Αντώνης Τζαβάρας

07:40 10/8/2024 - Πηγή: Diastixo

Το Καλοκαίρι είναι το πρώτο μου βιβλίο και είναι μια συλλογή διηγημάτων. Αποτελείται από έξι ιστορίες σχετικά μεγάλης έκτασης, που εκτυλίσσονται κάτω απ’ τον ήλιο του ελληνικού καλοκαιριού.

Η ζέστη, η θάλασσα, τα πλοία της γραμμής, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, η ευωχία και ο ψυχαναγκασμός των διακοπών –όλα όσα συνθέτουν το μωσαϊκό του πάντα εκμαυλιστικού αλλά ενίοτε απατηλού ελληνικού καλοκαιριού– είναι η μία από τις δύο συνθήκες που συνδέουν κατά κάποιον τρόπο τις ιστορίες μεταξύ τους. Είναι το φόντο

πάνω στο οποίο ξεδιπλώνονται.

Το δεύτερο συνδετικό νήμα είναι η υπαρξιακή και ταυτοτική κρίση που αντιμετωπίζουν οι πρωταγωνιστές των ιστοριών. Σε γενικές γραμμές, είναι όλοι τους κανονικοί άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν κανονικά πράγματα: μπαίνουν σε καράβια για τα νησιά, κολυμπούν στο Αιγαίο, περπατούν ανάμεσα στους τουρίστες, τελικά όμως παραμένουν εγκλωβισμένοι στο τέλμα στο οποίο ο καθένας τους έχει βουλιάξει. Όταν το συνειδητοποιούν, ψάχνουν σπασμωδικά για βοήθεια· μέσα τους, γύρω τους ή και πολύ μακριά, σε επινοημένα μέρη και σε φανταστικούς ήρωες.

Δεν έχουν όλοι την ίδια ηλικία ούτε βρίσκονται σε παρόμοιο στάτους όταν τους συναντάμε μέσα στα διηγήματα, αλλά βασανίζονται από μια κοινή αγωνία: έχουν απομακρυνθεί από τον εαυτό τους –από τα πρωτογενή τους υλικά, από τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τους διαμόρφωσαν κάποτε– και δυσκολεύονται πλέον να επανασυνδεθούν. Οι ιστορίες τους ξεδιπλώνονται μέσα σ’ αυτή την πιραντελική συνθήκη. Πρέπει να θυμηθούν ποιοι πραγματικά είναι, αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει πρώτα να αποφασίσουν αν είναι πραγματικά αυτοί που είναι τώρα ή αυτοί που ήταν κάποτε ή ίσως αυτοί που νομίζουν οι φίλοι και οι γνωστοί τους ότι είναι.

{jb_quote}'Οταν φτάσει η ώρα του να διαβαστεί, θα λειτουργήσει λίγο σαν σωσίβιο. {/jb_quote}

Σε όλες τις ιστορίες, κάποια στιγμή η πραγματικότητα εκπορθείται από υπερφυσικά ή υπερβατικά στοιχεία.

Σε κάποιες από τις ιστορίες είναι αρκετά έντονος ο ερωτισμός και η σεξουαλικότητα – το καλοκαίρι είναι άλλωστε η πιο σωματική, η πιο σάρκινη εποχή. Φοράμε λιγότερα ρούχα, ιδρώνουμε, περπατάμε ξυπόλυτοι, κολυμπάμε. Το σώμα μας έρχεται στο προσκήνιο και διεκδικεί τα φυσικά του δικαιώματα. Το εκθέτουμε περισσότερο κι έχουμε περισσότερες ευκαιρίες να παρατηρήσουμε άλλα εκτεθειμένα σώματα.

Τα πέντε από τα έξι διηγήματα εκτυλίσσονται στη δική μας εποχή ή σε κοντινές δεκαετίες, ενώ η τελευταία ιστορία διαδραματίζεται στις Κυκλάδες της εποχής του Χαλκού. Η σειρά με την οποία είναι τοποθετημένες οι ιστορίες στο βιβλίο έχει μια σημασία, αλλά μπορεί αυτή να υπάρχει μόνο στο μυαλό μου. Τελικά, κάθε διήγημα είναι μια αυτοτελής και αυτόνομη ιστορία που μπορεί να διαβαστεί ανά πάσα στιγμή μόνη της, αποκομμένη από τις υπόλοιπες. Στη συνολική αρχιτεκτονική του βιβλίου, πάντως (ή τουλάχιστον στο μυαλό μου), κάθε διήγημα αποτελεί κι ένα βήμα απομάκρυνσης από την απτή, συνειδητή πραγματικότητα. Στο τελευταίο διήγημα η απόσταση είναι και χρονική, κάτι που αυτομάτως δημιουργεί ένα διαφορετικό, φορμαλιστικό επίπεδο αποστασιοποίησης και διαχωρισμού του αναγνώστη από την ιστορία και τους ήρωές της. Η δράση είναι τοποθετημένη στα προϊστορικά χρόνια, στο λυκαυγές της διαμόρφωσης αυτού που σήμερα ονομάζουμε συλλογική ή οικουμενική ανθρώπινη συνείδηση.

Κλείνοντας –και για να είμαι ειλικρινής– οφείλω να σημειώσω ότι το Καλοκαίρι μάλλον δεν είναι το τυπικό καλοκαιρινό ανάγνωσμα, ένα δροσερό βιβλίο παραλίας. Θα χωρέσει, όμως, άνετα στο σακ βουαγιάζ των διακοπών, δίπλα στο αντηλιακό και την πετσέτα θαλάσσης, κι ευελπιστώ ότι όταν φτάσει η ώρα του να διαβαστεί, θα λειτουργήσει λίγο σαν σωσίβιο.

Καλοκαίρι
Διηγήματα
Αντώνης Τζαβάρας​
Εκδόσεις Συρτάρι
176 σελ.
ISBN 978-618-5763-25-1
Τιμή €12,60
Βρείτε το βιβλίο εδώ: https://www.syrtari.com/tokalokairi