τους δυστυχισμένους χωρικούς σε μια εποχή κατά την οποία η ιατρική βοήθεια ήταν σπάνια έως άγνωστη.{/jb_quote}

Το αποτέλεσμα της δουλειάς του παλαίμαχου θεραπευτή, όπως αναφέρει ο γιος του, που είχε την ιδέα για την καταγραφή των εμπειριών της οικογένειας, ήταν τέσσερα τετράδια: το Μπλε Τετράδιο, το Κόκκινο Τετράδιο, το Πράσινο Τετράδιο και το Μεγάλο Μπλε Τετράδιο. Όλο το υλικό των συνεχών αφηγήσεων, που έμοιαζαν με ποταμό, «χωρίς κεφάλαια, παραγράφους, ούτε καν κόμματα και τελείες», καθώς και «ένα σωρό χαρτιά και χαρτάκια, σημειώσεις και παραπομπές από το ένα σημείο στο άλλο», έπρεπε να μπουν σε τάξη από τον γιο του Σωκράτη Ρουσουλέντση, μια διαδικασία που κράτησε δέκα χρόνια, ενώ χρειάστηκαν αρκετά χρόνια ακόμα μέχρι να πάρουν τη μορφή του βιβλίου με τον τίτλο Στα χνάρια του πατέρα μου.

Η αξία του βιβλίου του Σωκράτη Δήμου Ρουσουλέντση είναι λοιπόν διπλή. Αφενός αποτελεί ένα θαυμάσιο ντοκουμέντο μιας τέχνης που χάνεται μέσα στον λαβύρινθο των ιατρικών εξελίξεων, αφετέρου είναι ένα λογοτεχνικό κείμενο υψηλής ποιότητας με εκφράσεις που μόνο ένας ταλαντούχος λαϊκός απομνημονευματογράφος μπορεί να καταγράψει, όταν λέει για παράδειγμα: «Όπως πίνω το νερό, ακριβώς έτσι το βιώνω και τώρα που το γράφω» ή «Παρ’ όλα αυτά, στο χωριό μου λένε πως η κατάρα του γονιού είναι σαν τουρκική σφαίρα».

Στα χνάρια του πατέρα μου
Τέσσερις γενιές χειροπρακτών (1823-2023)
Σωκράτης Δήμου Ρουσουλέντσης
Εκδόσεις Καλέντη
σ. 280
ISBN: 978-960-594-115-4
Τιμή: 15,00€