Εφημερίδες, ώρα μηδέν…

10:10 24/9/2024 - Πηγή: Marketing Week

Πηγαίνοντας στον τόπο καταγωγής μου, σε μεγάλο χωριό -κωμόπολη σχεδόν-, νησιού του ΒΑ Αιγαίου, διαπίστωσα με μεγάλη έκπληξη και λύπη, ότι για πρώτη φορά δεν υπήρχε κανένα τοπικό κατάστημα ή περίπτερο που να πουλάει εφημερίδες. Σε μια κωμόπολη 2.000 κατοίκων, -που το καλοκαίρι διπλασιάζονται-, δεν πουλιούνταν εφημερίδες. Για πρώτη φορά στην ιστορία. Και δυστυχώς το ίδιο διαπίστωσα ακόμα και στην πρωτεύουσα του νησιού, όπου τα σημεία πώλησης εφημερίδων είχαν περιοριστεί στο ελάχιστο

και η εύρεσή τους ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Σε σχετική ερώτηση «γιατί δεν υπάρχουν εφημερίδες», η απάντηση ήταν ότι ελάχιστοι αγοράζουν, ενώ τα logistics που απαιτούνται από τα πρακτορεία καθιστούν μη συμφέρουσα τη διανομή τους, αφού το κέρδος για τα σημεία πώλησης είναι σχεδόν ανύπαρκτο. Με άλλα λόγια, δεν συμφέρει πλέον η πώλησή τους.

Σύμφωνοι, όλοι γνωρίζουμε ότι η κυκλοφορία των εφημερίδων κατρακυλάει διαρκώς και η απήχησή τους συρρικνώνεται. Ωστόσο, όταν διαπιστώνεις από πρώτο χέρι ότι απλά δεν υπάρχουν πλέον σημεία πώλησής τους σε μεγάλες πληθυσμιακές κοινότητες, δεν μπορείς παρά να αισθανθείς λύπη και απογοήτευση. Είναι σαφές ότι το διαδίκτυο έδωσε απεριόριστη και δωρεάν πρόσβαση στην ενημέρωση και η ανάγνωση εφημερίδων φαντάζει πλέον σχεδόν αναχρονιστική, ειδικά σε ηλικίες κάτω των 30-35 ετών. Οι εφημερίδες φαίνεται να απασχολούν πλέον μόνο τους «επαγγελματίες» της πολιτικής, τα κόμματα, αλλά και τα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι την τελευταία 10ετία το αναγνωστικό κοινό των εφημερίδων έχει συρρικνωθεί απελπιστικά και οι συνολικές πωλήσεις εφημερίδων μειώθηκαν περίπου κατά 75%. Μάλιστα, αυτό αφορά όχι μόνο τις πολιτικές και οικονομικές εφημερίδες, αλλά και τις αθλητικές, οι οποίες τα προηγούμενα χρόνια είχαν δείξει αξιοθαύμαστα σημάδια αντοχής. Από περίπου 80.000 φύλλα που ήταν η μέση ημερήσια κυκλοφορία τους προ 10ετίας, πλέον έχει πέσει κάτω από 6.500 φύλλα. Στις ημερήσιες δε οικονομικές εφημερίδες έχει μείνει μόνο η ιστορική Ναυτεμπορική, με χαμηλή ωστόσο κυκλοφορία, παρά το εξαιρετικό της περιεχόμενο.

Ας δούμε κάποια νούμερα. Σύμφωνα με την έρευνα ημερήσιου και περιοδικού Τύπου της ΕΛΣΤΑΤ οι συνολικές πωλήσεις των εφημερίδων το 2023 μειώθηκαν κατά 3.217.900 φύλλα ή 10,2% σε σχέση με το 2022. Πτώση υπήρξε σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες και ειδικότερα σε πολιτικές -2.268.672 φύλλα ή 9,4%, οικονομικές -76.011 φύλλα ή 13,8%, αθλητικές -660.418 φύλλα ή 10,4% και λοιπές -212.707 φύλλα ή 45,3%. Σημειώνεται ότι και μεταξύ 2022 και 2021 είχε καταγραφεί μείωση 14,1% στις συνολικές πωλήσεις των εφημερίδων. Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική. Το χειρότερο από όλα όμως είναι η μεγάλη πτώση κυκλοφοριών και των εφημερίδων του σαββατοκύριακου, κατηγορία που θεωρούνταν ως η «Γραμμή Μαζινό» των εφημερίδων. Μια Γραμμή που «έπεσε» πλέον με τη σειρά της, καθιστώντας το μέλλον των εφημερίδων εξαιρετικά επισφαλές.

Ασφαλώς δεν θα εκλείψει η ύπαρξή τους. Ωστόσο το ερώτημα είναι με ποια μορφή και ποιο περιεχόμενο θα παραμείνουν στα περίπτερα. Ποιο θα είναι το κοινό που θα τις διαβάζει; Και πως το επιχειρηματικό τους μοντέλο θα είναι βιώσιμο; Οι απαντήσεις δεν είναι ούτε εύκολες, ούτε αυτονόητες. Και δεν αφορά μόνο εκδότες και δημοσιογράφους, αλλά και την Πολιτεία, η οποία πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες. Η προσπάθεια πρέπει να είναι κοινή, στρατηγική και αποφασιστική. Από όλους τους εμπλεκόμενους. Και να ξεκινήσει… χθες.