Έφυγε από τη ζωή ο Ισμαήλ Κανταρέ (1936-2024)

04:17 6/7/2024 - Πηγή: Diastixo

Την τελευταία του πνοή άφησε, σε ηλικία 88 ετών, ο «γίγαντας» της αλβανικής λογοτεχνίας Ισμαήλ Κανταρέ, έπειτα από καρδιακό επεισόδιο που υπέστη.

Γεννημένος το 1936 στο Αργυρόκαστρο, ο Ισμαήλ Κανταρέ εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή σε ηλικία μόλις 17 ετών, όμως έγινε ευρύτερα γνωστός για το μυθιστόρημά του Ο στρατηγός της νεκρής στρατιάς, το οποίο

προκάλεσε αίσθηση όταν κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1970 – επτά χρόνια μετά την κυκλοφορία του στην Αλβανία, όπου δέχτηκε έντονες επικρίσεις επειδή δε συμφωνούσε με το ρεύμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού που επέβαλλε το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα.

Αν και προσπάθησε να εμπλακεί ενεργά στη δημόσια ζωή της Αλβανίας, ο Κανταρέ εν τέλει ζήτησε πολιτικό άσυλο στο Παρίσι, διακηρύσσοντας ότι «δικτατορία και αυθεντική λογοτεχνία είναι ασυμβίβαστες», επικαλούμενος απειλές σε βάρος του από τη μυστική αστυνομία της Αλβανίας. Εκεί συνέχισε να γράφει και για το έργο του τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής, αλλά και με το πρώτο Man Booker International το 2005, όταν το βραβείο απονεμόταν ακόμα για το σύνολο του έργου των τιμώμενων συγγραφέων.

Ο ίδιος, πάντως, δε θεωρούσε τον εαυτό του «πολιτικό συγγραφέα», παρότι αναγνώριζε πως τα βιβλία του αποτελούσαν μια μορφή αντίστασης στο δικτατορικό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα. Όπως είχε δηλώσει πριν από μερικά χρόνια στο δίκτυο France 24: «Οι άνθρωποι που έζησαν εκείνη την περίοδο ήταν δυστυχισμένοι, όμως η τέχνη είναι πάνω από όλα αυτά. Η τέχνη δεν είναι ούτε δυστυχισμένη, ούτε ευτυχισμένη κάτω από ένα καθεστώς».

Στα ελληνικά, εκτός από τον Στρατηγό της νεκρής στρατιάς (μτφρ. Κωνσταντίνα Ευαγγέλου, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2007), έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία του Το μοιραίο δείπνο (μτφρ. Τηλέμαχος Κώτσιας, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2011), Η αποκλεισμένη (μτφρ. Νίκος Αναγνώστου, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2013) κ.ά.