Τάσος Γέροντας

22:26 4/2/2025 - Πηγή: Diastixo

Είναι δυνατόν μια θετική επιστήμη να έχει άμεση σχέση με «παραμύθια»; Είναι δυνατόν τα τεράστια ουράνια σώματα, που βρίσκονται σε ασύλληπτα μεγάλες αποστάσεις από τη Γη, να έχουν σχέση με ιστορίες ανθρώπων; Κι όμως, η αστρονομία, η επιστήμη του αχανούς διαστήματος και των γιγάντιων σωμάτων, εμπλέκεται με τους παμπάλαιους μύθους των λαών της Γης.

Ο νυχτερινός ουρανός και η ποικιλία των σωμάτων που φαίνονται με τράβηξε από τα μαθητικά μου χρόνια. Μεγαλώνοντας σε μια μικρή επαρχιακή κωμόπολη, «ζούσα» τη φωτορύπανση μόνο στις αμερικάνικες ταινίες. Τις νύχτες ο ουρανός γέμιζε σημαδάκια

και με γέμιζε με δέος. Άρχισα να αναζητώ πληροφορίες σε εγκυκλοπαίδειες και εκπαιδευτικά βιβλία. Όταν το 1977 κυκλοφόρησε το περιοδικό Περισκόπιο της επιστήμης, αποτέλεσε για μένα σημαντική πηγή πολλών πληροφοριών. Αργότερα, ξενόγλωσσα κατά κύριο λόγο βιβλία αστρονομίας άνοιξαν το βλέμμα μου και τον νου μου. Πολλά χρόνια αργότερα, κι αφού είχα αποκτήσει το απαιτούμενο θεωρητικό υπόβαθρο (φυσική και μαθηματικά), ασχολήθηκα, παράλληλα με το επάγγελμά μου και αποκλειστικά για χόμπι, με την αστροφυσική και την κοσμολογία.

{jb_quote}Ήταν μια εργασία που ολοκλήρωσα με ενθουσιασμό. Στο ταξίδι μου στον ουρανό θα αποκτούσα συνοδοιπόρους!{/jb_quote}

Η γνώση των μακρινών αντικειμένων που δεν φαίνονται δεν μείωσε ούτε κατ’ ελάχιστον την αγάπη μου για τον νυχτερινό ουρανό. Έχοντας πλέον διαβάσει πολλά για τα άστρα και τους αστερισμούς, αναπόφευκτα συνάντησα και τις ιστορίες τους. Και τότε ο θαυμασμός μου μεγάλωσε. Λαοί, που κατοικούσαν σε απομακρυσμένα μέρη για τα δεδομένα της εποχής εκείνης, κοιτούσαν τα ίδια άστρα στον ουρανό αλλά ο καθένας «έβλεπε» διαφορετικά σχήματα, άλλες μορφές. Και με βάση τις ιστορίες και τους μύθους του έδινε ονόματα, παρελθόν, σχέσεις στο καθένα. Συνέχισα να διαβάζω, ψάχνοντας περισσότερες ιστορίες για τους αστερισμούς. Σε ποιον, άλλωστε, δεν αρέσουν τα παραμύθια; Ένα υποτυπώδες αρχείο άρχισε να σχηματίζεται.

Πριν από αρκετά χρόνια, σκέφτηκα να συγκεντρώσω και να καταγράψω οργανωμένα πλέον τα στοιχεία για κάθε αστερισμό. Σε ένα ηλεκτρονικό περιοδικό όπου έγραφα εκείνον τον καιρό, δημοσίευα κάθε εβδομάδα για έναν αστερισμό. Προφανώς, η δημοσίευση απαιτούσε πιο επισταμένη αναζήτηση, διασταύρωση των πληροφοριών, αποφυγή των επαναλήψεων ή των αντικρούσεων. Για παράδειγμα, δεν έπρεπε να ανέφερα κάτι στον Περσέα, αλλά μετά, στην Ανδρομέδα, να το αναιρούσα. Πολύ με απασχόλησε και η σειρά των αστερισμών. Προφανώς, θα ξεκινούσα από τον Βορρά. Αλλά μετά; Έδωσα ιδιαίτερη σημασία στην αλληλοσύνδεση των αστερισμών. Πώς από έναν αστερισμό μπορεί να εντοπιστεί κάποιος άλλος; Ή πώς συνδέεται μυθολογικά αυτός ο αστερισμός με τον διπλανό του;

Όταν σταμάτησε η συνεργασία μου με το περιοδικό, συγκέντρωσα όλα τα κείμενα σε ένα. Αντιλήφθηκα πως θα μπορούσε να γίνει ένα ενδιαφέρον βιβλίο. Το ολοκληρωμένο κείμενο απαιτούσε σχεδιασμό εξαρχής. Η ορολογία που υπήρχε στο τέλος κάθε εβδομαδιαίου κειμένου ενοποιήθηκε, διορθώθηκε, συμπληρώθηκε και τοποθετήθηκε στην αρχή του βιβλίου. Για τις ανάγκες του βιβλίου γράφηκαν πρόλογος και επίλογος. Τα σχήματα αντικαταστάθηκαν από άλλα, στην υψηλότερη δυνατή ανάλυση. Τα αστρονομικά δεδομένα ελέγχθηκαν από την αρχή. Τα κείμενα των αστερισμών διορθώθηκαν, ώστε να έχουν τη δομή ενιαίου βιβλίου. Ήταν μια εργασία που ολοκλήρωσα με ενθουσιασμό. Στο ταξίδι μου στον ουρανό θα αποκτούσα συνοδοιπόρους!

Η μυθολογία των αστερισμών
Αστρονομία και μυθολογία στον ουράνιο θόλο
Τάσος Γέροντας
Νίκας
150 σελ.
ISBN 978-960-296-539-9
Τιμή €15,00