Το χειρότερο προηγούμενο για Ελλάδα και Κύπρο

21:21 17/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Καθώς ύστερα από τρία χρόνια βάρβαρου πολέμου από τη Ρωσία η Ουκρανία αντιμετωπίζει τώρα την «επίθεση» Ντόναλντ Τραμπ, θα μπορούσε να επαναληφθεί το ερώτημα που το 1932 ο Αϊνστάιν έθετε στον Φρόιντ: «Γιατί αυτός ο πόλεμος;». Γιατί χάθηκαν τόσες ανθρώπινες ζωές και από τις δύο πλευρές, γιατί τόση καταστροφή, γιατί η Ευρώπη δαπάνησε περίπου 135 δισ. ευρώ σε οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, γιατί υπέστη όλες τις οικονομικές συνέπειες (πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση), γιατί υπονομεύτηκε η δημοκρατία με την άνοδο των

ακροδεξιών, φιλορωσικών κομμάτων, γιατί, γιατί; Για να έλθει ένας αμερικανός πρόεδρος (Τραμπ) να επιβάλει με τη λογική της ισχύος ένα τερατώδες σχέδιο τερματισμού του πολέμου που ισοδυναμεί με ήττα Ουκρανίας και Ευρώπης και ουσιαστική νίκη Ρωσίας και Πούτιν; Και φαλκίδευση της μελλοντικής ασφάλειας τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ευρώπης; Γιατί εάν υλοποιηθεί τελικά το σχέδιο Τραμπ που το περίγραμμά του ήδη ανακοινώθηκε, αυτό θα είναι το αποτέλεσμα. Αφού δεν οδηγεί σε δίκαιη ειρήνη αλλά σε κυνικό ξεπούλημα Ουκρανίας και Ευρώπης. Πραγματικό «Μόναχο» (το οποίο όμως Ουκρανία και, κυρίως, Ευρώπη απέτυχαν να αποτρέψουν ενώ το έβλεπαν να έρχεται).

Πριν καν αρχίσει η διαπραγμάτευση, ο Τραμπ παραχώρησε ήδη εδάφη της Ουκρανίας στη Ρωσία, απέκλεισε την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και τη συμμετοχή ΗΠΑ σε καθεστώς εγγυήσεων. Και το ακόμα πιο ανατριχιαστικό, προέβλεψε ότι «στο μέλλον η Ουκρανία μπορεί να είναι τμήμα της Ρωσίας». Ο Τραμπ παραδόθηκε ουσιαστικά στον Πούτιν. Τον οποίο από παρία του διεθνούς συστήματος με ένταλμα σύλληψης τον κατέστησε μέγα ηγέτη. Θεωρεί σύμμαχό του όχι τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους αλλά τον Πούτιν, για τον οποίο μόνο καλά λόγια έχει να πει αλλά λέξη για τον επιθετικό του πόλεμο και τις θηριωδίες που διέπραξε. Τον βλέπει ως εταίρο του για τον διαμοιρασμό του κόσμου σε σφαίρες επιρροής, σε σύμπραξη και με την Κίνα. Είναι προφανές ότι όχι μόνο η Ευρώπη αλλά και η Δύση συνολικά ηττώνται. Αλλά ποια Δύση; Η Δύση ως ηθική δύναμη και ενσάρκωση των αξιών (δημοκρατίας, κράτους δικαίου, σεβασμού του διεθνούς δικαίου κ. ά.) έχει ουσιαστικά τελειώσει. Τη στραγγάλισε ο Τραμπ. Η ωμή μετωπική επίθεση του αντιπροέδρου Βανς στην ευρωπαϊκή δημοκρατία τα λέει όλα. Το τέλος ευρωατλαντικής σχέσης και ΝΑΤΟ είναι στον ορίζοντα. Οθεν η ανάγκη του Ευρωστρατού.

Και καθώς η Ευρώπη αποκλείεται από τη διαπραγμάτευση, η ΕΕ τίθεται ενώπιον ιστορικών ευθυνών. Να αντιταχθεί στις μακιαβελικές δολοπλοκίες Τραμπ για όσο χρόνο τουλάχιστον δεν έχει καταληφθεί από τις ακροδεξιές τραμπικές/φιλορωσικές δυνάμεις στο εσωτερικό της. Και μπορεί να το κάνει αυτό με πολλούς τρόπους (επιτάχυνση ένταξης Ουκρανίας στην Ενωση κ.ά.).

Αυτό που θα περίμενε κάποιος θα ήταν οι ΗΠΑ/Τραμπ να απαιτήσουν από τη Ρωσία, ως αφετηριακή θέση, την άμεση συνολική αποχώρηση από τα εδάφη της Ουκρανίας. Αντίθετα, δέχονται τη βίαιη, έκνομη αλλαγή συνόρων και την κατάληψη κυρίαρχων εδαφών (της Ουκρανίας) με τη στρατιωτική ισχύ. Δημιουργείται έτσι το χειρότερο δυνατό προηγούμενο για Αθήνα και Λευκωσία.

«Γιατί λοιπόν αυτός ο πόλεμος;». Γιατί, όπως απάντησε ο Φρόιντ στον Αϊνστάιν, το πλέον δύσκολο είναι να δαμάσεις «τα ζωώδη ένστικτα» των ανθρώπων – τις νεο-αυτοκρατορικές δηλαδή φαντασιώσεις Πούτιν και Τραμπ. Και όπως γράφει ο Μάικλ Χάουαρντ, «ο πόλεμος αρχίζει και τελειώνει στο μυαλό των ανθρώπων» (Michael Howard, «The Invention of Peace», 2000).

Ο Π. Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής ΕΛΙΑΜΕΠ.