Λήδα Παναγιωτοπούλου: «Κάζμπα»

22:44 19/9/2024 - Πηγή: Diastixo

...Βάρκα απ’ τα Βάτικα θα μας γλιστρήσει
και μυκονιάτικο πανί πελώριο
σε δειλινών φωτιές θα μας βυθίσει...
Ζαχαρίας Παπαντωνίου, «Το ταξίδι»

Ένα ταξίδι. Ανήκουστο. Με χρώματα, μουσικές και αρώματα. Με αγάπες, ελπίδες, απαντοχές. Ταξίδι σε τόπους αγάπης, πόνου και αναγέννησης. Διαδρομές καρδιάς και εικόνες ονείρων πολύχρωμων, σαγηνευτικών. Και μια συγγραφέας που ανοίγεται στης αδελφοσύνης και στης αντοχής την ισχύ. Όπως το συνηθίζει εξάλλου στα βιβλία της η στοχαστική και λυτρωτική –με τον συμβολικό λόγο

της– Λήδα Παναγιωτοπούλου, δημιουργός των βιβλίων Η καμήλα, ο Ισμάρ και το μπλε πουλί, Η Γκρέτα και το κίτρινο λουλούδι κ.ά.

Δίχως να έχω συναντηθεί ποτέ με τη συγγραφέα, γνωρίζω από το βιογραφικό της ότι εδώ και χρόνια διευθύνει τη γνωστή αίθουσα τέχνης «Χρυσόθεμις» στο Χαλάνδρι. Δεν τη συνάντησα ποτέ, ενώ θα ’πρεπε: Τόση ευαισθησία, τέτοια χρώματα και πόσοι συμβολισμοί και τι άνθινοι δρόμοι σε περιμένουν στα βιβλία της... Παιδιά μόνα που αποζητούν απάγκιο, φεγγάρια που χαμηλώνουν και κρυφομιλούν με τα πλάσματα του Θεού. Συναδέλφωση, σχέσεις καρδιάς, τοπία έρημα αλλά και τοπία που αστραποβολούν ομορφιά. Έρημος σκληρή και μια πόλη γαλήνια από όπου ακούγονται μελωδίες, πόλεις μαγεμένες και εποχή σκληρή, μέρες πολέμων αλλά και σχέσεις αγάπης θαυματουργικές.

«Ένα σύννεφο σκόνης σηκώθηκε. Χρυσόσκονη απλώθηκε. Σταλαγματιές από φίλντισι έπεσαν στη γη. Δυο μάτια καστανά κοιτούσαν ολόγυρα με έντονη περιέργεια. Λίγο πιο κάτω ένα ποτάμι με βρόμικα νερά κυλούσε βαριεστημένα. Σ’ ένα τσαντίρι εκεί κοντά δυο παιδιά με μάτια μεγάλα, απορημένα, στέκονταν και παρατηρούσαν το σύννεφο. Μικρά ακόμη, κορίτσι κι αγόρι.

»Ύστερα από λίγη ώρα και καθώς η σκόνη διαλυόταν, ένα σκυλί μικρόσωμο πατούσε στη γη. Ένα πουλί πετούσε δίπλα του· κάτι του ψιθύρισε κι έπειτα χάθηκε ψηλά στον ουρανό...».

Το σκυλί κοιτούσε απορημένο το ποτάμι και τα παιδιά, έβλεπε και τα διψασμένα δέντρα. Ω, πού τα γάργαρα νερά που γνώριζε και ξεδιψούσε, πού τα δασωμένα βουνά... Έρημος εδώ, τόπος δύσκολος και σιωπηλός. Μα, ευτυχώς, σ’ ένα τσαντίρι απέναντί του στέκονταν δυο μεγαλομάτικα παιδιά και παρακολουθούσαν το σύννεφο. Σκόνη! Ξηρασία! Αχ, τα καταπράσινα βουνά που είχε απαντήσει, οι ευωδιές, το αεράκι, το γάργαρο κελαρυστό νερό...

Έκανε ένα δειλό βηματάκι εμπρός, ζύγωσε τα παιδιά, μα ενώ το αγόρι τού άπλωσε το χέρι φιλικά, εκείνο δίστασε· το κορίτσι όμως το χάιδεψε τρυφερά, το γλυκοφίλησε στο μουσούδι κι εκείνο κούνησε την ουρά.

