Συνάντηση Πούτιν-Τραμπ: Οι εξελίξεις πριν την «Γιάλτα» του 21ου αιώνα

09:26 18/2/2025 - Πηγή: Emea.gr

Μια κρίσιμη στιγμή αντιμετωπίζει η Ευρώπη σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Σταμπ, ο οποίος την χαρακτήρισε παρόμοια με τις ιστορικές περιόδους της Γιάλτας. Αυτή η δήλωση έγινε κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, με αφορμή τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας για την κρίση στην Ουκρανία, χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει απορρίψει τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας

για ένταξη στο ΝΑΤΟ και έχει συμβουλεύσει το Κίεβο να αποδεχθεί την απώλεια εδαφών προς τη Ρωσία.

Η Διάσκεψη της Γιάλτας (Φεβρουάριος 1945) συγκέντρωσε τους ηγέτες των Συμμάχων (Στάλιν, Ρούσβελτ, Τσώρτσιλ) για να καθορίσουν τη μεταπολεμική τάξη στην Ευρώπη. Συμφώνησαν στη διαίρεση της Γερμανίας και του Βερολίνου σε τέσσερις ζώνες κατοχής και στη δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών.

Νωρίτερα, η Συμφωνία των Ποσοστών, η οποία έγινε τον Οκτώβριο του 1944 μεταξύ του Ουίνστον Τσώρτσιλ και του Ιωσήφ Στάλιν στη Μόσχα, καθόρισε την επιρροή των Συμμάχων στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με ποσοστά επιρροής για τη Βρετανία και τη Σοβιετική Ένωση. Για παράδειγμα, η Ελλάδα δόθηκε 90% στη Βρετανία και 10% στη Σοβιετική Ένωση, ενώ η Ρουμανία ήταν 90% στη Σοβιετική Ένωση. Σε παρόμοιες καταστάσεις μοιάζει να κινείται ο πλανήτης σήμερα.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, εξέφρασαν ανησυχίες για τον αποκλεισμό τους από τις διαπραγματεύσεις και τις πιθανές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Σκοπεύουν να συναντηθούν στο Παρίσι για επείγουσες συνομιλίες, προκειμένου να διαμορφώσουν μια συλλογική απάντηση.

Επιπλέον, ο Επίτροπος Υγείας της ΕΕ προωθεί την κοινή προμήθεια φαρμάκων για την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων ελλείψεων, μια στρατηγική που εφαρμόστηκε με επιτυχία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Σε μια κρίσιμη καμπή για τη διεθνή ασφάλεια, η Ευρώπη αναζητά στρατηγική αυτονομία και ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκουν έναν ταχύτατο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, με όρους που προκαλούν ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, κάλεσε τον Τραμπ να προσφέρει μια αμερικανική «εγγύηση ασφαλείας» σε μια πιθανή ειρηνευτική αποστολή ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Ουκρανία, προειδοποιώντας πως η αποτροπή μιας νέας ρωσικής επίθεσης απαιτεί τη συμμετοχή των ΗΠΑ. «Η Ευρώπη πρέπει να παίξει τον ρόλο της, αλλά η ασφάλεια της Ουκρανίας δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς την αμερικανική υποστήριξη», δήλωσε ο Στάρμερ μετά την έκτακτη σύνοδο κορυφής στο Παρίσι.

Η σύνοδος, που συγκλήθηκε από τον Εμανουέλ Μακρόν, αντανακλά τις αυξανόμενες ανησυχίες για τις παρασκηνιακές επαφές του Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, οι οποίες παρακάμπτουν τους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο Μακρόν τόνισε πως «η ειρήνη στην Ουκρανία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για τους Ουκρανούς», ενώ η Δανή πρωθυπουργός, Μέτε Φρεντέρικσεν, υπογράμμισε πως «η Ρωσία απειλεί πλέον ολόκληρη την Ευρώπη».

Η στάση της Γερμανίας, εν όψει εκλογών, παραμένει επιφυλακτική. Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς εξέφρασε την ενόχλησή του για τη συζήτηση περί αποστολής στρατευμάτων, δηλώνοντας πως «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για τέτοιες συζητήσεις». Την ίδια στιγμή, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ και ο Ισπανός ηγέτης Πέδρο Σάντσεθ προειδοποίησαν κατά μιας βιαστικής εκεχειρίας χωρίς διασφαλίσεις, επισημαίνοντας τον κίνδυνο να καταλήξει όπως οι Συμφωνίες του Μινσκ.

Παράλληλα, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, η Ουάσινγκτον και η Μόσχα ετοιμάζονται για απευθείας συνομιλίες, με τον Τραμπ να επιδιώκει μια άμεση διευθέτηση της σύγκρουσης. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, αμφισβήτησε την ανάγκη ευρωπαϊκής συμμετοχής, λέγοντας πως «η Ευρώπη δεν έχει να προσφέρει τίποτα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις».

Η Ουκρανία, από την πλευρά της, δηλώνει πως δεν θα δεχτεί καμία συμφωνία που δεν έχει συναποφασιστεί με το Κίεβο. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ομιλία του στο Συνέδριο Ασφαλείας του Μονάχου, προέτρεψε την Ευρώπη να συγκροτήσει μια δική της στρατιωτική δύναμη, επισημαίνοντας πως «η ασφάλεια της ηπείρου δεν μπορεί να εξαρτάται αποκλειστικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία προσβλέπει σε άρση των κυρώσεων ως μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας αποκατάστασης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ενώ ο επικεφαλής του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, Κιρίλ Ντμίτριεφ, δήλωσε πως «οι αμερικανικές εταιρείες θα επιστρέψουν στη Ρωσία, γιατί τα οικονομικά συμφέροντα είναι ισχυρότερα από τις πολιτικές συγκρούσεις».

 

Με τη διατλαντική σχέση να διέρχεται σοβαρή κρίση και τις ευρωπαϊκές ηγεσίες να αναζητούν ενιαία στρατηγική, η διεθνής σκακιέρα διαμορφώνει ένα σκηνικό που θυμίζει τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις του Ψυχρού Πολέμου. Οι επόμενες εξελίξεις θα καθορίσουν αν η Ευρώπη θα αποκτήσει ισχυρότερη φωνή ή αν η τύχη της Ουκρανίας θα αποφασιστεί μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, χωρίς αυτήν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Πηγή: Govnews.gr