Νίκος Αναγνωστάκης: «Ψίθυροι από μελάνι»

04:16 6/7/2024 - Πηγή: Diastixo

Όταν τελείωσα το βιβλίο Ψίθυροι από μελάνι του Νίκου Αναγνωστάκη, είχα την αίσθηση ότι επέστρεψα με το Οριάν-Εξπρές της μνήμης από ένα θαυμαστό ταξίδι στα τοπία των καλύτερων χρόνων μας. Γραμμένο από μια πένα βουτηγμένη στο ήθος και την αθωότητα περασμένων δεκαετιών, τότε που στη νεοελληνική μυθολογία συνωστίζονταν πρωτοπόροι δημιουργικοί καλλιτέχνες με έργα διαχρονικά, το πόνημα του Νίκου Αναγνωστάκη διαβάζεται από την αρχή μέχρι το τέλος με εκείνη τη χαρά που σε ταξιδεύει σε έναν γόνιμο

κάμπο εντυπώσεων και γεγονότων.

Χωρισμένο σε έξι ενότητες, εκ των οποίων η κάθε μια έχει τη δική της προσωπικότητα, αφού ο συγγραφέας κατορθώνει και φωτογραφίζει τόσο ζωντανά τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τις λεπτομέρειες, ώστε ο αναγνώστης να τα παρακολουθεί με τα μάτια και την καρδιά.

Η πρώτη ενότητα έχει τον τίτλο «Νοσταλγία» και ξεκινά με την περιγραφή της ήρεμης παλιάς Κυριακής που μοσχομύριζε ψητό του φούρνου, οικογενειακή θαλπωρή και φιλικές επισκέψεις. Μετά, στο αναλλοίωτο κομμάτι της παιδικής ψυχής μας απλώνεται η μαγεία των «Κλασσικών εικονογραφημένων», που τόσα κρύα βράδια μάς συνεπήραν με τους ήρωες και τη δράση τους, γνωρίζοντάς μας τον κόσμο των μεγάλων συγγραφέων. Ακολουθεί η ατμόσφαιρα ενός βροχερού Μάρτη στο Παρίσι από εκείνους με τη μελαγχολική γοητεία, η ιστορία των αναψυκτηρίων, τα οποία πολύ μας ψυχαγώγησαν τις νύχτες του καλοκαιριού με τους λαμπερούς παρουσιαστές, τα ακροβατικά και τις ορχήστρες τους, μια εποχή ορόσημο, η οποία αναφέρεται συχνά από όσους την έζησαν σαν «η υπέροχη δεκαετία του ’60».

{jb_quote} Φωτογραφίζει τόσο ζωντανά τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τις λεπτομέρειες, ώστε ο αναγνώστης να τα παρακολουθεί με τα μάτια και την καρδιά. {/jb_quote}

Η δεύτερη ενότητα έχει τον τίτλο «Θέσεις» και εκεί ο συγγραφέας εξηγεί τι σημαίνει ποιότητα αισθητικής και πραγματικά αξιόλογοι δημιουργοί, τονίζοντας πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη της παρουσίας τους στις άγονες εποχές που βιώνουμε, για να αναβαθμιστούν οι συμπεριφορές και οι πεποιθήσεις του σύγχρονου Έλληνα.

Στην τρίτη ενότητα, που ονομάζεται «Πρόσωπα», παρουσιάζονται γνωστοί καλλιτέχνες, των οποίων τα έργα σημάδεψαν την πορεία της τέχνης και παραμένουν στις καρδιές των ανθρώπων σαν μια ανεξάντλητη πηγή ονείρων.

Η τέταρτη ενότητα αναφέρεται στους «Δίσκους», οι οποίοι άνοιξαν μονοπάτια για να προχωρήσουν οι έρωτες και οι καημοί ως τα αστέρια. Φωνές, στίχοι, ερμηνείες που δεν λησμονιούνται και δεν επισκιάζονται από καμιά καινούργια δημιουργία.

Η πέμπτη ενότητα λέγεται «Ζωή» και ο συγγραφέας αναπτύσσει με ξεχωριστή ευαισθησία όλα τα απλά συναρπαστικά πράγματα που συνέθεταν κάποτε τη ζωή. Το ελληνικό καλοκαίρι με τις δικές του μυρωδιές, τις γεύσεις και τους ήχους του. Τα καφενεία, αυτούς τους χώρους της παρέας, των συζητήσεων, της επικοινωνίας, που χρωμάτιζαν την καθημερινότητα των ανθρώπων και τους ξεκούραζαν από τις σκοτούρες της μέρας. Και συνεχίζεται η ενότητα με όλα εκείνα τα οποία κάποτε νομίζαμε ότι ήταν ασήμαντα, αλλά σήμερα στη λαίλαπα της τεχνολογίας φαντάζουν σπουδαία: το περίπτερο, η βροχή, τα τσιγάρα, οι απλές ραδιοφωνικές εκπομπές.

Και το βιβλίο του Νίκου Αναγνωστάκη τελειώνει με την ενότητα «Μαγική οθόνη». Οι ταινίες που μας ταξίδεψαν, οι πρωταγωνιστές που ακτινοβολούσαν μια αρχετυπική γοητεία, οι θερινοί κινηματογράφοι, οι λαϊκοί τραγουδιστές, ο ιταλικός νεορεαλισμός, το φιλμ νουάρ, όλα ετούτα ξετυλίγονται στην τελευταία ενότητα και βοηθούν τον αναγνώστη να πετάξει με τον χαρταετό μιας νοσταλγίας πλημμυρισμένης από αγαλλίαση σε αγαπημένους ορίζοντες.

Ψίθυροι από μελάνι
Σκέψεις και ματιές, μνήμες και όνειρα για το τραγούδι, τις τέχνες, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο
Νίκος Αναγνωστάκης
Εκδόσεις Όγδοο
256 σελ.
ISBN 978-618-86949-2-7
Τιμή €18,00