Τίτος Πατρίκιος: «Ο δρόμος και πάλι»

07:40 10/8/2024 - Πηγή: Diastixo

Ο Τίτος Πατρίκιος δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι από τους σύγχρονους ποιητές που έχει ιδιαίτερη απήχηση ακόμα και στους νέους. Έχει μια μακρά πορεία, μας έχει χαρίσει ποιήματα που αγαπάμε, επειδή έχουν κάτι να μας πουν.

Ο δρόμος και πάλι είναι ένα βιβλίο μικρής έκτασης. Περιέχει μόνο έντεκα σύντομες συνθέσεις. Ποιήματα σε γλώσσα άμεση, καθημερινή, αλλά δυνατή. Ποιήματα γεμάτα στοχασμό και φιλοσοφική χροιά.

Ο τίτλος της συλλογής από την πρώτη στιγμή μού έφερε στο μυαλό τον τίτλο της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη Όλα είναι δρόμος. Ο δρόμος που αφήνουμε,

ο δρόμος που επιζητούμε, οι νέοι δρόμοι, οι δρόμοι οι λιγότερο ταξιδεμένοι. Η συμβολική του δρόμου παραπέμπει και στην «Ιθάκη» του Καβάφη και στα όνειρα και στα κρυφά μονοπάτια. Ακόμα κι η ζωή μας μπορεί να είναι ένας δρόμος, μπορεί να είναι χίλιοι δρόμοι, καθώς είναι γεμάτη επιλογές, πλουραλισμό, απεραντοσύνη. Παραθέτω αυτούσιο το τελευταίο ποίημα της συλλογής.

Ό,τι κι αν λέμε, ό,τι κι αν κάνουμε/ ό,τι κι αν σιωπηλά ή φωναχτά αναψηλαφούμε/ κάποιοι άλλοι, μικρά παιδιά ακόμα/ θα ζήσουν τα ίδια χιλιοειπωμένα βάσανα/ τις ίδιες απρόσμενες χαρές, θα προσπαθήσουν ν’ ανοίξουν καινούργιους δρόμους, ξεκινώντας όμως/ από έναν που δεν διαφέρει και πολύ απ’ τον δικό μας/ κάποτε αλλάζοντας, κάποτε ταλαιπωρώντας/ κάποτε ομορφαίνοντας τη ζωή/ ζωή με χίλια πρόσωπα, ζωή μοναδική/ ζωή δική μας και των άλλων («Ο δρόμος και η ζωή», σελ. 21).

{jb_quote} Τα ποιήματά του έχουν έντονη απεύθυνση σε όσους επιθυμούν να φιλοσοφούν και να στοχάζονται αποσκοπώντας διαρκώς σε μια πνευματική εξέλιξη μέσω μιας ουσιαστικής στάσης ζωής. {/jb_quote}

Αξίζει να σημειωθεί πως ως μότο του βιβλίου βάζει ένα δίστιχο από το βιβλίο του Χωματόδρομος: Προχωρώντας στον ατελείωτο χωματόδρομο του χρόνου/ απαντούμε τις χιλιάδες ροδεσιές [=«πατησιές» κάρων] απ’ τ’ άλλα κάρα («Γη και θάλασσα», Χωματόδρομος, 1954). Κρίνοντας από τις ημερομηνίες συγγραφής των ποιημάτων, πρέπει να ήταν η περίοδος του covid-19, όπου υπήρχε εγκλεισμός και αλλαγή στη ζωή όλων. Πώς χρωματίζεται η λέξη «δρόμος» υπό αυτές τις συνθήκες; Μήπως τότε κλείνουν όλοι οι δρόμοι, μήπως ο περιορισμός και ο αυτοπεριορισμός μεταφράζεται σε στασιμότητα; Νιώθει o ποιητής την ανάγκη να δημιουργήσει πάλι και να στοχαστεί μέσω της ποίησης σε δύσκολους καιρούς, καθώς ο δικός του ο δρόμος ήταν, είναι και θα είναι αυτή η τέχνη;

Ισχυρά νοήματα αναδύονται από το έργο του, με έντονη θυμοσοφική διάθεση επιστρέφει στα ανθρώπινα, που κάποιες φορές για διάφορους λόγους φαίνονται δύσκολα ή ξένα. Στο ποίημα «Αντίπαλες δυνάμεις» πρωταγωνιστεί το δίπολο αλήθεια-ψέμα. Στο ποίημα «Το πρόβλημα του τέλους» συναντάμε τις κομβικές έννοιες τέλος-αρχή. Ο Έλιοτ στα Κουαρτέτα του γράφει πως μέσα στο τέλος βρίσκεται η αρχή. Ο Πατρίκιος το θέτει ως εξής: Η βασανιστική αναζήτηση ενός τέλους άρτιου, σωστού/ μήπως και φτάσεις ως την τελειότητα/ έχει τον κίνδυνο ενός τέλους κλειστού και οριστικού/ που αρνείται ν’ ανοιχτεί στην περιπέτεια μιας νέας αρχής (σελ. 12). Άλλο δίπτυχο εννοιολογικό: κίνηση-ακινησία στις «Δύο γειτονιές» (σελ. 13). Ακολουθεί το δίπτυχο φως-σκοτάδι· γράφει: Το φως της μέρας, όσο κι αν κάποτε τυφλώνει/ όλο και κάτι καινούριο αποκαλύπτει/ ενώ της νύχτας το σκοτάδι, παρά τις ηδονές του/ σκεπάζει, προσωρινά, ευτυχώς, τα πάντα (σελ. 14). Ο στοχασμός πάνω στη λειτουργία του φωτός αμέσως φέρνει στον νου τα καβαφικά παράθυρα: αποκαλύπτει μεν νέα πράγματα, αλλά μπορεί αυτά να τυραννούν απίστευτα όσους δεν μπορούν ν’ αντέξουν αλήθειες!

Ο Πατρίκιος φαίνεται πως κάνει μια κατάθεση προσωπική, μια κατάθεση που φανερώνει και την αυτογνωσία του, κάνοντας παράλληλα μια ανατομία της έννοιας της ευτυχίας στο ποίημα «Ορισμοί της ευτυχίας» (σελ. 20). Δεν δίνει απλώς ορισμό, αλλά ανιχνεύει την έννοια που για τον κάθε άνθρωπο παίρνει διαφορετικό νόημα.

Ο δρόμος και πάλι, ο δρόμος και πάντα λοιπόν. Ο ποιητής θα έχει την ανάγκη να καταγράφει και να επικοινωνεί με τον κόσμο, καθώς η ποίηση είναι τέχνη κοινωνική. Ο Πατρίκιος καταπιάνεται με τον έρωτα, τον χρόνο, την κοινωνία και άλλα θέματα. Για να μιλήσω με τον δικό του τρόπο, μας βρίσκει η ποίησή του, μας αγγίζει, ακουμπά πάνω στις συνειδήσεις μας. Εδώ τα ποιήματά του περιστρέφονται γύρω από τον άνθρωπο και την απόκτηση αυτογνωσίας, έχουν έντονη απεύθυνση σε όσους επιθυμούν να φιλοσοφούν και να στοχάζονται αποσκοπώντας διαρκώς σε μια πνευματική εξέλιξη μέσω μιας ουσιαστικής στάσης ζωής.

Ο δρόμος και πάλι
Τίτος Πατρίκιος
Κίχλη
σ. 32
ISBN: 978-618-5461-10-2
Τιμή: 8,50€