Μαρίνα Πετράκη: «Μεταξάς-Βενιζέλος: Μια παράδοξη σχέση»

22:27 4/2/2025 - Πηγή: Diastixo

Στις μέρες μας πλέον έχουν εκδοθεί πάμπολλα βιβλία, γραμμένα τόσο από Έλληνες όσο και από ξένους συγγραφείς, που αφορούν τα ιστορικά γεγονότα στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της χώρας μας. Επομένως, οποιαδήποτε μελέτη η οποία εστιάζει σε ένα επιμέρους θέμα της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας και φωτίζει κάποια παραμελημένη έως τώρα πτυχή της Ιστορίας, όπως αυτή για την οποία θα μιλήσουμε σήμερα, είναι, φυσικά, καλοδεχούμενη.

Ο λόγος, λοιπόν, για την έξοχη μελέτη της ιστορικού και συγγραφέως Μαρίνας Πετράκη, με τίτλο Μεταξάς-Βενιζέλος: Μια παράδοξη σχέση. Το εν λόγω

ιστορικό πόνημα επιχειρεί να ρίξει φως στην πολυκύμαντη σχέση δύο μεγάλων προσωπικοτήτων της πολιτικής τον καιρό του Μεσοπολέμου, του πολιτικού και στρατιωτικού Ιωάννη Μεταξά και του γενάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου.

Λίγοι από εμάς το γνωρίζουν, αλλά οι δύο μεγάλοι αυτοί άνδρες διατηρούσαν μία αρκετά παράδοξη σχέση σε όλα τα χρόνια μετά την άνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία μέχρι και τον θάνατό του, το 1936. Η σχέση τους πότε ήταν γόνιμη και θεμελιωμένη σε βάση εκτίμησης και πότε έφτανε στα όρια της απροκάλυπτης έχθρας και ρήξης, με τις αντίστοιχες, ολέθριες συνέπειες για τον τόπο. Πιο συγκεκριμένα, η σχέση των δύο ανδρών φαίνεται πως πάντοτε ακροβατούσε μεταξύ των συγκρούσεων, των συμφιλιώσεων και του αλληλοθαυμασμού, αφού επρόκειτο για δύο χαρισματικές προσωπικότητες, τόσο στην πολιτική ο Βενιζέλος όσο και στη στρατιωτική τακτική και σκέψη ο Μεταξάς.

Η συγγραφέας ανατρέχει σε πρωτογενείς πηγές της εποχής, προκειμένου να εξετάσει τη σχέση των δύο ανδρών – και, κατ’ επέκταση, την πολιτική ιστορία της Ελλάδος την περίοδο του Μεσοπολέμου. Αντλεί πληροφορίες πρωτίστως από άρθρα εφημερίδων και από επιστολές των δύο ανδρών –προς αλλήλους ή προς τρίτους– αλλά και από το ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά, το οποίο αποτελεί σπουδαία πηγή για τα πολιτικά γεγονότα της περιόδου 1910-1936, τα οποία εξετάζονται στο βιβλίο.

{jb_quote} Η σχέση τους πότε ήταν γόνιμη και θεμελιωμένη σε βάση εκτίμησης και πότε έφτανε στα όρια της απροκάλυπτης έχθρας και ρήξης, με τις αντίστοιχες, ολέθριες συνέπειες για τον τόπο. {/jb_quote}

Ο Ιωάννης Μεταξάς διετέλεσε αρχικά υπασπιστής του τότε πρωθυπουργού Βενιζέλου. Στο πόνημα της Μαρίνας Πετράκη γίνεται σαφές ότι, ενώ ο Βενιζέλος από την πρώτη στιγμή της συνεργασίας τους περιέβαλλε τον Μεταξά με εμπιστοσύνη, εκείνος πάντοτε αμφιταλαντευόταν ως προς τις κρίσεις που επέφερε για το πρόσωπο του Βενιζέλου. Παρ’ όλα αυτά, ο Μεταξάς τού συμπαραστάθηκε αρκετά κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ωστόσο, οι δύο άνδρες βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια του Εθνικού Διχασμού, αφού ο Μεταξάς τάχθηκε στο πλευρό του βασιλέως Κωνσταντίνου σε ό,τι αφορά την περίφημη διαμάχη σχετικά με τη συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων. Η ρήξη αυτή στις σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών θα λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις κατά τα χρόνια της Μικρασιατικής περιπέτειας του ελληνισμού, εναντίον της οποίας τάχθηκε ο Μεταξάς από την πρώτη στιγμή.

Το βιβλίο της Μαρίνας Πετράκη εξετάζει λεπτομερώς τις σχέσεις των δύο ανδρών μεταξύ των ετών 1910-1936, διατηρώντας έναν ιδιαίτερα κατανοητό λόγο και έναν γρήγορο ρυθμό αφήγησης, για τους αναγνώστες κάθε ηλικίας και αναγνωστικής νοοτροπίας. Να σημειώσουμε εδώ, επίσης, πως το βιβλίο αυτό μπορεί να αποτελέσει και ένα έξοχο βοήθημα για όσους διδάσκουν Ιστορία στη Γ’ τάξη του Λυκείου, προκειμένου να αποσαφηνίσουν τα γεγονότα της ταραγμένης αυτής περιόδου και να τα γνωρίσουν και οι ίδιοι καλύτερα, ώστε να τα διδάξουν αποτελεσματικότερα.

Μεταξάς-Βενιζέλος: Μια παράδοξη σχέση
Μαρίνα Πετράκη
Εκδόσεις Πατάκη
304 σελ.
ISBN 978-960-16-9938-7
Τιμή €15,50