– Πώς σε λένε;
– Γκρέτα.
– Και πώς βρέθηκες εδώ;
– Με έφερε το πουλί με τα παραδείσια φτερά· είναι φίλος μου, είπε περήφανα η Γκρέτα. Και μετά: Ήθελε οπωσδήποτε να με φέρει εδώ.
Το κορίτσι τής έδωσε κι άλλο φιλί. Την είχε αγαπήσει· πράγμα που η Γκρέτα ένιωσε. Ένας κουρνιαχτός σηκώθηκε ίσα πέρα.
– Θέλεις λίγο νερό; ρώτησε το κορίτσι και της έδωσε μετρημένες σταγόνες.
– Κι άλλο... γύρεψε το σκυλάκι.
– Δεν έχουμε. Πίνουμε πολύ λίγο για να μας φτάνει.
Η Γκρέτα απόρησε. Το αγόρι, σιωπηλό, παρακολουθούσε. Το όμορφο πρόσωπό του ήταν μελαγχολικό.
– Πώς σε λένε; ρώτησε η Γκρέτα το αγοράκι.
– Καρίμ.

Το κορίτσι έπειτα πρότεινε να πάνε μια βόλτα. Έφυγαν για το ποτάμι. Εκεί, στα βρόμικα νερά της όχθης, γυναίκες με πρόσωπα κουρασμένα και πονεμένα έπλεναν τα ρούχα της οικογένειας. Στο διάστημα της βόλτας οι άνθρωποι την κοίταζαν με συμπάθεια. Η κοιλάδα εμπρός τους δυο-τρεις ισχνούς φοίνικες είχε και λίγους λωτούς. Η Γκρέτα γύρισε στο κορίτσι. Της ζήτησε να πάνε μέχρι τους φοίνικες. Στο δρόμο κοίταξαν τον ουρανό: Ένα μπλε πουλί διέγραφε κύκλους· κάτι αναζητούσε.

– Αλήθεια, ποιο είναι το όνομά σου; η Γκρέτα ρώτησε το κορίτσι.
– Κάζμπα. Σε βλέπω θλιμμένη, τι έχεις; Προχώρησαν κι άλλο έως ότου ένας λωτός πρόσεξε τη Γκρέτα: «Γεια σου», της είπε. «Σου αρέσει;»
– Δεν ξέρω· είναι όλα καινούργια για μένα.
– Δεν ήμουν πάντα λωτός, εξήγησε εκείνος. Στην αρχή ήμουν πουλί, έπειτα έγινα δάκρυ –για πολύ καιρό– τόσο που κουράστηκα να κλαίω και τώρα είμαι αυτό που βλέπεις: ένας λωτός σε μια μικρή λίμνη.

Έπειτα, τα παιδιά και η Γκρέτα ανέβηκαν στην κορυφή ενός αμμόλοφου και ένα πολύχρωμο θέαμα γοήτευσε τα μάτια τους: τσαντίρια, άντρες και γυναίκες, σπίτια πλινθόκτιστα, παιδιά που έπαιζαν και ζώα που ξεκουράζονταν, και ο ήχος από μουσικές. Και όταν έφτασαν κοντά, τα μάτια τους σάστισαν: Λίμνες μεγάλες με νερά κρυστάλλινα, πραματευτάδες, αρώματα.

Γλύκανε το βλέμμα της Κάζμπα, ένα χαμόγελο απαλό απλώθηκε στο πρόσωπό της. Γύρισε και κοίταξε το αγόρι και δεν ήταν πια μελαγχολικό. Η Γκρέτα χάθηκε ανάμεσα στους ανθρώπους, ώσπου ακούστηκε ένα κλάμα. Δίχως να ρωτήσει, η Γκρέτα κατευθύνθηκε προς τα εκεί· ένα κορίτσι έκλαιγε σπαρακτικά.

– Γιατί κλαις; ρώτησε το σκυλάκι αλλά το κορίτσι δεν απαντούσε.

{jb_quote}Η ευγένεια της γλώσσας, η ισχύς της φαντασίας, η παντοδυναμία της αγάπης, αποτυπώνονται με ευχέρεια στη συνείδηση του αναγνώστη.{/jb_quote}

Βγήκε κι έψαχνε για τους φίλους της· η εμποροπανήγυρις ήταν πολύχρωμη, ζωντανή, με φωνές και αρώματα. Εκεί βρήκε και τα δυο παιδιά· τους ένευσε να την ακολουθήσουν, ενώ οι λυγμοί της κοπέλας ακούγονταν από το θυρόφυλλο.

– Πώς σε λένε; ενδιαφέρθηκε το σκυλάκι η Γκρέτα.
– Αϊσέ, απάντησε μέσα από τα δάκρυά της η κοπελίτσα.
– Οι δικοί σου πού είναι;
– Χάθηκα... δεν ξέρω.
– Μην ανησυχείς. Θα σε βοηθήσουμε εμείς να τους βρεις... την καθησύχασε η Κάζμπα.
– Θα με πάρετε μαζί σας; Δεν θέλω να μείνω μόνη μου.
– Και βέβαια, είπε το κορίτσι.

