Λεύκη Σαραντινού: συνέντευξη στην Τίνα Πανώριου

22:26 4/2/2025 - Πηγή: Diastixo

Η Ελευθερία (Λεύκη) Σαραντινού γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1984. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης το 2005 με βαθμό άριστα και υποτροφία. Είναι κάτοχος διπλώματος κλαρινέτου και πτυχίων στην αρμονία, την αντίστιξη και το κλασικό τραγούδι. Σήμερα διδάσκει Μουσική στην Κομοτηνή, όπου διαμένει με την οικογένειά της, καθώς και Ιστορία και Δημιουργική γραφή. Έχει γράψει τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα (Χαμσίν, ο άνεμος της ανατολής, Λέων και Ημισέληνος, Οι σταυροί

της Ρόδου, Το ξίφος της Μάλτας), παιδικά παραμύθια (Φρουτοφίλοι, Μία εικόνα μια ιστορία), ελληνική μυθολογία για παιδιά (Οι θεοί του Ολύμπου και η γέννησή τους, Οι άθλοι του Ηρακλή), ένα βοήθημα Ιστορίας (Θέματα νεοελληνικής ιστορίας), τρία βοηθήματα Δημιουργικής γραφής για παιδιά, εφήβους-ενήλικες και εκπαιδευτικούς (Γραφοπαιχνιδίσματα, Γραφοσκιάσεις, Γραφοϊριδισμοί) και ένα βιβλίο Ιστορίας (Μύθοι που έγιναν ιστορία). Ακόμη, έχει συμμετάσχει σε δεκατρείς συλλογές διηγημάτων και δοκιμίων, και ασχολείται με τη συγγραφή βιβλιοκριτικών και ιστορικών άρθρων.

Η ιστορία του μυθιστορήματός σας Το ξίφος της Μάλτας (εκδ. Ενάλιος, 2024) ξεκινάει στη Μάλτα το 1533, όπου ο πρωταγωνιστής, Φίλιππος Κονταράτος, ερωτευμένος αλλά και αποφασισμένος να ακολουθήσει το ταλέντο του –τη ζωγραφική–, παίρνει τη ζωή στα χέρια του και…

...αποφασίζει να μετοικήσει στη Βενετία. Την εποχή εκείνη δεν ήταν εύκολο για τα παιδιά να σπουδάσουν αυτό που επιθυμούσαν. Αντιθέτως, ήταν συνηθισμένο να ακολουθούν το επάγγελμα των γονέων τους.

Στη Βενετία γνωρίζει τον Τιτσιάνο και μαθητεύει κοντά του;

O Φίλιππος θα μαθητεύσει κοντά σε έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της Ύστερης Αναγέννησης, τον Τιτσιάνο. Εκείνη την εποχή, τα εργαστήρια των μεγάλων ζωγράφων είχαν πολλούς μαθητευόμενους. Παράλληλα με τις σπουδές του, θα γνωρίσει και άλλους μουσικούς, ζωγράφους και σπουδαστές εκεί, βιώνοντας από κοντά τη «φοιτητική ζωή» εκείνης της εποχής.

Ζωγράφοι, συγγραφείς, μουσικοί ζουν και μεγαλουργούν στη Βενετία – η ιταλική Αναγέννηση στο φόρτε της;

Η Ύστερη Αναγέννηση, εκείνη των τελών του 16ου αιώνα δηλαδή, έχει πράγματι το επίκεντρό της στη Βενετία. Κυριότεροι εκπρόσωποί της στον τομέα της ζωγραφικής είναι ο Τιτσιάνο, ο Βερονέζε και ο Τιντορέτο, ενώ στη μουσική, η οποία ακμάζει επίσης στη Βενετία την ίδια εποχή, κυριότεροι εκπρόσωποι είναι ο Φλαμανδός συνθέτης Αντρέ Βίλαρντ, ο οποίος μετοικεί στη Βενετία, και οι Αντρέα και Τζιοβάνι Γκαμπριέλι. Πολλά από αυτά τα ιστορικά πρόσωπα παρουσιάζονται στις σελίδες του βιβλίου, όπως ο Βίλαρντ, ο Τιτσιάνο, ο Τιντορέτο κ.ά.

