«Αγάπη και πάθος για την ελληνική αρχαιότητα» της Ελένης Κατσιώλη

22:54 22/5/2022 - Πηγή: Diastixo

Ο φιλόλογος Ιβάν Ιβάνοβιτς Τολστόι, γιος του κόμητος Ι. Ι. Τολστόι και απόγονος του Κουτούζοφ, γεννήθηκε το 1880 στο Πέτρογκραντ (νυν Πετρούπολη) και πέθανε στο Λένινγκραντ (νυν Πετρούπολη) το 1957. Ήταν κλασικός φιλόλογος, ειδικός στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία και γλώσσα, αντεπιστέλλον μέλος της «Ακαδημίας των Επιστημών» από το 1939 και ακαδημαϊκός από το 1946.

Το βιβλίο του Ελληνικές επιγραφές αρχαίων πόλεων από τα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας αποτελείται από ενεπίγραφα όστρακα, τα περισσότερα από τα οποία φυλάσσονται στο Ερμιτάζ. Ο Τολστόι αγάπησε τον αρχαίο ελληνικό

πολιτισμό και έσκυψε, θα μπορούσαμε να πούμε, με λατρεία επάνω του, κρίνοντας από τα έργα του: Οι απαρχές της κωμωδίας και η αρχαία αττική κωμωδία, 1946, Αριστοφάνης, 1946, Η νέα αττική κωμωδία, 1960, Ελληνικές επιγραφές αρχαίων πόλεων από τα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας, 1953, Χαρίτων. Διήγημα για τον έρωτα του Χαιρέα και της Καλλιρρόης, 1954, Αοιδοί. Οι αρχαίοι δημιουργοί και φορείς του αρχαίου έπους, 1958.

Οι επιγραφές δεν είναι φωτογραφημένες, είναι σχεδιασμένες σε φυσικό μέγεθος, εκτός από τη 14η, την 30ή και την 156η, που είναι σχεδιασμένες σε κλίμακα 1:2. Και όπως λέει ο ίδιος στον πρόλογό του: «Στόχος μας είναι να φτάσει η παρούσα έκδοση σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κύκλο Σοβιετικών φιλολόγων, αρχαιολόγων και ιστορικών διαφόρων ειδικοτήτων και να είναι προσβάσιμη όχι μόνο σε κλασικούς φιλόλογους, αλλά και σε συναδέλφους ερευνητές οι οποίοι δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα. Γι’ αυτό, μαζί με το ελληνικό κείμενο δίνεται ακριβής μετάφραση στα ρωσικά, που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι διπλή, λέξη προς λέξη και κατά το νόημα».

{jb_quote}Η συλλογή αποτελείται από 255 επιγραφές, σχεδόν στο σύνολό τους από αποικίες των Μιλησίων, που ανάγονται στο διάστημα από τον 6ο έως και τον 4ο αιώνα π.Χ.{/jb_quote}

Οι ανασκαφές είχαν γίνει πριν από χρόνια και σε διαφορετικές εποχές. Σε αυτές έλαβαν μέρος δεκατρείς σημαντικοί αρχαιολόγοι, από τους οποίους αναφέρουμε ενδεικτικά τον Φαρμακόφσκι, με σημαντικές εργασίες όπως: Η αττική αγγειογραφία, Πετρούπολη, 1902, Οι τοιχογραφίες της μυκηναϊκής εποχής, Πετρούπολη, 1897, Ο Βακχυλίδης και η αττική τέχνη, περιοδικό Υπουργείου Παιδείας, 1898, Η Ήρα του Πολυκλείτου, Πετρούπολη, 1901, Το καλλιτεχνικό ιδεώδες στη δημοκρατική Αθήνα, 1918. Υπάρχουν και άλλοι όπως ο Στερν, που δημοσίευσε την εργασία Ο προϊστορικός ελληνικός πολιτισμός στη νότια Ρωσία (ανασκαφή στο Πετρένι, νομός Μπελτσέφσκι, κυβερνείο Βεσσαραβίας, 1902-1903), όπως ο Ζαμπέλιν και ο Λάτισεφ και πολλοί άλλοι που ανασκάπτανε αρχαιοελληνικές πόλεις, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Κριμαίας.

Η συλλογή αποτελείται από 255 επιγραφές, σχεδόν στο σύνολό τους από αποικίες των Μιλησίων, που ανάγονται στο διάστημα από τον 6ο έως και τον 4ο αιώνα π.Χ. Οι επιγραφές είναι χαραγμένες σε όστρακα από αγγεία οικιακής χρήσης και αφορούν θέματα όπως: η παραγωγή και το εμπόριο, η καθημερινή ζωή, καθώς και αφιερωματικές στους θεούς, μαγικές κ.ά. Προέρχονται από τέσσερις αποικίες των Μιλησίων: την Ολβία, τη Βορυσθενίδα ή Μπερεζάν, το Παντικάπαιον (το σημερινό Κερτς), τη Χερσόνησο Ταμάν και από μία αποικία των Μεγαρέων, τη Χερσώνα. Οι αποικίες διατηρούσαν τη γλώσσα, τη γραφή, τη θρησκευτική λατρεία, την πολεοδομία και τους θεσμούς που είχαν φέρει από τη μητρόπολη και ήταν σημαντικές για το εμπόριο πρώτων υλών, κυρίως μετάλλων, δερμάτων ακόμα και δούλων.

Κίνητρο για αυτή τη μετάφραση (Ελληνικές επιγραφές αρχαίων πόλεων από τα βόρεια παράλια της Μαύρης Θάλασσας, εκδ. Το μέλλον, 2021) στάθηκε η αγάπη μου για τον τόπο μου και την παραδίδω ως προσφορά.