«Το μονοπάτι της μητέρας μου» της Μάργκαρετ Άτγουντ

22:54 22/5/2022 - Πηγή: Diastixo

μετάφραση: Έλσα Κορνέτη

Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ ΣΟΥΦΡΩΝΕΙ…

Η μητέρα μου σουφρώνει και σουφρώνει
και ζει και ζει.
Η δυνατή καρδιά της την οδηγεί
απρόσεκτα σαν μηχανή
τη μια νύχτα μετά την άλλη.
Όλοι λένε Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί,
όμως συνεχίζεται.
Είναι σαν να βλέπεις κάποιον να πνίγεται.

Αν ήταν βάρκα, θα έλεγες
το φεγγάρι λάμπει μέσα απ’ τα πλευρά της
και κανείς δεν την κατευθύνει,
τώρα δεν μπορεί να πει ότι παρασύρθηκε,
κάποιος είναι εκεί.

Τα τυφλά μάτια της φωτίζουν τον δρόμο της.

Έξω, στον εγκαταλειμμένο κήπο της,
τα ζιζάνια μεγαλώνουν ηχηρά:
γαϊδουράγκαθα, στρύχνοι, αγριόχορτα.
Κάθε φορά που τα ξεριζώνω
άλλο ένα κύμα ξεχύνεται μπροστά,
επάνω προς το παράθυρό της.
Χτυπούν αργά τον τούβλινο τοίχο,
πνίγουν τον αυλότοιχο και το μονοπάτι,
σπιλώνοντας τα όριά τους.
Η παλιά τάξη των λέξεων
καταρρέει στον ίδιο τον εαυτό της.
Σήμερα, μετά από εβδομάδες σιωπής,
σκάρωσε μια πρόταση:
Δεν το νομίζω.

Κράτησα το χέρι της, ψιθύρισα,
Γεια σου, γεια σου.
Αν έλεγα αντίο στη θέση του,
αν έλεγα, ξέχνα το,
τι θα έκανε;

Όμως δεν μπορώ να το πω.
Υποσχέθηκα να βλέπω διαπεραστικά,
ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Τι μπορώ να της πω;
Είμαι εδώ.
Είμαι εδώ.

ΜΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η μυστικότητα ρέει μέσα σου,
ένα άλλο είδος αίματος.
Είναι σαν να την έφαγες
σαν ένα μπαγιάτικο γλυκό,
σαν την έβαλες στο στόμα σου
την άφησες να λιώσει στη γλώσσα σου γλυκά,
μετά της επέτρεψες να κατέβει στον λαιμό σου
σαν ανάστροφη μιλιά,
λόγος λιωμένος
σε γλωττιδικά και συριστικά,
σε μια αργή εισπνοή –

και τώρα η μυστικότητα είναι μέσα σου.
Αρχαία και παράφορη, αισθαντική
σαν μαύρο βελούδο.
Ανθίζει μέσα σου,
παπαρούνα από μελάνι.

Δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτε άλλο.
Μόλις το αποκτήσεις θέλεις περισσότερο.
Τι δύναμη σου δίνει!
Τη δύναμη του να γνωρίζεις χωρίς να σε γνωρίζουν,
δύναμη πέτρινης πόρτας,
δύναμη σιδερένιου πέπλου,
δύναμη τσακισμένων δακτύλων,
δύναμη πνιγμένων οστών
που ξεφωνίζουν από τον πάτο του πηγαδιού.

ΚΑΡΔΙΑ

Κάποιοι άνθρωποι πουλούν το αίμα τους. Εσύ πούλησες την καρδιά σου.
Ήταν είτε αυτή είτε η ψυχή.
To δύσκολο κομμάτι είναι να ξεριζώσεις αυτό το καταραμένο πράγμα.
Ένα είδος περιστροφικής κίνησης, σαν να ρουφάς ένα στρείδι,
η σπονδυλική σου στήλη γυρίζει σαν καρπός,
και μετά, χαπ! είναι στο στόμα σου.
Γυρίζεις τον εαυτό σου μέσα έξω
σαν να ήταν θαλάσσια ανεμώνη που ξερνά ένα βότσαλο.
Είναι ένας ξερός παφλασμός, ρίψη
από έντερα ψαριών σ’ έναν κουβά,
και να τη εκεί, μια πελώρια αστραφτερή βαθυκόκκινη του θρόμβου
ενός ακόμα ζωντανού παρελθόντος,
ολόκληρη επί πίνακι.

Την περιφέρουν γύρω γύρω. Είναι γλιστερή. Συρρικνωμένη, αλλά ακόμα εύγευστη. Πολύ παχιά, λέει κάποιος. Πολύ αλμυρή.
Πολύ ξινή, λέει κάποιος άλλος, μορφάζοντας.
Καθένας τους είναι ένας στιγμιαίος γευσιγνώστης,
κι εσύ στέκεσαι στη γωνία, ακούγοντας όλα αυτά,
σαν ένας δόκιμος σερβιτόρος,
το άτολμο, επιδέξιο χέρι σου πάνω στην πληγή κρυμμένο
βαθιά στο πουκάμισό σου και στο στέρνο,
δειλά, άκαρδος.

Η Καναδή συγγραφέας Μάργκαρετ Άτγουντ (Margaret Eleanor «Peggy» Atwood) γεννήθηκε στην Οτάβα του Καναδά το 1939. Είναι συγγραφέας, ποιήτρια, κριτικός λογοτεχνίας και μια εκ των πρωτοπόρων των Καναδών γυναικών συγγραφέων. Έχει γράψει περισσότερα από 40 μυθιστορήματα, ποιητικά βιβλία, παιδικά και δοκίμια. Έχει τιμηθεί με αμέτρητα βραβεία στον Καναδά και στο εξωτερικό. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες και συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες πεζογράφους και κριτικούς του Καναδά. Αν και είναι ευρέως γνωστή για τα μυθιστορήματά της, η Άτγουντ εκδίδει συνεχώς ποίηση. Η ποίησή της στοχεύει στο να φέρει στο φως τον άνθρωπο, χωρίς λάμψη, με ατέλειες και αδυναμίες. Τα ποιήματά της με τη λιτή τους περιβολή, με ισχυρές δόσεις υποδόριου ή έκδηλου χιούμορ και με τρόπο ευθύβολο, έχουν το χάρισμα να στοχάζονται πάνω στον εαυτό τους, ενώ παράλληλα διακατέχονται από ακονισμένο αυτοσαρκασμό. Στόχος της ποιήτριας είναι να μην εκδηλώνει σε μεγάλο βαθμό «συμπτώματα» εικόνας, αλλά ποίησης. Το ύφος έχει στοιχεία φαντασιακού, ο λόγος είναι ανοικτός και άμεσος, κάποτε τραχύς, καθημερινός κι επιμελώς αδέξιος, και κατορθώνει να τονίσει δραστικά την αδεξιότητα και την αμηχανία της τρωτότητας, αφήνοντας την εσωτερική ζωή του ποιήματος υπόθεση του αναγνώστη.