Πίσω όμως από την καλλιτεχνική άνθηση, μεγάλα γεγονότα σημαδεύουν την εποχή, όπως η πολιορκία της Μάλτας…

Η πολιορκία της Μάλτας από τους Οθωμανούς το 1565 ήταν ένα από τα κορυφαία γεγονότα της εποχής, όσο κι αν σε εμάς σήμερα περνά κάπως απαρατήρητο. Η Μάλτα τότε βρισκόταν υπό την κυριαρχία του τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη και, εκτός από το κούρσος που διεξήγε τακτικά κατά των οθωμανικών πλοίων, ένας από τους κύριους ρόλους του ήταν και η ανάσχεση της οθωμανικής επεκτατικότητας στη Μεσόγειο. Η ήττα των Οθωμανών στη Μάλτα σηματοδοτεί, μαζί με τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου –ένα γεγονός το οποίο επίσης παρουσιάζεται αναλυτικά στο βιβλίο– την απαρχή της πολύ σταδιακής παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

{jb_quote} Πάντοτε πίστευα ότι το ιστορικό μυθιστόρημα είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος, προκειμένου να μάθει κάποιος Ιστορία. {/jb_quote}

Ωστόσο, ο Ελληνομαλτέζος Κονταράτος δεν ξεχνά στιγμή τον έρωτά του στο νησί;

Ο Φίλιππος πράγματι έχει αφήσει πίσω στο νησί έναν έρωτα απαγορευμένο, τον οποίο δεν θα μπορέσει να λησμονήσει ούτε στη μακρινή Βενετία. Ο έρωτας αυτός, όμως, μπορούμε να πούμε ότι είναι η κινητήρια δύναμη του μύθου του βιβλίου. Μέχρι το τέλος της ζωής τους, ο Φίλιππος και η Μαρία θα ανταλλάσσουν ερωτικά γράμματα μεταξύ τους, τα οποία έχουν και αυτά τον ρόλο τους στην εξέλιξη της αφήγησης των γεγονότων.

Μέσα από το χορταστικό ιστορικό μυθιστόρημά σας των 770 σελίδων, προσπαθήσατε να μας σαγηνεύσετε, παρά τις άγριες συχνά καταστάσεις, και να μας ταξιδέψετε στην Ιταλία του 16ου αιώνα του Καραβάτζο, του Ντα Βίντσι, των μεγάλων και σπουδαίων;

Μέσω αυτού του ιστορικού μυθιστορήματος ήθελα να συστήσω στους Έλληνες αναγνώστες κάποια πολύ σημαντικά γεγονότα της νεότερης ευρωπαϊκής Ιστορίας, τα οποία συνδέονται με την ελληνική, αλλά παραμένουν σχετικά άγνωστα στο ευρύ κοινό. Πάντοτε πίστευα ότι το ιστορικό μυθιστόρημα είναι ο πιο ευχάριστος τρόπος, προκειμένου να μάθει κάποιος Ιστορία. Και αυτό διότι μόνο στο ιστορικό μυθιστόρημα περιγράφεται αναλυτικά η καθημερινή ζωή των ανθρώπων που έζησαν από κοντά κοσμοϊστορικά γεγονότα, όπως για παράδειγμα τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Προσπάθησα, όμως, παράλληλα να πλέξω την Ιστορία και με έναν ενδιαφέροντα μύθο, έτσι ώστε να μην κουράζεται ο αναγνώστης και να θέλει να δει τι θα γίνει παρακάτω.

Ξεκινήσατε να γράφετε το Ξίφος της Μάλτας τον Ιανουάριο του 2019 και το ολοκληρώσατε δυο χρόνια αργότερα, πάλι Ιανουάριο, του 2021. Όχι και μεγάλο διάστημα για ένα τόσο μεγάλο έργο, έτσι δεν είναι;

Η καθεαυτή διαδικασία της συγγραφής μπορεί να πήρε μεν δύο χρόνια, όμως είχαν προηγηθεί τουλάχιστον άλλα δύο έτη συστηματικής μελέτης για την εποχή κατά την οποία διαδραματίζεται το μυθιστόρημα και για όλα τα επιμέρους θέματα που θίγονται στο βιβλίο, τα ιπποτικά τάγματα, την τέχνη της εποχής, την κατάσταση στη Μεσόγειο, τους Οθωμανούς, τη διαμάχη Προτεσταντών-Καθολικών και διάφορα άλλα. Η μελέτη για όλα αυτά συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της συγγραφής και η αλήθεια είναι ότι όλα τα πονήματα που αναφέρω ως πηγές στο τέλος του βιβλίου –για τους αναγνώστες που επιθυμούν να εμβαθύνουν στα επιμέρους θέματα– τα μελέτησα επισταμένα από την αρχή ως το τέλος τους. Το ελληνοϊταλικό ιδίωμα που επινόησα επίσης για τους Ελληνομαλτέζους ήρωές μου ήταν κάτι το οποίο απαίτησε πολύ χρόνο κατά τη συγγραφή.

