Βασίλης Πάλμας: «Είμαστε έτοιμοι για περαιτέρω συνεργασία με τις ΗΠΑ»

04:42 16/2/2025 - Πηγή: Τα Νεα

Η στρατηγική πλέον σχέση της Κύπρου με τις ΗΠΑ και ο ξεκάθαρος προσανατολισμός της Λευκωσίας αποδίδουν καρπούς άλλοτε αδιανόητους, αλλά και ενοχλούν, ιδιαίτερα την Τουρκία. Ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου μιλάει στα «ΝΕΑ» για όλα αυτά αλλά και για τον ρόλο της Αθήνας στις εξελίξεις.

Η στενή σχέση που η Κύπρος

ανέπτυξε με τις ΗΠΑ τη φέρνει στο προσκήνιο με έναν τρόπο ο οποίος θα ήταν αδιανόητος πριν από μερικά χρόνια. Η Κύπρος όμως τι κερδίζει μέσα από αυτή την εξέλιξη;

Η στρατηγική μας σχέση με τις ΗΠΑ είναι μια στενή συνεργασία η οποία αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια και παρουσιάζει μια σημαντική βαθμιαία εξέλιξη. Μεταξύ άλλων, οδήγησε στην άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην ένταξή μας στο State Partnership Programme (SPP), στη δυνατότητα φοίτησης προσωπικού της Εθνικής Φρουράς σε στρατιωτικές ακαδημίες των ΗΠΑ και στην ανταλλαγή υπηρεσιών διοικητικής μέριμνας. Οδήγησε όμως και στον πρώτο Στρατηγικό Διάλογο Κύπρου – ΗΠΑ αλλά και στην πρόσφατη τροπολογία του Αμυντικού Προϋπολογισμού των ΗΠΑ και στη συμπερίληψη της Κύπρου στα κράτη που πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής σε πολυμερή προγράμματα στρατιωτικής εκπαίδευσης υπό τις ΗΠΑ.

Αν τα βάζαμε όλα αυτά σε έναν όρο, ποιος θα ήταν;

Είναι μια πολυεπίπεδη στρατηγική σύμπραξη η οποία διευρύνεται και εξελίσσεται. Μέσα από τη συνεχή εμβάθυνσή της επιβεβαιώνεται και ο αναβαθμισμένος ρόλος μας στην περιοχή, ως πυλώνας ασφάλειας, σταθερότητας, προαγωγής της ειρήνης και ως γέφυρας για την επίτευξη ομαλότητας.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η διάσταση του αμυντικού υλικού για την Κύπρο, έτσι;

Βεβαίως. Πέραν του πολιτικού οφέλους διευρύνονται και οι επιλογές για την αναβάθμιση του αμυντικού μας εξοπλισμού. Μην ξεχνάτε ότι η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ αποτελεί μια από τις πλέον προηγμένες αγορές, με τεχνολογίες αιχμής και καινοτόμα αμυντικά συστήματα.

Παρόλο που η προσέγγιση με τις ΗΠΑ επί Τραμπ ξεκίνησε, έξι χρόνια μετά πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Σας ανησυχεί αυτό;

Κοιτάξτε, η εμβάθυνση της συνεργασίας είναι μέρος μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Κράτη όπως οι ΗΠΑ, μια υπερδύναμη, αν και σαφώς έχουν ευέλικτη εξωτερική πολιτική διαμορφώνουν εις βάθος στρατηγική, λαμβάνοντας υπόψη το γεωπολιτικό, οικονομικό, αμυντικό και διπλωματικό επίπεδο.

Θέλω επίσης να τονίσω ότι η συνεργασία αναβαθμίστηκε λόγω της συνεπούς, αξιόπιστης και ειλικρινούς πολιτικής στάσης αλλά και της ουσιαστικής συνεισφοράς μας στην αντιμετώπιση σύνθετων προκλήσεων και στη διαχείριση κρίσεων. Με αυτόν τον τρόπο συμβάλαμε στη σταθερότητα και στην ασφάλεια στην περιοχή. Συνεπώς, θεωρώ ότι η εκλογή του προέδρου Τραμπ δεν θα επηρεάσει την πολιτική των ΗΠΑ ως προς τη συνεργασία μας. Εμείς είμαστε έτοιμοι να κάνουμε όλα τα βήματα ώστε η συνεργασία να ενισχυθεί και να εμβαθύνει ακόμα περισσότερο.

Υπάρχει βέβαια και η Αγκυρα. Αντιδρά στην προσέγγιση της Λευκωσίας με την Ουάσιγκτον, πολύ δε περισσότερο με το Ισραήλ. Ο τουρκικός Τύπος γράφει για οπλικά συστήματα που έδωσε το Ισραήλ στην Κύπρο, για μυστική εκπαίδευση Ισραηλινών εδώ και άλλα. Θα ήθελα το σχόλιό σας.