Η Γκρέτα κούνησε την ουρά της ευχαριστημένη. Βγήκαν όλοι παρέα στο παζάρι, ενώ η Αϊσέ έδειχνε πιο ήρεμη. Η Γκρέτα, που είχε συμπαθήσει την Αϊσέ, σκέφτηκε να της γνωρίσει τον φίλο της, το πουλί. Όμως η Κάζμπα και ο Καρίμ ήταν διστακτικοί. Φοβούνταν μήπως είχε ξεμείνει από κάποιο καραβάνι. Η Αϊσέ εντούτοις ένιωθε ασφάλεια και χαρά με τα παιδιά, ενώ το γλυκύτατο σκυλάκι τής ησύχαζε την καρδούλα.

– Θα μείνεις μαζί μας μέχρι να βρούμε τους γονείς σου, της είπε γλυκά η Κάζμπα και η Αϊσέ την κοίταξε με ευγνωμοσύνη.

Βράδιαζε και οι άνθρωποι άφηναν τις ασχολίες τους έξω και μαζεύονταν στα σπίτια τους. Τα κουρασμένα πρόσωπά τους ρόδιζαν στο φως. Τα μάτια τους γελούσαν πλάι στην αγαπημένη οικογένεια... Περίπου εκείνη την ώρα του δειλινού η Κάζμπα πλησίασε την Γκρέτα και την κάλεσε να τη συνοδεύσει.

Βγήκαν, και τ’ αστέρια άστραφταν, το μισοφέγγαρο τις παρακολουθούσε έως ότου έφτασαν σ’ ένα ταπεινό σπιτάκι, όπου μια γλυκύτατη γυναίκα τούς άνοιξε. Η Κάζμπα πλησίασε τη γυναίκα, η οποία της χάιδευε τα μαλλιά με στοργή και έπειτα άνοιξε ένα κουτί από όπου έβγαλε ένα μαργαριτάρι. Ασυνήθιστο μαργαριτάρι: Μεγάλο, χρώματος μπλε-μαβί, φωτεινό μα στο άγγιγμά του εξέπεμπε ένα ασυνήθιστο φως!

Εκείνη η γυναίκα που έφεγγε από καλοσύνη το έδωσε στην Κάζμπα με προσοχή. Έπειτα έφυγαν. Τα πουλιά που δεν είχαν ύπνο κελάηδησαν μόλις είδαν την Κάζμπα και την Γκρέτα.

Το επόμενο πρωί, ο ήλιος τις καλωσόρισε. Καυτός και λαμπερός. Σε μιαν άκρη ένας φοίνικας κοίταζε προς τον ουρανό. Η Γκρέτα τού κούνησε την ουρά της.

– Είσαι πολύ ψηλός, του είπε. Είναι ωραία εκεί πάνω;
– Πράγματι...
– Τότε γιατί είσαι λυπημένος;
– Γιατί νιώθω μόνος.

Δεν χρειάζεται να συνεχίσουμε λέγοντας πως το βιβλίο είναι ένα ποίημα, μια ιστορία αγάπης και καλοσύνης, ένα ταξίδι σε τόπους μακρινούς και εξωτικούς, όπου τα φεγγάρια αστραποβολούν, τα πουλιά χρωματίζουν τα σύννεφα, τα ρυάκια ανθοβολούν και η φιλία παραστέκει χαμογελαστή. Η ευγένεια της γλώσσας, η ισχύς της φαντασίας, η παντοδυναμία της αγάπης, αποτυπώνονται με ευχέρεια στη συνείδηση του αναγνώστη, συν τη χαρά που θα αντλήσει από μια τόσο αλληλέγγυα ιστορία.

Όσο για το θαύμα της εικονογράφησης, φως και χαρά στα μάτια του νεαρού αναγνώστη. Η Έφη Μάνου, με εξαίρετες σπουδές ζωγραφικής, χαρακτικής, σκηνογραφίας και με πάμπολλες εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, άλλο δεν έκανε εδώ παρά να ομορφύνει και να ενισχύσει τη μαγική αυτή ιστορία.

Ηλικία: Τελευταίες τάξεις Δημοτικού.

Κάζμπα
Λήδα Παναγιωτοπούλου
εικονογράφηση: Έφη Μάνου
Σμίλη
96 σελ.
ISBN 978-618-211-061-4
Τιμή €14,00