Τον καιρό της συγγραφής και της έρευνας, εσείς συνεχίζατε κανονικά τη διδασκαλία Μουσικής, Ιστορίας; Χρόνος για σας προσωπικός υπήρξε;

Ήταν οπωσδήποτε μία δύσκολη περίοδος, αφού έτρεχαν παράλληλα και άλλες υποχρεώσεις, τότε όμως είχα ελεύθερα όλα σχεδόν τα πρωινά μου –σήμερα διδάσκω πλέον και κάποια πρωινά–, οπότε είχα περισσότερο διαθέσιμο χρόνο. Ήταν κάτι που ήθελα να κάνω οπωσδήποτε, γι’ αυτό και βρήκα, πιστεύω, τον απαραίτητο χρόνο. Αν θέλεις πραγματικά να κάνεις κάτι, με το σωστό πρόγραμμα βρίσκεις τον χρόνο. Σίγουρα πάντως στερείσαι άλλα πράγματα, προκειμένου να φέρεις εις πέρας κάτι τέτοιο.

Με τον παρόν σας πόνημα ολοκληρώσατε την τριλογία για τις Ύστερες Σταυροφορίες;

Ναι, η τριλογία για τις Ύστερες Σταυροφορίες, που ξεκίνησε με το Χαμσίν, ο άνεμος της ανατολής και συνεχίστηκε με τους Σταυρούς της Ρόδου, ολοκληρώνεται πλέον. Το πρώτο βιβλίο ασχολείται με την πτώση των σταυροφορικών κρατιδίων στη Μέση Ανατολή τον 13ο και 14ο αιώνα και την καταστροφή του τάγματος των Ναϊτών Ιπποτών, ενώ το δεύτερο βιβλίο με τις δύο πολιορκίες της Ρόδου από τους Οθωμανούς, το 1480 και το 1522. Τα τρία βιβλία διαβάζονται, όμως, εντελώς ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, η συνέχεια μεταξύ τους είναι περισσότερο χρονική.

Όπου κεντρικό θέμα είναι, στην ουσία, η διαρκής πάλη της χριστιανοσύνης και του ισλάμ;

Η διαμάχη αυτή υπήρξε σίγουρα διαχρονικό θέμα της Ιστορίας από τον 7ο αιώνα που γεννήθηκε το ισλάμ και στο εξής. Αν θέλουμε να εντοπίσουμε ένα κοινό σημείο ανάμεσα στα τρία βιβλία, η αέναη πάλη μεταξύ ισλάμ και χριστιανοσύνης θα είναι σίγουρα το βασικό.

Κι αυτό κάνει την ιστορία σας κάπως επίκαιρη, διαχρονική, αφού ζούμε με αγωνία αυτά που ζούμε και σήμερα;

Η διαμάχη αυτή οπωσδήποτε δεν έχει τερματιστεί, δυστυχώς, στις μέρες μας... Φαίνεται πως το θρησκευτικό μίσος, το οποίο υποδαυλίζεται, φυσικά, και από τα πολιτικά συμφέροντα μεταξύ των κρατών, καλά κρατεί ακόμη.

Γεννηθήκατε στην Κρήτη, ζείτε στην Κομοτηνή. Αφιερώνετε, λοιπόν, το Ξίφος σας στις δύο σας οικογένειες…

Από τα δεκαεπτά μου που μετοίκησα στην Κομοτηνή, υπήρξα πάντοτε διχασμένη ανάμεσα σε δύο πατρίδες. Αυτό δεν άλλαξε ως σήμερα. Θα έλεγα μάλιστα ότι διχάζομαι επίσης ανάμεσα στην Ιστορία και τη Μουσική, τους τομείς των ενδιαφερόντων και της δουλειάς μου…

Και κάτι τελευταίο: τι έχετε στα σκαριά για το 2025;

Θα εκδοθεί μία συλλογή με ιστορικά και όχι μόνο διηγήματά μου το 2025, ενώ συνεχίζω συγχρόνως να ασχολούμαι συγγραφικά με Ιστορία για παιδιά και ενήλικες. Έχω αρκετά έργα έτοιμα, που τα επεξεργάζομαι για να εκδοθούν. Και κάποια στιγμή σκοπεύω να γράψω κι άλλο ιστορικό μυθιστόρημα.

Το ξίφος της Μάλτας
Λεύκη Σαραντινού
Ενάλιος
784 σελ.
ISBN 978-960-536-631-5
Τιμή €24,90