Η αμυντική δυνατότητα ενός κράτους αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο για να κατοχυρώσει την ασφάλειά του, να έχει λόγο και ρόλο διεθνώς να επιτύχει προώθηση των διπλωματικών του στόχων αλλά και να διασφαλίζει την εδαφική του ακεραιότητα και την ασφάλεια των πολιτών του.

Η επικρατούσα κατάσταση διεθνώς και ειδικά στην περιοχή μας καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για σύναψη συνεργασιών με φίλες χώρες και περιφερειακούς και διεθνείς δρώντες, καθώς και την ενίσχυση της αμυντικής μας θωράκισης. Σίγουρα δεν θα επεκταθώ σε λεπτομέρειες που αφορούν αμυντικά προγράμματα και δράσεις με στρατούς φίλων χωρών.

Τονίζω όμως ότι ουδεμία προσπάθεια για ενίσχυση των αμυντικών μας δυνατοτήτων αποσκοπεί στη στοχοποίηση οιουδήποτε. Αποβλέπουν όλες στη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας, έναντι κάθε πιθανής απειλής. Και μόνο.

Η Κοινή Πολιτική Αμυνας και Ασφάλειας της ΕΕ είναι μία από τις δύο «μεγάλες πληγές» της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Υπάρχει εν εξελίξει μια πρωτοβουλία για την αμυντική αυτονομία της ΕΕ. Η Κύπρος ως και το εγγύτερο στη Μέση Ανατολή κράτος ποιον ρόλο έχει και τι μπορεί να προσφέρει;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, οι επιθέσεις του Ιράν εναντίον του Ισραήλ και οι εξελίξεις στη Συρία έχουν οδηγήσει στην ανάγκη για ανασχεδιασμό της ασφάλειας και άμυνας των ευρωπαϊκών κρατών, για νέα εξοπλιστικά προγράμματα, για ανακατανομή της ισχύος και του ισοζυγίου δυνάμεων, όπως και για την ενεργειακή ασφάλεια. Αποτελεί προτεραιότητα αυτή η συνεργασία στην ΕΕ, καθώς η συλλογική ασφάλεια αναδείχθηκε ως θεμελιώδης πυλώνας. Και η ΕΕ έχει κινητοποιηθεί σε πρωτοφανή έκταση και ένταση προς αυτή την κατεύθυνση.

Εμείς συμμεριζόμαστε την άποψη ότι η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει έναν ισχυρό αμυντικό βραχίονα. Και ναι, λόγω και της θέσεώς της η Κύπρος έχει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων που έχει θέσει η ΕΕ, για διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στη «Νότια Γειτονιά». Δηλώνουμε παρόντες με κάθε τρόπο στην προσπάθεια αυτή.

Με την Ελλάδα υπήρχε και υπάρχει βέβαια μια στενή σχέση στον τομέα της Αμυνας, ωστόσο η σχέση αυτή πέρασε από διάφορες μετατροπές. Η θέση των σημερινών κυβερνήσεων, περί αμοιβαίου σεβασμού στα συμφέροντα αμφοτέρων των χωρών, ποια επίδραση είχε στον αμυντικό τομέα;

Κατ’ αρχάς, η συνεργασία μας με την Ελλάδα ήταν και είναι άριστη. Απόδειξη, μεταξύ πολλών άλλων, είναι η θεσμοθέτηση της διακυβερνητικής συνεργασίας και τα πολλά απτά αποτελέσματα που απέδωσε. Στα ζητήματα άμυνας και ασφάλειας, η συνεργασία μας υπήρξε διαχρονικά θεμελιώδης πυλώνας των σχέσεών μας προσαρμοζόμενη στις γεωπολιτικές και στρατηγικές εξελίξεις. Είναι πολυδιάστατη και στηρίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, στις κοινές στρατηγικές επιδιώξεις και στις εναρμονισμένες προσπάθειες, με στόχο την προάσπιση της ειρήνης και τη διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων Κύπρου και Ελλάδας, αλλά και τη σταθερότητα στην περιοχή.

Σήμερα, δίδεται έμφαση στη διαλειτουργικότητα, μέσα από κοινές ασκήσεις, συνεκπαιδεύσεις και ανταλλαγή τεχνογνωσίας, στην ενίσχυση των αποτρεπτικών μας δυνατοτήτων, μέσω της αναβάθμισης του αμυντικού εξοπλισμού. Οπως βέβαια και στην από κοινού συμμετοχή μας σε πολυμερείς αμυντικές και στρατηγικές συνεργασίες με χώρες της περιοχής και διεθνείς εταίρους και στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η ΕΕ.